Panorama współczesnej filozofii. Отсутствует
najlepiej uzasadnione?
B.2. Czy możliwe do utrzymania jest stanowisko, że nigdy niczego nie wiemy, czyli globalny sceptycyzm?
B.3. Czy mocna wiara jest poznawczo przekonującą odpowiedzią na postawę sceptyczną?
B.4. W jakim sensie sceptyk jest wrogiem człowieka wierzącego?
B.5. Czy hipoteza złośliwego demona jest dobrym uzasadnieniem dla globalnego sceptycyzmu?
B.6. Sceptycyzm znaczeniowy przyjmuje, że znaczeń wyrażeń językowych nie możemy poznać, gdyż znaczenia w ogóle nie istnieją. Czy jest to teza epistemiczna (nie znamy wartości logicznej twierdzenia o istnieniu znaczeń), czy ontologiczna (nie wiemy, czy coś, o czym myślimy, znajduje się w świecie)?
B.7. Jeśli mózg w naczyniu nie może poznać pewnych przedmiotów, np. drzewa za oknem, to czy jego sceptycyzm ma charakter epistemiczny (mózg nie ma poznawczego dostępu do tego drzewa), czy ontologiczny (mózg wyrzeka się wszelkiej wiedzy o świecie)?
B.8. Paradoks sceptyczny powstaje z zestawienia dwóch wiarygodnych rozumowań. W skrócie: (1) Jeśli nie wiem nic na pewno, to nie wiem, czy mam dwie ręce. (2) Jeśli wiem, że mam dwie ręce, to wiem coś na pewno. Czy przekonujące jest rozwiązanie kontekstualistyczne: wiarygodność naszej wiedzy zależy od sposobu jej uporządkowania?
B.9. Czy eksternalistyczna koncepcja znaczenia uchyla wątpliwości dotyczące wiedzy mózgu w naczyniu?
B.10. Czy różnica miedzy dodawaniem i kwodawaniem daje się opisać przez naturalistę?
ONTOLOGIA
C. Esencjalizm metafizyczny
C.1. Maciej Sendłak i Tadeusz Szubka piszą, że esencjalizm modalny został współcześnie wyparty przez esencjalizm amodalny. Co zostało przy okazji stracone, a co zyskane?
C.2. Czy zgadzamy się, że do istoty Sokratesa należy myślenie, ale nie jego łysina? A gdyby miał włosy żywe i ukrwione, to czy też by tak było? A gdyby dostał demencji?
C.3. Arystoteles nie dopuszczał możliwości występowania istoty jednostkowej, czyli cech koniecznie przysługujących konkretnemu przedmiotowi. Czy słusznie? Czy to znaczy, że konkretny przedmiot mógłby być innym przedmiotem?
C.4. Czy esencjalizm modalny przyjmuje, że dla konkretnego przedmiotu można wskazać cechy (1) faktycznie mu przysługujące, (2) możliwe, ale niezrealizowane i (3) wykluczone? Jak je odróżnić?
C.5. Czy przedmiot istniejący w świecie możliwym, ale nierealnym, istnieje realnie w owym świecie możliwym?
C.6. Konkretyzm przyjmuje, że ten sam przedmiot może istnieć w różnych światach możliwych. Jak stwierdzić, że jest on ten sam? Własności realnych przedmiotów w realnym świecie są przygodne. W jaki sposób ich tożsamość jest niezmienna między światami?
C.7. Skąd się biorą sztywne desygnatory?
C.8. Dlaczego jest niemożliwe, by woda miała inny skład chemiczny niż H2O?
C.9. Czy wszystkie cechy konieczne składają się na istotę przedmiotu?
C.10. Na czym polega różnica między cechą konstytutywną i konsekwencjalną? Czy umiemy je wyznaczać i odróżniać od siebie?
