Louisa du Toit Omnibus 9. Louisa du Toit
te kom, en die weer is mooi na die suidooster eers verskriklik gewaai het. Hoekom vra Pa?”
“Daar het ’n Dormehl hiernatoe gebel.”
Jeannie frons oor die naam wat in sy bry na hondekos klink: Dogmeel. Met ’n geduldige glimlaggie skryf hy dit vir haar neer.
“O, Dormehl,” snap sy. “Van Isaacsdam af?”
“Ja. Hy’t ’n lang storie oor ’n projek wat hy daar wil uitvoer. Jonathan kan of wil hom glo nie help nie.”
“Dan is dit stellig nie die moeite werd nie. Johathan weet wat hy doen.”
“Dit kwel my nie. As die man nie ’n waterdigte saak het nie, sal ons dit eenvoudig uitgooi. Dis moeilik oor die foon, mens moet self daar staan. Ek wil hê jy moet na Isaacsdam toe gaan, Jeannie. Ek sal vir jou ’n bestuurder gee.”
Die styfheid in Jeannie se ruggraat neem toe. Alles is nie heeltemal pluis nie. As haar pa se bry so ekstra swaar word, is dit van suiwer erns. Dan vorm dit amper ’n soort versperring tussen jou en hom, asof kommunikasie moeisamer kom.
Skynbaar ongeërg staan sy van haar stoel af op en gaan venster toe. Met haar rug na haar pa voel sy veiliger. Hy het ’n onfeilbare aanvoeling van situasies, soos ’n goeie waghond. “Wat moet ek daar gaan doen?”
“Ek wil hê jy moet alles saam met Jonathan deurkyk. Jy wil tog seker ook graag vir hom gaan kuier?”
Sy draai stadig om, sodat die stadsverkeer daar buite, byna klankloos deur die doeltreffende ruitglas, ook meteens vir haar onsigbaar word. “Dus gaan dit om Jonathan. Wat van hom?” Haar pa is dan juis so versigtig om vir haar en Jonathan nie saam af te sonder nie.
Senior besluit skynbaar om oop kaarte met sy dogter te speel. “Die man wat gebel het, die Dormehl; hy het dinge gepraat. Hy sê hy vind dit nie moontlik om te onderhandel met ’n persoon sonder integriteit nie.” Met die uitspreek van “integriteit” sukkel Senior altyd ’n goeie skootjie. Maar vandag bry hy ernstig daaroor heen. “Hy sê Jonathan is daar by familie tuis. Sy oom was ’n mampoerstoker van die voorste water.”
“’n Wat, Pa?” Die skrik veg om opperhand in Jeannie Nothnagel se gemoed, maar vir eers is die ontydige laglus groter.
Hy skryf die woord vir haar neer: mampoerstoker. “En sy pa was ’n skelm. Dit het Dormehl gesê, wie hy ook al is.”
“’n Kwaadstokeg,” bry sy onbewus haar pa na. Maar sy skrik tog. Sy wag lankal op hierdie breekspul. Van die mampoer het sy nie geweet nie, maar die suggestie dat Jonathan se pa ’n skelm is of was (want Jonathan beweer hulle is dood), dit onthou sy. Die medeskolier uit Jonathan se verlede, ’n ventjie wat Jeannie een aand by ’n sosiale funksie ontmoet het. ’n Mislike klein parvenu. Nadat hy Jonathan op ’n afstand geëien en die dinge aangaande hom uitgelap het, het hy uitgevind dat Jeannie by Jonathan betrokke is. Toe skrik hy danig, en hy het nie die moed gehad om na Jonathan toe te gaan en sy hand te skud nie. Hy het daarna ook ongemerk verdwyn.
Sy het lank in haarself geworstel met die nuwe inligting. Dat Jonathan ’n kerkmuis was wat alle bande met sy ouers gebreek en homself laat leer het. Sy skelm pa, meermale voor die tronkdeur omgedraai. Dis waar, Jonathan se familiestorie was nog altyd vaag. Dis moeilik om iemand te bly liefhê terwyl jy weet dat hy die waarheid vir jou verbloem. Haar pa sal dit nog moeiliker verwerk. Hy sal ’n werknemer wat hom teleurstel sommer in die pad steek. Talent moedig hy aan, maar swakheid duld hy nie.
Hy het nog altyd hoë agting gehad vir Jonathan se dryfkrag; dat hy sonder familie, soos hy beweer, met ’n beurs en lening gestudeer het. Eersgenoemde het hy ontvang op grond van verdienstelikheid. Hy het ’n puik brein. Daar is net ’n tekortkoming in sy persoonlikheid wat hom daarvan weerhou om alles te gee, so besef Jeannie wat die naaste aan hom beweeg. Nie heeltemal oop kaarte met jou speel nie. Sedert sy weet wat dit is, naamlik herkoms, het sy daarmee versoen probeer raak. Sy het die man immers lief. En haar eie ma het teleurgestel.
