Selma en Louise. Susan Coetzer
wat nog?”
“Baie goed. Ons haal eiers uit vir Johanna se omelette.”
“Mmm, dit klink lekker.”
“Ek het twee nuwe Afrikaanse woorde geleer by Louise.”
“Sowaar?” sê haar ma in haar noppies. “Dis altyd goed om ’n mens se Afrikaanse woordeskat te verbreed. Juffrou Calitz sal dit ook hoog op prys stel. Watter twee woorde het jy bygeleer, Selma?”
“ ‘Penis’ en ‘masturbasie’.”
’n Swaar stilte hang in die lug. Haar ma kug en vee dan haar mondhoeke met ’n servet af. “Ek wil nie weer daardie woorde uit jou mond hoor nie, Selma.”
“Hoekom nie?” vra sy en spoel die melk heen en weer in haar kieste.
“Dis net vir grootmense bedoel,” sê haar ma. Sy begin die borde met vinnige besemhale uitkrap. Daar is ’n fronsie tussen haar oë asof sy met ’n moeilike wiskundesom stoei. Selma wens haar ma en pa en ouma het meer gelag. Hulle huis voel altyd so stil en ernstig – nes by die skool en kerk.
“I don’t have a good feeling about this girl,” sê haar ouma met ’n afdraande mond. “Very rough diamond. And I’m not even sure about the diamond part.”
Selma weet nie hoekom haar ouma altyd oorslaan na Engels as sy oor Louise praat nie. Sy is in standerd 2 en kan al van sub A af Engels verstaan. Sy vat ’n groot sluk melk en skommel dit weer in haar kieste voor sy dit afsluk.
“Moenie die melk so in jou kieste rondskommel nie!” raas haar ma.
“Ek maak milkshake,” sê Selma en bol weer haar kieste. “Louise het my geleer.”
“Melkskommel,” korrigeer haar ma haar. Haar ouma skud haar kop en kyk betekenisvol na haar ma oor haar skilpaddopbril. Selma ken die onweerkyk. Haar wiskundejuffrou loer ook so oor haar bril as sy ’n som verkeerd doen.
“Hoekom nooi jy nie ’n keer ’n ander maatjie om hier te kom oorslaap nie?” vra haar ma met ’n gespanne toemondglimlaggie.
“Nee, ek wil net vir Louise nooi. Sy speel die lekkerste,” sê Selma.
“Wat van Marietjie Louw?” stel haar ouma voor. Sy tel ’n bol wol op en begin hekel aan haar skootkombersie. “Dominee Louw se dogter met die mooi oop gesig?”
Selma kyk hoe die hekelpen behendig deur die wol vleg soos ’n motor deur spitsverkeer. Sy lek met haar tong oor die melksnorretjie op haar bolip. “Ek hou nie van Marietjie nie. Sy wil net altyd sit en boek lees.”
Haar ouma bring die hekelpen tot stilstand en stoot ’n servet nader. “Moenie so met jou tong lek nie, Selma. Gebruik tog ’n servet.”
“Ek hou meer daarvan om dit met my tong af te lek,” sê Selma. “Dan mors ek nie die melk nie.”
Haar ouma rol haar oë bo haar bril vir haar ma. “Ek dink dis tyd dat Dewald ’n ernstige gesprek met haar moet hê. Een van die dae is sy ’n tiener. Hy moet die boompie buig terwyl sy nog jonk is, anders is dit te laat.” Sy tel weer die pen op en hekel met hernude spoed voort asof sy resies jaag.
“Hoekom hou julle nie van Louise nie? Sy help my met my opstelle en om my gedigte mooi voor te dra.”
“Dis nie dat sy iets verkeerd gedoen het nie,” sê haar ma versigtig. “Sy is net anders. Sy kom baie ouer voor as haar jare.” Haar ma sit ’n bakkie met jellie en vla voor haar neer. “Ons is bang sy druk jou ryp voor jou tyd.”
“Wat beteken dit?” vra Selma. Sy klits die jellie en vla al in die rondte met haar poedinglepel.
Haar ouma kyk gesteurd op en skud dan haar kop. Dit lyk of sy iets slegs onder haar skoen ruik.
