Die boek van Ester. Wilna Adriaanse
glase weer vol en sug.
“Ek wens ek het nie gekom nie. Dis so moeilik om nie te onthou nie.”
“Waarom wil jy nie onthou nie? Hier lê tog seker goeie herinneringe ook.”
“Ek kan hulle nie onthou nie. Dis net die slegtes wat oorgebly het.”
Hy antwoord haar nie en ’n rukkie is dit doodstil om hulle. “Waarom het jy hulle huis gekoop? Daar’s tog baie ander huise waaruit jy kon kies.”
“Dis ’n besonderse plek en ek het gedink dit sal dalk vir julle lekker wees om te weet dis nie vreemdes wat daar woon nie. Ira geniet dit om daar te kom.”
“Ira is mal.”
“Ira het net besluit dis beter om vrede te maak.”
“Daar is dinge waarmee ’n mens nooit vrede kan maak nie.” Sy steek ’n sigaret aan en trek die rook diep in. Toe sy dit uitblaas, is dit met ’n hoorbare sug. “Jy kan maar soveel mooi stories vertel soos jy wil. Ek het my skuld betaal en ek skuld Afrika niks nie. Veral nie vergifnis nie.”
“Vergifnis is ’n belangrike deel van genesing.”
“Ag, kak!” Sy kyk na hom deur die rook. “Moet asseblief nie vir my sê jy vergewe almal wat iets aan jou doen nie. Jy kan wragtig nie so ’n masochis wees nie.”
“Haat is ’n vernietigende emosie en dit mors ’n klomp van ’n mens se tyd en energie.”
Sy gooi haar kop agteroor en lag met ’n oop mond. “Van watter planeet af kom jy?” Haar kop ruk orent toe ’n skril geluid ’n entjie agter hulle opklink. “Hier vreet die goed my nog vannag lewendig op.”
“Jy’s nie regtig bang nie. Jy het net verleer hoe dit voel om nie in beheer te wees nie. Iemand wat al gedoen en gesien het wat jy gedoen en gesien het, kan nie bang wees nie.”
“Dit was in ’n vorige lewe. Nou verkies ek om self te besluit hoe en wat ek wil doen en waar ek dit wil doen.”
“Mis jy nie verslaggewing nie? Om mense agter die skerms te kan laat sien nie?”
“Ek verkies om nie daaroor te dink nie. In daardie stadium moes ek ’n breuk maak en dit was ’n logiese verandering. Ek kon steeds doen waarvan ek hou, net op ’n ander manier en onder beter omstandighede.
“Ronald Reagan het per geleentheid gesê dat die politiek veronderstel is om die tweede oudste professie in die wêreld te wees, maar dat hy agtergekom het dit het eintlik baie noue ooreenkomste met die oudste professie. Ek was moeg vir politiek. Ek gee nie meer om wie vir wie in die rug steek, watter opposisieparty onderdruk word en waar in die wêreld hulle oorlog maak nie. Daar sal altyd mense wees wat daaroor wil praat en skryf, maar ek wou nie meer een van hulle wees nie.”
“Kan jy ’n dag voorsien dat jy dalk sal wil teruggaan? Dit was iets wat so deel van julle lewe was. Ira sê altyd julle het dit saam met moedersmelk ingekry.”
Sy skud haar kop. “Ek is gespeen. Ek gee regtig net nie meer om nie. Destyds het ek geglo ek kan help deur die waarheid en die werklikheid na mense se sitkamers te neem. Dat regerings en die mense wat in die posisie was om te help, die boodskap sal kry, maar ek was jonk en hopeloos naïef. Mense gee nie om nie. Hulle staar dalk ’n minuut of twee, indien so lank, na ’n nuusinsetsel oor die televisie of op ’n koerantvoorblad, maar dan sluk hulle dit saam met hulle koffie af en hulle gaan weer met hulle lewens voort. Hulle eet, drink, maak liefde, trou, skei, reël hulle kinders se lewens, verwaarloos hulle kinders. Hulle gee dalk vir die parkeeraanwyser ’n fooitjie of, as iets hulle regtig geraak het, gooi hulle dalk ’n paar blikkies kos by die supermark in die noodboks, maar dis so ver dit gaan. Hulle is meer bekommerd oor wat vanmiddag in hulle gunstelingsepies gaan gebeur as wat hulle omgee wat by hulle bure aangaan, wat nog te sê in die res van die wêreld.” Sy skud haar kop. “Waarom sal ek my dan daaroor moeg maak? Mense probeer mobiliseer om hulle stemme te laat hoor, om druk uit te oefen sodat vergrype aangespreek word?”
