Tryna du Toit-omnibus 7. Tryna du Toit
sy het minder van hom gesien as ooit vantevore. En hy was so verdiep in sy werk en studies dat hy nie eens bewus was van haar gemis en verlange nie. Sal dit anders wees as hulle getroud is? Of sal hy sy werk en ander belangstellings altyd bo haar en die huis stel?
Dis toe dat sy begin wonder het of sy en Andries mekaar werklik liefhet, of hulle onmisbaar vir mekaar se geluk is. Hoe nader die troudag gekom het, hoe meer gespanne het sy geraak, maar sy het haar twyfel vir haarself gehou. Dis maar net senuwees, het sy vir haarself gesê. As ons eers getroud is, sal alles reg wees. Tot eergister, toe sy vir die eerste keer haar trourok gaan aanpas het. Sy het na haarself in die spieël gekyk, gedink aan haar hoë ideale en verwagtings, en geweet dat sy nog nie gereed was nie.
Toe sy eenmaal besluit het, kon niks haar terughou nie. Maar sy weet baie goed dat dit aan Jos te danke is dat sy die moed gehad het om haar man teen Andries en die familie te staan.
Jos was ’n rukkie voor sononder daar. Cathy het die klein rooi sportmotortjie van die stoep af sien kom en hom tegemoetgestap.
Jos de Lange is lank en maer met ’n bos ligte hare en ’n weerbarstige kuif wat gedurig oor sy voorkop val. Sy gesig is maer en effens bleek, met lewendige donkerblou oë en ’n hoë, intelligente voorkop. Hy het ’n bruin ferweelbroek en sportbaadjie aan, maar sy blou hemp is skoon en hy het ’n das aangesit ter ere van die geleentheid. Sy sien met ’n tikkie verligting dat sy hare gesny is. Gewoonlik stel hy nie juis belang in klere nie, en omdat hy ook nie omgee wat ander sê nie, weet ’n mens nie altyd wat om te verwag nie.
Aan die begin het sy traak-my-nie-agtigheid haar ’n bietjie gehinder, dalk omdat sy gewoond was aan Andries wat altyd so netjies aangetrek was. Maar soos sy Jos beter leer ken het, het sy kleredrag haar al hoe minder gepla. Sy interessante persoonlikheid, sy geesdrif vir die dinge waarin hy belang stel, het jou so meegevoer dat die res nie saak gemaak het nie. Klere, het sy ontdek, maak beslis nie altyd die man nie.
“Hallo!” groet hy nou opgewek. Sy nooi hom binne, maar die lenteaand is sag en warm en hy stel voor dat hulle nog ’n rukkie buite vertoef. Saam stap hulle na die somerhuisie en as hulle op die bankie sit, haal hy die boek onder sy arm uit en gee dit vir haar. “Jou eksemplaar van die jaarblad, geteken deur al die mederedakteurs behalwe Bennie. Hy is ongelukkig reeds weg.”
Sy het reeds die jaarblad gesien en kyk nou slegs na die handtekeninge op die skutblad. Saggies, liefkosend gaan haar hande oor die boek. Dit was ’n interessante ervaring om te help met die opstel daarvan, ’n ervaring wat sy vir geen geld ter wêreld sou verruil nie.
“Ek voel soos ’n trotse moeder,” glimlag sy. “Dis ’n puik blad, hoofsaaklik danksy jou.”
“Die rektor het my ook gelukgewens – hy sê die gehalte en standaard was lanklaas so hoog. Maar ek moenie al die eer kry nie. Sonder my redaksie se hulp sou ek dit eerlik nie kon gedoen het nie.”
Cathy weet dit is nie so nie. Jos was nie net ’n ervare koerantskrywer wat geweet het presies wat hy wil hê nie – sy geesdrif was aansteeklik en hy het hulle almal tot nuwe hoogtes aangespoor. Daarby was hy ’n harde leermeester wat met niks minder as die beste tevrede was nie.
“Maar ek het nie gekom om oor die jaarblad te gesels nie,” sê hy. ’n Oomblik kyk hy na haar, dan vra hy: “Wat hoor ek alles van jou in die dorp?”
“Wat hoor jy?”
“Allerhande gerugte, wat onmoontlik waar kan wees.”
“Waarom nie?”
“Troue uitgestel?”
“Afgestel. Ek het Andries se ring teruggegee.”
Hy kyk weer na haar, sy blik ondersoekend. Dan sê hy goedkeurend: “Bravo! Ek het nie gedink jy sal die moed hê nie. Maar is jy heeltemal seker dit is wat jy wil hê?”
“Heeltemal seker. Dit is asof daar ’n las van my hart af is. Ek besef nou eers hoe ongelukkig en onseker ek die afgelope tyd was.”
