Tryna du Toit-omnibus 1. Tryna du Toit
weer uit?” vra hy, maar speels, sonder strengheid.
“Ons gaan by tant Ella eet. Ons sal vanaand seker nie laat tuis kom nie.”
“Wie’s ons?” frons meneer Celliers, “Piet?”
“Ja, Pappa. En moenie so kwaai wees nie.”
“Kwaai! ’n Man wat so onder die pantoffelregering staan! Dis darem die een plek waar ’n man nie baas is nie – in sy eie huis. Tot ou Kaatjie het meer te sê as ek.”
“Ek hoor darem nou iets brom,” terg Annie. “Het Moeder al weer ’n nuwe rok gekoop of is dit boetie Andries wat Vader so omgekrap het? Kom, sê vir Annie,” paai sy hom spottend.
“Almal behalwe Annie. Dié kan dit mos nie wees nie,” skerts hy terug.
“Nou wat het Annie gedoen? Loop sy te veel rond?”
Die voordeurklokkie lui en hul skerts, wat tog ook nie alles skerts is nie, word onderbreek. Annie weet dat haar pa nie baie van Piet hou nie, dus neem sy maar aan dat dit hom hinder dat sy so dikwels saam met Piet uitgaan. Maar hy is verniet nou al bekommerd. Sy het nog geen plan om met Piet te trou nie … as hy haar ooit sou vra. Piet het sy jongkêrelslewe lief en sal nie maklik daarvan afstand doen nie. Maar nou terg sy hom weer, moedswillig.
“Dis een voordeel van so ’n gejaagde lewe, ’n mens kan nie eens luister as jou pa kwaad is nie.” Sy buk oor hom en gee hom ’n soentjie. “Toe maar, Pappa, ek sal hom vanaand vra wat sy plan is.”
Die gesig wat hy na haar keer, lyk so hewig geskok dat Annie uitbars van die lag. Sy gee haar ma ook ’n soentjie en met ’n “Tot siens, kinders, soet bly, hoor,” is sy weg.
Vir ’n rukkie nadat sy weg is, is daar stilte in die kamer. Mevrou Celliers begin sorgvuldig al die klere wat rondlê, optel en wegbêre en maak die gekreukelde bedjie liefderik glad.
“Jy moenie Annie so bederf nie, Stienie.”
“Ag, liefie, sy is so haastig en dis nie lekker om in so ’n deurmekaar kamer terug te kom nie. Dit neem my net ’n minuut of twee.”
“Toe sy klein was, moes sy self haar kamer netjies hou.”
“Ja. En as dit nodig is, sal sy dit weer doen. Maar sy het nou so min tyd.”
“Sy is ook die hele tyd aan die gang. Ek is seker sy kry nie genoeg slaap nie.”
“Ag, Andries, dis maar dieselfde beskuldiging wat die jeug geslag ná geslag toegewerp word. En jy weet wat hul antwoord daarop is: Ons is maar net vir ’n klein rukkie jonk; ons wil ons jong lewe geniet. Laat haar dit maar geniet. Ek het so ’n gevoel dat Annie se jong, kommervrye dae nie meer so baie lank gaan duur nie.”
“Piet Grové?” vra meneer Celliers.
“Nee, Andries,” antwoord sy haastig. “Ek is seker Annie is nie ernstig oor Piet nie. Soos ek sê, sy is jonk en geniet maar die lewe. Sy is nog onaangeraak, jy kan dit mos sien. Piet is nou nog maar net ’n lekker speelmaat. Of hy uiteindelik die een sal wees, weet ek nie, maar ek hoop saam met jou dat dit nie die geval sal wees nie. Dis sommer maar ’n gevoel wat ek vanaand gekry het. Sy het so mooi gelyk, so … so begeerlik, dat ek skielik gevoel het dat ons haar nie meer lank in ons huis sal hê nie.”
Haar man lyk bekommerd en berouvol sê sy: “En nou het ek jou omgekrap. Jy weet mos van beter as om sulke ou vroulike voorspooksels te glo.”
“Maar as die vroulike voorspooksels maar net my heimlike vrees beaam, wat dan?”
Beslis sê sy: “Dan kan ons ook niks daaraan doen nie. Kom, ons praat sommer onsin. Annie is nog pure kind. Loop haal jy gou vir Francis en Andries uit die dam uit dat ons kan eet. Dis jou waarlik waar al stikdonker en hulle baljaar nog steeds soos twee visse.”
Piet wag vir Annie op die stoep, foutloos geklee in ’n ligte pak met ’n snit soos maar selde op Saailaagte gesien word, en saam stap hulle na sy motor.
“Ek het jou lank laas gesien, Annie. Amper ’n week gelede,” begin hy.
