Operasie droomvrou. Jade Mc Menamin
nie: hoe ’n besonderse vriendskap tussen haar skoolvriend en haar ouma ontstaan het. Gou het sy agtergekom dat hulle baie meer gemeen gehad het as die gemeenskaplike band met haar, Elmien.
“Because he gets me, darling,” het Annabel op ’n keer met flair en selfvertroue gesê, en toe uitgewei oor die kwaliteite wat van dié jong man ’n “keeper” gemaak het, soos sy dit gestel het.
Elmien het hulle graag dopgehou wanneer hulle druk in gesprek verkeer het. Sy het haar verlustig in Riek se aansteeklike geesdrif, die totale oorgawe waarmee hy met die veel ouer vrou gesels het; die bedagsame manier waarop hy af en toe vir haar, Elmien, deur ’n glimlag of aanraking daaraan herinner het dat sy darem nog deel van die geselskap was. Sy het graag saamgesels, maar meestal verkies om net stil te sit en luister, en te kyk.
Hoe betekenisloos was haar lewe voordat hy sy opwagting gemaak het?
Dan het sy stilweg oor haar geheim geglimlag.
Sy het op skool redelik gou aangetrokke gevoel tot die seuns met wie sy uitgegaan het, maar net so vinnig weer belangstelling verloor wanneer sy teleurgesteld besef het dat die mate van volwassenheid waarna sy gesoek het, eenvoudig nie by die gemiddelde tienerseun bestaan nie. Dus was sy vir die grootste deel van haar hoërskoollewe – tot ergernis van haar vriendinne – nie aan een spesifieke ou gebind nie.
Dit het haar natuurlik meer as genoeg tyd gegee om te konsentreer op alles wat vir haar belangrik was. Naamlik haar studie en haar liefde vir plante. Meer spesifiek, haar beheptheid met die kwekerytjie wat sy in haar ouma se agterplaas begin het. Die kweek van plante – wat aanvanklik begin het as die opknapping van Annabel se tuin – het met haar aanmoediging en Elmien se groen vingers, gou gegroei tot ’n suksesvolle onderneming waarmee sy sakgeld verdien het.
Hierdie toedrag van sake het haar ma egter glad nie aangestaan nie. “Mens is net een keer jonk,” het sy geraas. “Jy gaan dié tyd in jou lewe nooit weer hê nie. As dit verby is, is dit verby. En wanneer jy met die realiteite van die volwasse lewe gekonfronteer word, gaan jy spyt wees dat jy jou sorgelose jong dae nie meer geniet het nie.”
“Daar’s nog baie tyd om jonk te wees,” het sy haar ma se vrese probeer besweer.
“Daar is, maar nie om kind te wees nie. Dít gaan alte gou verby.” En toe, die onvermydelike: “Jy bring hopeloos te veel tyd by jou ouma deur. Dis hoekom jy soos ’n oujongnooi klink wanneer jy jou mond oopmaak. Die stories en idees wat sy in jou kop sit, hoort nie in die kop van ’n tiener nie.”
“Moeder,” het Elmien haar saaklik reggehelp, “as jy maar weet wat in die koppe van tienerdogters aangaan, sal jy bly wees dat ek dink waaraan ek dink, en my besig hou waarmee ek my besig hou.”
Haar ma se pleidooi het op dowe ore geval. En Elmien het alle verwysings na haar ouma se sogenaamde invloed, in tipiese Elmien-styl, met ’n goeie skoot sjarme en humor weggelag.
Toe haar vriendinne dus oor en weer verlief raak, harte breek en hul eie harte ook in die proses gebreek word, het Elmien alles met stille verwondering gadegeslaan. Waarom sou enige regdenkende vrou haar so willens en wetens laat seermaak deur iemand so onwaardig soos ’n puisiegesig-tienerseun?
“Inderdaad,” het Annabel saamgestem, toe Elmien een middag na skool dié erg omstrede kwessie ophaal. “Hou by jou besluit, my darling, moenie dat ’n spul rooihakskeentjies met jou hart mors nie.”
“Ek verstaan dit nie,” het Elmien gesug.
Annabel het geknik. “Dis wat liefde van ander emosies onderskei,” het sy filosofies laat hoor, “die feit dat dit soms van alle logika ontneem is.” Sy het haar geliefde kleindogter ondersoekend aangekyk. “As jy nie meer seker is nie … wel, mens moet altyd die moontlikheid van ’n avontuur in gedagte hou.”
“Nee, ek ís seker, dis net, ek verstaan en sien dinge nie altyd soos my vriendinne hulle verstaan en sien nie.” Sy het ’n gesig getrek. “Nina was laas week nog stukkend oor Gerhard. ’n Drillende blob selfbejammering vol noodlotsgedagtes. En vandag, skaars drie weke nadat hulle uitgemaak het, straal sy weer soos ’n lovesick tiener.”
