Kosmetologia t. 1. Отсутствует
href="#i000013970000.jpg" alt="53419.jpg"/>
■ Gałęzie policzkowe (buccal branches)
Przebiegają na mięśniu żwaczu, poniżej przewodu ślinianki przyusznej, w kierunku kąta ust (ryc. 4.4). Unerwiają ruchowo mięsień policzkowy, mięsień dźwigacz wargi górnej i skrzydła nosa, mięsień dźwigacz wargi górnej, mięsień dźwigacz kąta ust, mięsień nosowy, mięsień obniżacz przegrody oraz mięsień śmiechowy.
■ Gałąź brzeżna żuchwy (marginal mandibular branch)
Przebiega ku dołowi na mięśniu żwaczu, wzdłuż trzonu żuchwy w kierunku bródki (ryc. 4.4). Unerwia ruchowo mięsień bródkowy, mięsień obniżacz kąta ust oraz mięsień obniżający wargę dolną.
■ Gałąź szyjna (cervical branch)
Przebiega stromo ku dołowi, pod kątem żuchwy, zstępując w kierunku szyi (ryc. 4.4). Zespala się z nerwem poprzecznym szyi odchodzącym ze splotu szyjnego. Gałąź szyjna unerwia ruchowo mięsień szeroki szyi.
UWAGA!
Porażenie nerwu twarzowego objawia się początkowo bólami zlokalizowanymi za małżowiną uszną. Pacjent nie może zmarszczyć czoła, zamknąć oka (objaw Bella), wyszczerzyć zębów, zagwizdać ani wydąć policzka/policzków. Może wystąpić też zaburzenie odczuwania smaku w 2/3 przednich języka (jeżeli uszkodzenie nerwu twarzowego wystąpiło powyżej odejścia struny bębenkowej).
Objaw Bella – w wyniku niedowładu mięśnia okrężnego oka nie jest możliwe całkowite zamknięcie szpary powiek, dlatego widoczny jest fizjologiczny ruch gałki ocznej ku górze i na zewnątrz.
4.3.3. Nerwy rdzeniowe – gałęzie splotu szyjnego
Jak wspomniano już w części ogólnej, splot szyjny powstaje z gałęzi przednich (brzusznych) nerwów rdzeniowych C1–C4. Leży ku przodowi od wyrostków poprzecznych kręgów części górnej odcinka szyjnego kręgosłupa oraz przed grupą głęboką mięśni szyi. Spośród licznych gałęzi splotu szyjnego możemy wyróżnić:
• gałęzie skórne (nerw potyliczny mniejszy, nerw uszny wielki, nerw poprzeczny szyi oraz nerwy nadobojczykowe),
• gałęzie mięśniowe podzielone na tzw. krótkie (zaopatrujące mięśnie głębokie szyi) i tzw. długie (nerwy przeponowe, pętla szyjna oraz nerwy zaopatrujące mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy oraz mięsień czworoboczny).
Pętla szyjna składa się z:
• gałęzi górnej – włókna splotu szyjnego (C1 i C2), które na znacznej długości biegną z nerwem podjęzykowym,
• gałęzi dolnej – pochodzi z C2 i C3.
Gałęzie po połączeniu tworzą pętlę szyjną leżącą powyżej ścięgna pośredniego mięśnia łopatkowo-gnykowego (gałęzie mięśniowe do mięśni podgnykowych).
Ze względu na obszerność tematu dokładne omówienie wszystkich gałęzi splotu szyjnego przekraczałoby zakres rozdziału, w związku z tym będzie on dotyczył tylko gałęzi, które związane są z unerwieniem okolicy twarzy.
■ Nerw potyliczny mniejszy (lesser occipital nerve)
Po wyjściu spod mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego przebiega po jego przedniej powierzchni. Biegnąc ku górze, dzieli się na liczne gałęzie końcowe za małżowiną uszną (ryc. 4.5). Unerwia skórę okolicy skroniowej i potylicznej.