D. Deflacjonizm
D.1. Maciej Soin pisze, że deflacjonizm „zwykle zmierza do wykazania, że napędzające [spór filozoficzny] pytania i związane z nimi spory powstają w wyniku nieporozumień dotyczących użycia słów, zatem rozwiązuje się [je] przez przegląd reguł językowych”. Czyli w zależności od przyjętego języka widzi się inne problemy filozoficzne i inaczej się je rozwiązuje. A czy można postąpić odwrotnie, zdaniem deflacjonisty, i dostosować swój język do wybranego stanowiska filozoficznego?
D.2. Autor pisze również: „deflacyjne stanowisko w kwestii Q, teorii T bądź sporu S jest poglądem, który akcentuje werbalny, i dlatego trywialny charakter Q, T lub S”. Co to znaczy, że jakiś problem jest trywialny? To, że może mieć wiele równie mało przekonujących rozwiązań, to, że z tych rozwiązań nic istotnego nie wynika, czy to, że te rozwiązania mają charakter konwencjonalny?
D.3. Jakie wady ma weryfikacjonistyczna definicja sensu oraz przeciwstawienie formalnego i materialnego trybu mówienia?
D.4. Jakimi argumentami posłużył się W.V.O. Quine, dokonując rehabilitacji ontologii? Jak brzmiała odpowiedź Rudolfa Carnapa w tej sprawie?
D.5. Czy odróżnienie wewnętrznych i zewnętrznych pytań o istnienie jest równoznaczne z odróżnieniem pytań rozstrzygalnych od pseudopytań?
D.6. Czy formalna charakterystyka istnienia uzasadnia „łatwe wnioskowanie” w sprawach ontologii?
D.7. Czy twierdzenie, że terminy odnoszące się do obiektów fikcyjnych nie mają warunków poprawnego użycia, prowadzi nieuchronnie do konwencjonalizmu?
D.8. Jedna z wersji deflacjonizmu pomija zróżnicowanie pojęcia istnienia. Pod jakim względem to stanowisko jest uproszczeniem poznawczym?
D.9. Czy „metafilozofia” ma swoje własne twierdzenia, a jeśli tak, to skąd je bierze?
D.10. W jakich przypadkach filozoficzna rewizja języka potocznego prowadzi do zaniku autorefleksji?
ETYKA
E. Konsekwencjalizm
E.1. Joanna Górnicka-Kalinowska rozróżnia systemy etyki skoncentrowane na celach działania (konsekwencjalizm) i systemy skupione na regułach postępowania (deontologia). Czy jest to podział rozłączny?
E.2. Jak wygląda „utylitarystyczna wersja etyki konsekwencjalistycznej rozumiana w duchu egoizmu”?
E.3. Czy można moralnie cenić przyjaźń, nie wiedząc, czy jest to postawa deontologiczna, czy konsekwencjalistyczna?
E.4. Czy możliwy jest antyhedonistyczny utylitaryzm deontologiczny?
E.5. Czy konsekwencjalizm reguł jest systemem etyki najbardziej zgodnym z moralnością potoczną?
E.6. Które stanowisko lepiej tłumaczy trudności z ustaleniem wspólnych reguł postępowania w społecznościach wielokulturowych – konsekwencjalizm czy deontologia?
E.7. Czy zasada powszechnej życzliwości ma dwie interpretacje: konsekwencjalistyczną i deontologiczną?
E.8. Czy konsekwencjalizm prowadzi do degradacji podmiotu moralnego?
E.9. Jeśli istnieją dwa rodzaje wartości moralnych: osobowe i bezosobowe, to czy są one wzajem porównywalne pod jakimś względem? Deontologicznie? Konsekwencjalistycznie?
E.10. Co konsekwencjalizm mówi o supererogacji?
F. Personalistyczna interpretacja cnót
F.1. Andrzej Szostek jest zdania, że koncepcja cnót powinna być traktowana jako fragment teorii etycznej, a nie jako osobna teoria etyczna. Co uzasadnia ten pogląd?
F.2. Czy definicja: „cnota jest stałą nabytą skłonnością i sprawnością człowieka w czynieniu moralnego dobra” odwołuje się do terminów używanych potocznie, czy do określeń psychologicznych,