Marksizm. Отсутствует
L. (2009), Główne nurty marksizmu, t. I–III, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kula W. (1962), Teoria ekonomiczna ustroju feudalnego, Warszawa: Książka i Wiedza.
Łagosz M. (2012), Marks, praca i czas. Wartość czasu w ekonomii i moralności, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Markiewicz H. (2002), Co nam zostało z marksizmu?, w: W. Bolecki, R. Nycz (red.), Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze, Warszawa: IBL PAN.
Marks K., Engels F. (1961), Ideologia niemiecka. Krytyka najnowszej filozofii niemieckiej w osobach jej przedstawicieli – Feuerbacha, B. Bauera, Stirnera, w: K. Marks. F. Engels, Dzieła, t. III, Warszawa: Książka i Wiedza.
Martin H.P., Schumann H. (1999), Pułapka globalizacji. Atak na demokrację i dobrobyt, przeł. M. Zybura, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Moll Ł. (2016), Neoliberalizm i gra w klasy, w: W.J. Burszta, P. Jezierski, M. Rauszer (red.), Zwodnicze imaginarium. Antropologia neoliberalizmu, Gdańsk: Katedra.
Moulier Boutang Y. (2011), Cognitive Capitalism, Cambridge: Polity Press.
Mounier E. (1960), Co to jest personalizm?, przeł. A. Krasiński, D. Eska, A. Turowiczowa, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Nowak L. (1977a), U podstaw dialektyki Marksowskiej. Próba interpretacji kategorialnej, Warszawa: PWN.
Nowak L. (1977b), Wstęp do idealizacyjnej teorii nauki, Warszawa: PWN.
Nowak L. (1983), Property and Power. Towards a Non-Marxian Historical Materialism, Dordrecht: Reidel.
Pałubicka A. (1977), Orientacje epistemologiczne a rozwój nauki, Warszawa: PWN.
Pałubicka A. (1984), Przedteoretyczne postaci historyzmu, Warszawa: PWN.
Piketty Th. (2015), Kapitał w XXI wieku, przeł. A. Bilik, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Rifkin J. (2003), Koniec pracy. Schyłek siły roboczej na świecie i początek ery postrynkowej, przeł. E. Kania, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Rorty R. (1998a), Das Kommunistische Manifest in 150 Jahre danach, Frankfurt/M: Suhrkamp.
Rorty R. (1998b), Konsekwencje pragmatyzmu, Warszawa: Wydawnictwo IFIS PAN.
Siemek M.J. (1982), Filozofia, dialektyka, rzeczywistość, Warszawa: PIW.
Siemek M.J. (1998), Hegel i filozofia, Warszawa: Oficyna Naukowa.
Siemek M.J. (2002), Wolność, rozum, intersubiektywność, Warszawa: Oficyna Naukowa.
Sowa J. (2015), Inna Rzeczpospolita jest możliwa!, Warszawa: W.A.B.
Stiglitz J. (2005), Globalizacja, przeł. H. Simbierowicz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Stiglitz J. (2007), Wizja sprawiedliwej globalizacji. Propozycje usprawnień, przeł. A. Szeworski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Stiglitz J. (2010), Freefall, jazda bez trzymanki. Ameryka, wolne rynki i tąpnięcie gospodarki światowej, przeł. A. Gąsior-Niemiec, Warszawa: Wydawnictwo PTE.
Stiglitz J. (2015), Cena nierówności, przeł. R. Mitoraj, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Szahaj A. (2008), Teoria krytyczna szkoły frankfurckiej. Wprowadzenie, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Szahaj A. (2014a), Kapitalizm kognitywny jako ideologia, w: tegoż, Kapitalizm drobnego druku, Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Szahaj A. (2014b), Kapitalizm kognitywny jako ideologia, „Etyka” 48.
Szahaj A. (2014c), O interpretacji, Kraków: Universitas.
Szahaj A. (2015), Błędy neoliberalizmu ekonomicznego, w: tegoż, Inny kapitalizm jest możliwy, Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Szalacha-Jarmużek J. (2013), Instrumentarium globalnego panowania. O podmiotowych aspektach globalizacji, Poznań: Zysk i S-ka.