“Maar sy ís ’n lovesick tiener,” het Annabel laggend laat hoor.
Wat is ek dan? het Elmien se blik gevra.
“Jy’t ’n goeie kop op jou lyf. Dis ’n goeie ding, want vroue met verstand weet hoe om met hartsake om te gaan. Hulle dink verder as die fisieke aantrekking, die verliefdheid, die romanse. En hulle hanteer teleurstelling en pyn gewoonlik ook beter.”
“Ek wil ook nou nie met só ’n goeie kop opgeskeep sit dat daar geen plek vir enigiets anders is nie.”
“Dít, my lief, is waar balans inkom.”
“Sal ek ooit daardie balans vind? Ek meen, vind mense soos ek dit ooit?”
Annabel het beterwetend geglimlag, haar hand uitgesteek en aan die drie sproete op haar kleindogter se neus geraak. “Dít is wat van ’n goeie kop so ’n goeie ding maak.”
Haar ouma het die kwessies begryp wat van ’n hart ’n hart maak, en het geweet hoe om nugter daaroor te praat. Dié keer was daar egter iets weemoedigs in die sjarmante glimlag.
Elmien het gesug asof die “goeie kop” skielik ’n las geword het.
“Jy sal weet wanneer die regte een opdaag,” het Annabel gerusstellend getroos. Sy het diep in Elmien se oë gekyk. “Moenie alles wat ’n romantiese, sentimentele, ou vrou oor die liefde kwytraak as evangelie aanneem nie.” Sy het skielik regop gesit en die erns van hulle gesprek weggelag. “Genoeg oor die liefde … hoe vorder die kweek van jou nuwe orgidee?”
Haar ouma se profetiese woorde het waar geword. Aan die begin van Elmien se graadtienjaar. Een Maandagoggend, net nadat die derde periode begin het. En nes Annabel gesê het, het sy dadelik gewéét: Hy is die een.
Die lang, stewig geboude skoolseun het die klas selfversekerd binnegekom, ondanks die feit dat hy twee periodes laat was. Klaarblyklik onbewus van die feit dat sy ongekamde hare, die skoolhemp wat halfpad uithang, stowwerige skoene en ou skooltas ’n totaal teenstrydige prentjie geskets het.
Hy het hom met ’n ferm handdruk en ’n sterk stem – wat haar dadelik laat dink het aan die donker bier wat haar pa af en toe geniet – aan die onderwyser voorgestel. Hy was laat omdat hy moes ryloop, het hy verduidelik, na die klas gedraai, verskoning gemaak vir die onderbreking, en toe in ’n oop bank reg voor in die klas gaan sit.
Hy het nie rondgekyk en nie probeer maats maak nie. Maar hy het hom ook nie onttrek nie. Hy het dadelik ingeskakel, aandagtig geluister na die les en vrae gevra wanneer hy onseker was.
En vir die eerste keer in haar skoolloopbaan het Elmien deur ’n hele periode gesit sonder om ’n enkele ding in te neem. Haar oë was heeltyd op die lenige rug voor haar, haar gedagtes by die manier waarop die nuwe seun sy klasmaats vlugtig deurgekyk het. Het sy haar verbeel of het sy oë vir ’n sekonde of twee by háár getalm?
Sy houding, sy stem, sy handdruk; die manier waarop hy dadelik meegedoen het aan die les; die gemak waarmee hy sy leesbril opgesit het toe hy ’n stuk uit die teksboek moes voorlees; die lui glimlag wanneer die ander seuns die meisies met allerhande kwinkslae en slim grappies probeer beïndruk het; het gespreek van selfvertroue.
Elmien het haar direk na afloop van die periode aan hom gaan voorstel. Ook met selfvertroue. Haar handdruk net so ferm. Haar houding ook trots. Maar nadat sy in die ernstige paar grysblou oë gekyk het, was dit sy wat eerste oogkontak verbreek en weggedraai het. Kastig om haar maats wat intussen om hulle saamgedrom het, aan hom voor te stel.
Daardie aand het sy in haar bed gelê en dink aan die amper-man wat haar lewe so ongeërg binnegeslenter het. En vir die eerste keer in haar jongmeisiebestaan geweet hoe dit voel om verlief te wees. Dit was tegelykertyd mooi en opwindend, intens en angswekkend. Presiés nes Annabel gesê het dit sou wees.
Elmien het saans met ’n lied in haar hart gaan slaap en soggens met die einste lied in haar hart wakker geword. Sy was jonk en die lewe was mooi. Sy het gevind waarna sy gesoek het. Sy was verlief.