Nou verwag haar pa dat sy moet afsit soontoe en ’n yslike bohaai gaan opskop, wat anders? ’n Plaaslike laspos die hoof moet bied? Jonathan beskerm? Of hoop hy dat haar reis Isaacsdam toe ’n wig tussen haar en Jonathan kan indryf? Dit voel opeens of sy haar pa haat. Julle ken hom nie soos ek nie, het haar versmaaide ma gesê voordat sy die huis verlaat het.
“Ek is jammer. Pa. Maar ek kan nie sien hoekom ek moet gaan nie.”
“Wil jy hom dan maar laat wegkom met sulke nonsies?”
Sy weet nie of hy van Jonathan praat, of van “Dogmeel” nie. Dalk wil sy nie weet nie. “Laat Jonathan sy werk daar anderkant klaarmaak. As hy terugkom, kan Pa alles by hom hoor.”
“Ek gaan nie tot dan wag nie. As Jonathan speletjies met my gespeel het, hoe kan ek hom vertrou? Dis ’n duur les wat jou ma geleer het: Mens moet my nie belieg nie.”
“Los nou maar vir Ma uit,” keer sy magteloos.
“Goed. Maar hierdie meneer Bergman sal moet verduidelik. As hy verdag is, gaan ek jou belet om enigiets verder met hom te doen te hê. En as hy nog by Nothnagels wil werk, sal hy heel onder moet begin.”
“Met sy talent en ondervinding? Pa is baie onrealisties. Pa weet self wat hy vir die firma werd is.”
“Of onder begin, of padgee.” Senior se oë is hard soos klip.
Jeannie Nothnagel maak die klein beweging wat sy soms maak, net soms, wanneer sy finaal en koppig besluit het oor ’n beginselsaak. Dit is hoe sy haar eie motor gekry het, dit is hoe sy verlede jaar saam met haar ma oorsee gegaan het, en dis hoe sy Senior se kantoor gemoderniseer gekry het.
“As Jonathan Bergman trap, dan trap ek saam met hom,” sê sy.
“Wat?” vra Senior. Hy het wel deeglik kennis geneem, nie sonder verontrusting nie, van die swaaitjie van haar kop. Dis hoe sy haar eie motor gekry het, hoe sy verlede jaar saam met die flerrie van ’n gewese vrou van hom oorsee gaan jakker het, en dis hoe sy sy kantoor in ’n vertoonlokaal omskep het.
Dit bring hom tot besinning. Die blinde woede wat hy vir Bergman voel en wat hy ten alle koste onderdruk het, prut soos ’n vulkaan in hom. Maar daar ontwaak ook ’n groot bedugtheid in hom.
Senior is ’n man wat al erg verloor het. Hy het die flerrie van ’n vrou van hom liefgehad, en soms kreun hy nog in die nagte van verlange na haar. Dis ’n swaar erkenning vir Senior, maar hy erken aan homself, ook net aan homself, dat hy haar dalk nog ’n kans moes gegee het ná haar affair. Sover hy kan vasstel, het daardie romanse in elk geval doodgeloop.
Eerdat hy vir Jeannie ook verloor, behoort hy liewer nog een kans aan Bergman te gee. Dat Bergman ’n verlede het, is niks. Hy het ook ’n goeie kop en hy het visie, dis dinge wat tel. Maar dat hy gelieg het … O, wee. Die Dormehl klink na een hele mister, maar nie ’n onnosel nie. Dat hy gemeen is, is nie altemit nie. Maar Senior werk liewer met gemene mense as met leuenaars. ’n Gemene man kan jy stilmaak, maar ’n leuenaar glip soos ’n paling uit jou hande.
Hy dink na, terwyl sy vingers op die lessenaar se blad trommel. “Ek wil in ieder geval hê jy moet na Jonathan toe gaan. Sê vir hom ek gee hom nog een kans. Net een.”
“Waarom ontbied Pa hom nie net nie? Moet ek nou die boendoes invaar …”
“Kom hy hier, het hy weer allerhande slimstories. Ek wil hom daar vastrek. By sy mense, as dit kan. Sy familie.”
“En wat van dié Dormehl? Dis tog seker vir Pa duidelik dat hy Jonathan swartsmeer om sy eie saak te bevorder.”
“Jonathan ken sy werk,” sê Senior. Die persoonlike aggressie wyk voor aangebore sakesin. “As hy dink dié Dormehl het nie ’n saak nie, dan het hy nie ’n saak nie. Ek sal agter Jonathan staan. Anders moet daardie vervlakste dorpsraad vir hulle ander konsultante kry. Ons kan nie toelaat dat elke Jan Rap en sy maat vir ons voorsê waar hy ’n stoep of ’n stellasie wil bou nie.”
As hy vir Jonathan by my in die moeilikheid wou kry, dink Senior (in sy gedagtes bry hy nooit), het Dormehl in sy doel geslaag. Maar daarmee sal ek self verder