Therborn G. (2015), Nierówność, która zabija, przeł. P. Tomanek, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Topolski J. (1984), Metodologia historii, Warszawa: PWN.
Topolski J. (2016), Teoretyczne problemy wiedzy historycznej. Antologia tekstów, red. E. Domańska, Poznań: Nauka i Innowacje.
Vallas S.P. (2012), Work, Cambridge: Polity Press.
Wallerstein I. (2004), Koniec świata, jaki znamy, przeł. M. Bilewicz, A.W. Jelonek, K. Tyszka, Warszawa: Scholar.
Wallerstein I., Collins R., Mann M., Derluguian G., Calhoun C. (2015), Czy kapitalizm ma przyszłość, przeł. I. Jarosławska, Warszawa: Dialog.
Wilkinson R., Pickett K. (2011), Duch równości. Tam, gdzie panuje równość, wszystkim żyje się lepiej, przeł. P. Listwan, Warszawa: Czarna Owca.
Wright E.O. (2006), Klasy się liczą, w: A. Jasińska-Kania, L. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (red.), Współczesne teorie socjologiczne, t. II, Warszawa: Scholar.
Wróblewski M. (2016), Hegemonia i władza. Filozofia polityczna Antonia Gramsciego i jej współczesne kontynuacje, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Wróblewski M. (red.) (2012), Kultura i hegemonia. Antologia tekstów szkoły z Birmingham, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Zamiara K. (1974), Metodologiczne znaczenie sporu o status poznawczy teorii, Warszawa: PWN.
Zamiara K. (1979), Epistemologia genetyczna Piageta a społeczny rozwój nauki, Warszawa: PWN.
Zamiara K. (1984), Przedteoretyczne postaci historyzmu, Warszawa: PWN.
Halina Walentowicz
TEORIA MARKSA JAKO FILOZOFIA I NIEFILOZOFIA
Marks […] otworzył nam oczy i zaostrzył spojrzenie w wielu kierunkach. Powrót do przedmarksowskiego stanu nauk społecznych jest dziś nie do pomyślenia. Wszyscy współcześni pisarze coś mu zawdzięczają, nawet jeśli sobie z tego nie zdają sprawy.
Wczesny marksizm ze swym rygoryzmem moralnym, ze swym naciskiem na czyny, a nie tylko słowa, był może najbardziej doniosłą ideą reformatorską naszych czasów. To wyjaśnia jego potężny wpływ moralny.
Słowa kluczowe: materializm historyczny, byt społeczny, historyczność, praca, emancypacja, indywidualizm, globalizacja, świat administrowany, totalitaryzm
1. Tło problemu
Promotorzy tej inicjatywy wydawniczej stawiają pytanie o nadzieje i rozczarowania związane z marksizmem. Pytają o marksizm. To skłania mnie do zaznaczenia, że moje wywody będą dotyczyły wyłącznie teorii Marksa. Marksizm to pojęcie wieloznaczne. Często utożsamia się je z dorobkiem teoretycznym Marksa, co nie jest uprawnione i przeciwko czemu sam fundator marksizmu protestował5. W ścisłym sensie termin ten odnosi się do bardzo rozległego nurtu myśli społecznej, nader niejednolitego, wewnętrznie zróżnicowanego, o mocno nieostrych granicach i długiej, już prawie dwustuletniej tradycji. Wspólnym mianem marksistów obejmuje się teoretyków tak różnego autoramentu, że całkiem uzasadniona wydaje się wątpliwość, czy nazwanie danej koncepcji marksistowską faktycznie służy jej identyfikacji, czy raczej jest wyrazem opinii o niej, często dezaprobaty. Tym bardziej, że w potocznym użyciu tego słowa chodzi najczęściej o „marksizm historyczny” (w odróżnieniu od „marksizmu teoretycznego”), tj. o ruch społeczny, który uznawał za swego patrona Marksa, a także o użytki ideologiczne z teorii Marksowskiej w okresie
W liście do Edwarda Bernsteina Engels przytacza następującą wypowiedź Marksa: „Jedno jest pewne: że ja nie jestem marksistą” (Marks, Engels 1977, s. 437).