“Wat? Ek en Louise doen dit altyd op die plaas. Dit smaak lekkerder as jy dit opklits.”
“Het Louise nie ander maatjies nie?” vra haar ma. Haar gesig lyk moeg.
“Sy was eers maatjies met Lana, maar nie meer nie,” sê Selma.
“Hoekom nie?”
“Louise sê sy weet nie. Lana se ma wil net nie meer hê dat sy daar gaan speel nie.”
“I think I know why,” sê haar ouma en demonstreer met haar vry hand hoe iemand ’n drankie afsluk. “Apparently the father is very thirsty.”
Dié aand roep haar pa haar na sy studeerkamer.
“Ons het besluit dat jy nie weer by Louise mag gaan oorslaap nie. En sy mag ook nie weer hier kom speel nie.”
“Hoekom nie?” vra Selma.
“Omdat ons so besluit het,” sê haar pa rustig. “Dis in jou eie belang, Selma.”
Hy tel ’n tandestokkie op en begin aan ’n agtertand werskaf. Selma klap die houertjie met tandestokkies om en hardloop na haar kamer. Sy klap die deur hard toe.
MAART 1976: MOORREESBURG
“Ons moet ’n plan maak,” sê Louise by die skool. Hulle sit soos gewoonlik langpouse saam onder die groot peperboom. Louise gaan lê op haar rug en kyk op na die rooi peperkorrels aan die boom se takke.
“Kyk, dit lyk soos robyne,” sê sy.
“Of bessies,” sê Selma.
“Of Smarties.”
“Of granaatpitte.”
“Ek het ’n plan,” sê Louise en sit regop. Haar oë is heldergroen.
“Watse plan?” vra Selma. Sy maak haar kosblik oop, kyk na die pap grondboontjiebotter-en-strooptoebroodjie en sit dit weer terug. Sy maak haar plastiekbotteltjie oop en neem ’n sluk van die suur aanmaakkoeldrank.
“Vat ’n sluk van my Cream Soda,” sê Louise en skuif die blikkie nader.
“Watse plan?” vra Selma.
“Jy moet wegloop na ons plaas toe. Vrydagmiddag ná skool. Dan sal jou ma-hulle geworry raak en dan sal hulle happy wees om jou lewendig by my te kry. En dan sal hulle weer dat jy naweke kom vir sleepovers.”
“Hoe ver se loop is dit?” vra Selma en vat nog ’n sluk Cream Soda. Sy voel hoe die borreltjies teen haar verhemelte kielie.
“So tien kilometer.”
“Dis ve-e-e-e-r!” sê Selma. “My voete sal vol blase word.”
“Met die landloop het ons nege kilometer gestap. Jy moet net tekkies inpak, en dik sokkies. En ek sal vir jou twee Cream Sodas uit die yskas steel voor Pieter dit uitsuip.”
Selma kyk na haar toebroodjie vir raad. Dit voel na ’n vreeslike groot sonde om weg te loop plaas toe. Maar dit voel ook soos ’n nuwe avontuur. Sy kan net dink hoe haar ouma se oë uit hul kasse sal peul as sy nie Vrydagmiddag by die skoolhek op haar tas sit en wag nie.
Louise neem die grondboontjiebotterbroodjie uit Selma se hand en gooi dit in die asdrom langs die peperboom. Sy sit ’n vetkoek met kaas, ham en tamatie en ’n Bar-One in Selma se hand. “Eet dit. Dis baie lekkerder.”
“My ma sê dis sonde om kos weg te gooi,” sê Selma en kyk na die asdrom. “Daar is soveel honger mense.”
“Dis juis hoekom ek dit in die drom gegooi het,” sê Louise. “Dis die honger mense se restaurant.”
“Dan is dit seker okay,” sê Selma.
“So het ons ’n deal? Jy loop Vrydag weg plaas toe? Ek kan nie dat jy saam met my en my pa ry nie, anders is dit soos kinderontvoering. Jy moet self kom – uit vrye wil.”
“Hoe lank dink jy gaan ek stap?”
“Ek weet nie. Dalk so drie ure. Maar die skool kom vroeg uit oor dit vakansie is. Ek sal vir jou in die vyeboom wag. Met jou pienk prinsesrok en jou vlerke en jou kroon. En ek sal vir Johanna