“Tog was jy van plan om daarmee aan te gaan! Wat sê die familie?”
“Die familie is ’n bietjie geskok en teleurgesteld, en Andries se ouers is ’n bietjie vies, maar ek lewe nog en ek is vol planne vir die toekoms.”
Hy vra uit oor haar planne en knik goedkeurend toe sy klaar is.
“Die tegniese kollege moet voorlopig bly – ’n mens moet ’n dak oor jou kop hê en af en toe eet ook – maar laat staan voorlopig die lesgee en doen soveel moontlik skryf- en radiowerk. Jy moet oorspronklike, skeppende werk doen.”
Daar is ’n warm gloed om haar hart, ’n gevoel van opwinding omdat Jos glo dat sy talent het en tot groter dinge in staat is as om bloot net ’n vrou te wees. Sy het Andries ook dikwels van haar planne en ideale vertel, en hoewel hy gewoonlik simpatiek en belangstellend geluister het, is sy seker dat hy haar nie baie ernstig opgeneem het nie. In sy hart het hy seker maar geglo haar planne sal ’n natuurlike dood sterf wanneer sy eers getroud is.
Andries de Wet sal eendag miskien nog verbaas opkyk as hy sien waartoe sy in staat is!
Die son het agter die berge verdwyn, die luggie was skielik koel, en saam stap sy en Jos huis toe.
Haar pa en ma sit in die ruim woonkamer, besig om ’n glas wyn te drink. Hulle groet Jos vriendelik en Cathy is bewus van hulle kritiese blikke. Sy is opnuut bly dat Jos sy hare laat sny het.
Haar pa vra wat hy wil drink. Jos aarsel ’n oomblik, dan vra hy of hy ’n koeldrank kan kry.
“Druiwesap?” vra Cathy. “Ek sal vir ons gaan haal.”
Toe sy terugkom, is Jos besig om haar pa uit te vra oor hulle reisplanne en hulle gesels gemaklik totdat die etensklok lui. Aan tafel verneem haar pa op sy beurt na Jos se toekomsplanne en die ete verloop ewe gesellig.
Cathy sug verlig. Jos de Lange is ’n man van vele buie, maar vanaand is hy op sy beste: aangenaam, amusant en onderhoudend. Sy is seker hy maak ’n goeie indruk.
“Jammer dat jy so vroeg moet gaan,” sê haar pa toe Jos ’n rukkie na ete opstaan om te gaan. “Ek sal graag eendag hierdie argument van ons verder wil voer.”
Cathy is verheug. Gewoonlik steur haar pa hom maar min aan haar vriende – behalwe Andries natuurlik, maar Andries het met die jare deel van die familie geword en hy gesels met hom soos met sy eie seuns. Maar blykbaar was die gesprek met Jos so interessant dat hy onwillig is om dit daar te laat. Inderdaad ’n kompliment vir Jos, al is hy miskien nie eens bewus daarvan nie.
Jos groet haar ouers en wens hulle voorspoed toe met hulle reis, dan stap sy saam met hom na buite. Die aandwindjie ruis in die hoë eike en raak met koel vingers aan haar warm wange.
“Ek hoop jy sal darem af en toe van jou laat hoor,” sê Cathy. “Net om te laat weet dat jy darem nog in die land van die lewendes is.”
“Ek belowe niks,” sê hy. “Miskien ’n poskaart vir Kersfees – vir verdere nuus sal jy moet wag tot ek terugkom.” Hy wens haar voorspoed toe met die eksamen, dan voeg hy sagter by: “En pas jouself op tot oom Jos weer terugkom.”
“Ek sal,” sê sy. Sy dink aan die reis wat hy saam met sy vriend aanpak – interessant en avontuurlik, maar seker nie sonder gevare nie – en kyk ’n oomblik stilswyend op na hom. “En pas jouself ook op. Mens weet nooit.”
Hy lag.
“Is jy bang hulle sal sop van my kook? Jy is verniet bang, so maklik raak julle nie van my ontslae nie. Ek het nog groot planne vir die toekoms.”
Hy sit sy hande op haar skouers en sy voel die harde, opgewonde geklop van haar hart. Hy buk en soen haar liggies op haar mond. “Jy is baie spesiaal en ek het nog groot verwagtings van jou. Volgende jaar begin ’n splinternuwe episode in die veelbewoë lewe van Cathy Joubert. Alle voorspoed – en onthou: moet geen kompromis met die lewe aangaan nie! Laat net die beste goed genoeg wees. Au revoir. Ek is een van die dae weer terug.”
Hy klim in die motor en ’n paar oomblikke later ry hy haastig daar weg. Stadig, ingedagte stap