Organizacja ruchu kolejowego. Marianna Jacyna
może być stacja nieczynna pod względem techniczno-ruchowym. Przykładem bocznicy szlakowej jest ogólnodostępna bocznica szlakowa i przystanek osobowy Zegrze zlokalizowany na linii kolejowej nr 28 Wieliszew–Zegrze.
Bocznica stacyjna to punkt ekspedycyjny zlokalizowany obrębie stacji w postaci odgałęziającego się toru, który jest przystosowany do obsługi ładunków. Przykładem bocznicy stacyjnej jest bocznica do zaplecza technicznego Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej – Łódź Widzew ŁKA zlokalizowana na linii kolejowej nr 17 Łódź Fabryczna–Koluszki.
W Regulaminie sieci 2018/2019 [101] największy polski zarządca infrastruktury PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. dokonał następującego podziału punktów i obiektów eksploatacyjnych – patrz tab. 3.2.
Tab. 3.2. Podział punktów i obiektów eksploatacyjnych w PKP Polskie Linie Kolejowe
Źródło: opracowanie własne na podstawie [101]
3.3. Uwarunkowania czasowe i wymagania techniczne oraz ruchowo-przewozowe rozwoju sieci bazowej i kompleksowej TEN-T
3.3.1. Transeuropejska sieć transportowa TEN-T
Na transeuropejską sieć transportową TEN-T [154] (ang. Trans-European Networks –Transport) składają się elementy infrastruktury transportowej (zarówno liniowej, jak i punktowej) oraz aplikacje telematyczne. Ponadto z TEN-T związane są instrumenty dotyczące promowania infrastruktury tworzącej sieć oraz działania na rzecz produkowania zrównoważonych usług transportowych. TEN-T jest tworzona przez infrastrukturę transportu kolejowego, drogowego, lotniczego, morskiego, wodnego śródlądowego, a także przez infrastrukturę dedykowaną dla transportu multimodalnego. Z punktu widzenia niniejszej książki przedmiotem opracowania będzie infrastruktura transportu kolejowego oraz infrastruktura transportu multimodalnego.
Celem powołania transeuropejskiej siei transportowej jest dążenie to utworzenia jednolicie funkcjonującego transportu na obszarze Unii Europejskiej. Działania podejmowane w tym kierunku można scharakteryzować w czterech płaszczyznach [154]:
– spójności przez:
▪ zwiększanie dostępności wszystkich regionów UE,
▪ zniwelowanie różnic w jakości infrastruktury między państwami członkowskimi,
▪ powiązania między infrastrukturą dedykowaną dla ruchu dalekobieżnego a infrastrukturą dedykowaną dla ruchu regionalnego i lokalnego,
▪ dostosowanie do specyfiki różnic w UE i ich zrównoważenie,
– wydajności przez:
▪ usuwanie miejsc krytycznych i uzupełnianie brakujących elementów infrastruktury,
▪ likwidację różnic między poszczególnymi elementami krajowych sieci transportowych,
▪ integrację poszczególnych gałęzi transportu,
▪ wspieranie ekonomicznie wydajnego transportu różnymi instrumentami finansowymi,
▪ racjonalne wykorzystywanie infrastruktury,
▪ stosowanie nowatorskich koncepcji technicznych i operacyjnych w sposób racjonalny pod względem kosztów,
– zrównoważonego charakteru przez:
▪ rozwój wszystkich rodzajów transportu w sposób zrównoważony i efektywny ekonomicznie w perspektywie długoterminowej,
▪ promowanie niskoemisyjnego transportu,
– zwiększenia korzyści dla użytkowników przez:
▪ spełnianie potrzeb użytkowników w zakresie mobilności i transportu w obrębie Unii oraz w relacjach z państwami trzecimi,
▪ zapewnienie przewozów bezpiecznych, pewnych i o wysokiej jakości,
▪ umożliwianie mobilności w przypadku klęsk żywiołowych lub katastrof spowodowanych przez człowieka,
▪ ustanowienie wymogów dotyczących infrastruktury, w szczególności w obszarze interoperacyjności, bezpieczeństwa i ochrony,
▪ wprowadzanie udogodnień dla osób starszych, osób o ograniczonej sprawności ruchowej i pasażerów z niepełnosprawnością.
Transeuropejska sieć transportowa tworzona jest przez [154]:
– dostosowywanie istniejącej infrastruktury transportowej do odpowiednich wymagań,
– działania na rzecz integracji infrastruktury,
– wdrażanie nowoczesnych technologii i aplikacji telematycznych [70],
– powiązanie z innymi sieciami – szczególnie z energetycznymi lub telekomunikacyjnymi,
– dostosowywanie infrastruktury do wymogów środowiskowych oraz zmian klimatycznych,
– wprowadzanie rozwiązań pozwalających na zwiększenie przepustowości infrastruktury,
– uwzględnienie w planowaniu infrastruktury możliwości wystąpienia klęsk żywiołowych lub katastrof spowodowanych przez człowieka.
Transeuropejska sieć transportowa ma strukturę dwupoziomową. Składa się z sieci kompleksowej i sieci bazowej. W sieci kompleksowej są istniejące lub planowane elementy infrastruktury transportowej dedykowane transeuropejskiej sieci transportowej. Z kolei niektóre elementy sieci kompleksowej tworzą sieć bazową, czyli takie elementy infrastruktury, które mają największe znaczenie z punktu widzenia osiągnięcia celów utworzenia jednolitego obszaru transportowego.
3.3.2. Sieć kompleksowa w odniesieniu do transportu kolejowego
Sieć TEN-T tworzona jest przez następujące elementy transportu kolejowego:
– linie kolejowe w systemie konwencjonalnym i dużych prędkości (nowo wybudowane, dedykowane, umożliwiające jazdę z V ≥ 250 km/h; zmodernizowane, konwencjonalne, umożliwiające jazdę z V ≥ 200 km/h; specjalnie zmodernizowane, z prędkością dostosowaną do warunków terenowych i uwarunkowań przestrzennych), z uwzględnieniem bocznic, tuneli i mostów,
– towarowe terminale multimodalne i intermodalne;
– multimodalne węzły transportowe,
– pozostałe miejsca, w których następuje połączenie z innymi rodzajami transportu,
– wyposażenie – systemy (m.in. zasilania trakcyjnego, infrastruktura pasażerska, infrastruktura towarowa) i urządzenia (m.in. urządzenia zmiany rozstawu osi, urządzenia sterowania ruchem kolejowym itp.),
– aplikacje telematyczne.
Kształt sieci kompleksowej na terenie Polski przedstawiono na rys. 3.3.
Rys. 3.3. Kształt sieci kompleksowej na terenie Polski
Źródło: http://ec.europa.eu/transport/infrastructure/tentec/tentec-portal/map/maps.html
Rozporządzenie [154] nakłada następujące wymogi dotyczące infrastruktury kolejowej:
– towarowe terminale multimodalne i intermodalne powinny zostać połączone z siecią drogową lub wodną śródlądową, a udostępniana w nich infrastruktura kolejowa powinna być dostępna dla wszystkich zainteresowanych podmiotów w sposób jednakowy,
– wyposażenie infrastruktury w system ERTMS (European Rail