“Omdat die wêreld stemme soos joune nodig het. Selfs al voel dit vir jou jy word nie gehoor nie. Daar is mense wat hoor en daar is mense wat aangespoor word om iets te doen. En sodoende word die stemme meer totdat die mense wat iets kan doen, moet luister. Ons kan nie bekostig dat die stemme stil raak nie.”
Sy staan op en stap kombuis toe. ’n Oomblik later kom sy met ’n bottel wyn en ’n oopmaker terug. Hy wil die bottel by haar neem, maar sy het reeds begin om dit oop te maak en hulle glase vol te skink. Sy neem ’n sluk voordat sy weer teen die kussings terugsit.
“From politics it was an easy step to silence.”
“Wat dink jy sou jou pa vir jou gesê het?”
Sy lag skel terwyl sy haar hande in die lug gooi. “O nee, moenie daai een met my probeer nie. Dis totaal irrelevant wat hy sou gesê of gedink het. Hy’t my nie gevra wat ek gedink het van dit waarmee hy besig was nie.”
“Die sindikaat wat hy destyds laat ondersoek het, is verlede jaar oopgevlek en die grootbase is almal aangekeer en tronk toe gestuur. Sodoende is duisende mense se lewens waarskynlik gespaar.”
“Ek gee regtig nie om nie. Waarom moes ek die prys betaal sodat ander kan bly lewe?”
“Ek kan jou nie antwoord nie.”
“Wat is dit met mans, en veral die mans in Afrika, en vuur?” verander sy skielik die onderwerp. “Waar lê die bekoring, of is dit ’n oerding wat julle steeds saam met julle dra? Die trots dat julle geleer het om vuur te maak? Is dit julle manier om te bewys dat julle verder as die ape op die evolusieleer gevorder het?”
Hy lag. “Miskien is dit ons manier om te wys ons het verder op die evolusieleer as vrouens gevorder, want het jy al ooit ’n vrou gesien wat ’n ordentlike vuur kan maak?”
“Ek kan verstaan waarom jy in bome moet bly, want jy sal dit nie kan waag om daai soort stellings in die beskawing te maak nie. Die feministe sal jou stenig.”
“Is jy ’n feminis?”
“Is ek ’n feminis?” Sy pruil haar mond asof sy die woorde daarin rondrol. “Ja, want ek haat diskriminasie teen my omdat ek ’n vrou is. Maar as feminisme beteken ek mag nie my beenhare waks en my wenkbroue pluk nie, dan is ek nie een nie. Ek glo nie ek hoef soos ’n man te lyk om respek te verdien nie.”
Sy kyk na hom oor die rand van haar wynglas. “As ek so na jou luister, besef ek jy is waarskynlik nie goeie troumateriaal nie, want mans soos jy hou nie van vrouens wat weet wat hulle wil hê nie. Julle sien julleself gewoonlik nog as hoof en heerser van die trop.”
“En waarop grond jy jou bevinding? Jou wye ondervinding met mans soos ek?”
“Ek het ’n goeie mensekennis.”
“Wat is fout daarmee om myself as heerser van die trop te sien?”
“Gaan jy nie eens probeer om dit te ontken nie?”
Hy strek sy hande agter sy kop en sak effens laer in die stoel af. “Net as dit saak gemaak het wat jy van my dink.”
“Maak dit nie vir jou saak nie?” Sy trek die wynbottel nader en skink weer hulle glase vol.
“Dink jy dit behoort saak te maak?”
“Nee, maar dis ’n natuurlike reaksie. Boy meets girl. Boy tries to impress. Dis van alle tye af so.”
“Maak dit vir jou saak wat ek van jóú dink?”
“As jy dalk ’n Hugo Boss- of Fabiani-pak in jou kas gehad het. Hierdie ...” beduie sy met haar arm “... is effens wild vir my.”
Hy lag sag. “Dis wat jy dink, maar as jy werklik nie omgegee het nie, sou jy nie hier in jou ontwerpersdenims en -hemp gesit het nie. Jou beenhare sou by jou broekspype uitgehang het en jy sou nie lekker geruik het nie. Jy doen dit miskien nie bewustelik nie, maar jy bly vrou en pronk ook maar soos die res van die wyfies voor die groot, sterk mannetjies verby om hulle met jou voorkoms te verlei. Jy wil ook maar verseker dat jou nageslag sterk