■ Nerw uszny wielki (great auricular nerve)
Po wyjściu zza mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego kieruje się dogłowowo. Przebiega po jego powierzchni przedniej. Wstępując na twarz, dzieli się na wysokości kąta żuchwy na gałąź przednią i gałąź tylną (ryc. 4.5).
Rycina 4.5.
Gałęzie skórne prawego splotu szyjnego. Widok z boku.
Źródło: według L. Hirszfeld, Névrologie ou description et iconographie du système nerveux et des organes des sens de l’homme avec leur mode de préparation. Chez J.-B. Baillière, Paris 1853); R. Aleksandrowicz, B. Ciszek, A. Krasucki, Anatomia człowieka. Repetytorium. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
Gałąź przednia przebiega skośnie do przodu, przebijając śliniankę przyuszną. Unerwia skórę od powierzchni przedniej małżowiny usznej do kąta żuchwy (skórę nad dołem zażuchwowym, skórę tylno-bocznej części policzka oraz skórę obszaru ku przodowi od małżowiny usznej).
Gałąź tylna przebiega skośnie ku tyłowi od małżowiny usznej. Unerwia skórę powierzchni tylnej małżowiny usznej oraz skórę obszaru ku tyłowi od małżowiny usznej.
■ Nerw poprzeczny szyi (transverse cervical nerve)
Po wyjściu spod mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego nerw poprzeczny szyi zawija się wokół niego, przebiegając po jego przedniej powierzchni do góry i przodu (ryc. 4.5). Następnie dzieli się na gałęzie górne i gałęzie dolne.
Gałęzie górne są kontynuacją nerwu poprzecznego szyi ku górze. Jedna z nich zespala się z gałęzią szyjną nerwu twarzowego (VII), tworząc tzw. pętlę szyjną powierzchowną. Gałęzie górne nerwu poprzecznego szyi zaopatrują czuciowo część górną przedniego trójkąta szyi, dochodząc aż do żuchwy.
Gałęzie dolne przebiegają skośnie ku przodowi i do dołu. Unerwiają część górną przedniego trójkąta szyi.
5. Węzły i drogi chłonne twarzy
Michał Polguj
5.1. Podstawowe definicje i informacje
Układ chłonny, zwany też układem limfatycznym, wchodzi obok układu krwionośnego (sercowo-naczyniowego) w skład układu krążenia.
Układ chłonny obejmuje:
• naczynia chłonne włosowate,
• naczynia chłonne odprowadzające (zbiorcze),
• wielkie pnie chłonne,
• węzły chłonne.
Naczynia chłonne włosowate zbierają przesącz międzykomórkowy. Zbudowane są z bardzo licznych kapilar, tworzących bogatą sieć połączeń. Zwykle mają większą średnicę niż analogiczne naczynia włosowate krwionośne. Cechą charakterystyczną naczyń chłonnych włosowatych pod względem czynnościowym jest ich duża rozciągliwość (potrafią poszerzać się nawet trzykrotnie) oraz – uwzględniając morfologię – duża zmienność średnicy (wielkości) światła.
Naczynia chłonne odprowadzające (zbiorcze) stanowią miejsce ujścia naczyń chłonnych włosowatych (na ogół do jednego naczynia chłonnego odprowadzającego uchodzi 2–9 naczyń chłonnych włosowatych). Chłonka zwykle z jednego narządu odpływa kilkoma naczyniami chłonnymi. Naczynia chłonne odprowadzające zazwyczaj przebiegają w bezpośredniej okolicy, wzdłuż naczyń krwionośnych. Mają mniejszą średnicę niż analogiczne naczynia krwionośne, ale są bardziej liczne. Zwykle posiadają zespolenia z innymi naczyniami chłonnymi odprowadzającymi, ale ich średnica się nie zmienia. W swoim przebiegu doprowadzają i odprowadzają chłonkę z kilku grup węzłów chłonnych. Niekiedy mogą uchodzić bezpośrednio do wielkich pni chłonnych, np. do przewodu piersiowego. Zgodnie z podziałem topograficznym możemy wyróżnić:
• naczynia chłonne powierzchowne (skórne, nadpowięziowe),
• naczynia chłonne