“En wie se skuld is dit?” vra sy kalm.
“Myne, ek weet.”
“Lekker tyd gehad?”
“Ja, dankie, so lekker soos ’n mens kan hê as jou perd verloor.”
Piet was gedurende die naweek Johannesburg toe vir die perdewedrenne, ’n lang naweek wat gestrek het van Woensdagmiddag tot Maandagmôre. Dit is vir Annie asof sy rustelose gees hier op Saailaagte nie herberg of rus kan kry nie, asof hy telkemale moes weg om weer sy verlore gemoedsrus te probeer herwin. Hy is nie ’n man wat rus en rustigheid kan put uit die vlaktes nie, vir hom is dit so beklemmend soos ’n benoude kamer vir iemand anders sou wees. Die vlammende strale van ’n wonderlike sonsondergang is slegs die teken dat hy sy tennis vir die dag moet staak, want die lig word nou te sleg; die skemeruur is die uur om ’n drankie te maak.
Annie weet dit alles, en nog meer. Sy weet van sy dobbelaande wanneer hulle tot in die vroeë ure van die môre vir groot somme geld speel; sy weet van die knaende ongeduld wat aan sy siel vreet vanweë sy verpligte verblyf hier op Saailaagte, maar sy vind hom nietemin interessant en aantreklik, en sy gedrag teenoor haar was nog altyd onbesproke. Sy het baie maal gewonder of sy ouers reg optree deur hom hier op Saailaagte vas te hou terwyl hy so hunker na die stad, maar aan die ander kant is sy ma siek en baie agteruit en wil hulle graag vir ’n tydjie hul geliefde en enigste seun by hulle hê.
As hy dan ook weer ’n keer so weggevlug het na die stad het hy weer ’n ruk lank gelukkiger en meer tevrede gelyk, en hulle het hom verstandiglik nooit gekeer nie.
“Waarom soek jy dan ook die verkeerde perd uit?” vra sy nou.
“Volgende keer soek jy hom vir my uit, hoor. Dan sal ons sien.”
“Goed,” belowe sy laggend.
Toe hulle by mevrou Pienaar kom, ontdek Annie tot haar verbasing dat sy en Piet nie die enigste gaste vir die aand is nie. Omdat mevrou Pienaar niks gesê het nie, het sy aangeneem dat net sy en Piet daar gaan eet, want die Pienaars het haar dikwels uitgenooi om by hulle te kom eet en kuier. Hulle twee dogters is albei getroud en weg, die een op ’n plaas in Natal, die ander in Kaapstad, en hul enigste seun, Kosie, studeer in Holland. En om die brandende verlange na haar eie kinders te stil vul mevrou Pienaar maar gedurig haar huis met Saailaagte se jongmense. Hulle verjaag gewoonlik die ondraaglike stilte wat so swaar op die mooi huis rus en laat herlewe die ou dae toe haar woelige kinders die huis laat weergalm het.
In die groot voorkamer sit die Du Prés alreeds. Liesel en Abie Greef is daar en ook Colin Buys, Abie se mededinger om Liesel se gunste. En Nellie Vermeulen, die tikster wat in Ben Pienaar en Andries Celliers se kantoor werk. Kobie is daar, baie opvallend in ’n tamatierooi rok waarteen haar blonde, glansende hare en die waswit vel pragtig afsteek. Sy lyk soos ’n duur, uitheemse blom daar tussen hulle en Annie kyk met ongeveinsde bewondering na haar.
“Hallo, skat,” groet mevrou Pienaar haar. “Hoe kry jy dit reg om so koel te lyk?”
Die voordeurklokkie lui weer en die volgende oomblik is Johan de Kock ook in die kamer. Annie staan naby die deur waar mevrou Pienaar nog met haar gesels, en sy is die eerste persoon wat Johan sien toe hy inkom. Onmiddellik, soos ’n sluier wat val, verloor die bruin oë hul opgewektheid. Koel en beleef soos gewoonlik beantwoord sy sy groet, en meteens draai Johan vererg en sonder om ’n woord verder te sê sy rug op haar. En daar is Kobie, mooi en warm en vriendelik, die algehele teenstelling van die ysnooientjie daar by die deur. En hoe lyk dit dan of ons vriend Piet ook weifel vanaand! Trek die geurige rooi roos vanaand sterker as die koel, afsydige sneeuklokkie? Want Piet en Kobie sit in ’n hoek van die kamer, Piet op die armleuning van Kobie se stoel, en die twee is vir die oomblik geheel en al verdiep in mekaar se geselskap.
En op ’n skielike ingewing, met ’n innerlike spotlaggie vir homself, stap Johan ook nader. Hy neem ’n stoel en gaan ook langs Kobie sit.
Die volgende oggend laat Johan Maria na