Żony SS-manów. Kobiety w elitarnych kręgach Trzeciej Rzeszy. Gudrun Schwarz

      W sierpniu 1935 r. został ponadto wydany rozkaz, w którym zażądano, żeby już do wniosku o pozwolenie na zaręczyny esesmanów było dołączone zaświadczenie o udziale narzeczonej esesmana w kursie macierzyństwa80. Do listopada 1936 r., kiedy w Berlinie-Wannsee została otwarta pierwsza z całego szeregu szkół dla narzeczonych SS, kursy macierzyństwa odbywały się w placówkach Narodowosocjalistycznej Wspólnoty Kobiet (NS-Frauenschaft). Podczas sześciotygodniowych kursów przyszłe żony esesmanów miały szkolenia polityczne i rasowo-polityczne, uczyły się także prowadzenia gospodarstwa domowego, pielęgnacji niemowląt oraz zasad wychowywania przyszłych dzieci w duchu nazistowskim81. W 1937 r. udzielenie zgody na zaręczyny i zawarcie małżeństwa zostało powiązane z kolejnym warunkiem dotyczącym kobiet: przyszłe małżonki esesmanów, które urodziły się w 1920 r. i później, musiały teraz w momencie składania wniosku posiadać Reichssportabzeichen (odznakę sportową Rzeszy); jeśli miały dopiero 17 albo 18 lat, wystarczała Jugendsportabzeichen (młodzieżowa odznaka sportowa)82. W tym samym roku Himmler wydał rozkaz, zgodnie z którym esesmani w wieku poniżej 50 lat nieposiadający Reichssportabzeichen stosownej dla ich kategorii wiekowej nie powinni otrzymać pozwolenia na zaręczyny i zawarcie małżeństwa83.

      Chociaż rozkaz o zaręczynach i małżeństwie często kolidował z pragnieniami esesmanów, większość, choć przy głosach protestu, podporządkowywała się tym nowym i dla ich planów życiowych zasadniczym warunkom84. Z Oberabschnitt SS Fulda-Werra zachowały się „Obserwacje z podróży inspekcyjnej w terminie 6.10.–24.10.1935 na obszarze Oberabschnitt SS Rhein”. W raporcie tym opisano, jak esesmani przyjmowali zarządzenie: „Podejście do kwestii małżeństw (bez pozwolenia) nie zrobiło dobrego wrażenia. Większość mężczyzn żeniła się, ponieważ w krótkim czasie miało dojść do powiększenia rodziny, a zatem z moralnych i słusznych powodów. Przyjmują kary, nie traktują ich poważnie i są przekonani, że postępują słusznie”85. Jednak nie zważając na trudności, 19 marca 1936 r. Himmler skonkretyzował rozkaz: „Jeśli w ostatnim czasie ponownie dochodzi do sytuacji, że członkowie SS, którzy już od lat należą do SS, wnioskują w Głównym Urzędzie Rasy i Osadnictwa SS o pozwolenie na zaręczyny i małżeństwo dopiero wtedy, gdy przyszła narzeczona jest już w ósmym albo dziewiątym miesiącu ciąży, to można w tym dostrzec nie tylko brak odpowiedzialności ze strony członka SS, lecz także konsekwencję tego, że odpowiedzialni dowódcy jednostek nie wyjaśnili odpowiednio swoim esesmanom, jak ważny jest obowiązujący rozkaz o zaręczynach i małżeństwie. Zastrzegam sobie, że w przyszłości w tego rodzaju przypadkach pociągnę do odpowiedzialności nie tylko członków SS, lecz także dowódców SS”86.

      W raporcie dotyczącym drugiej połowy roku 1936 w Oberabschnitt SS Fulda-Werra stwierdzono w związku z tym: „Kwestia pozwolenia na małżeństwo wywołała pewne rozgoryczenie. Mężczyźni przez to, że z jakichś, ich zdaniem miarodajnych, przyczyn muszą się ożenić przed udzieleniem zgody, popadają w niemal nierozwiązywalne rozterki. Jednak odpowiednie uświadamianie i większe zaangażowanie szkoleniowców kompanii (Sturm) przy sporządzaniu tablicy genealogicznej przyniosło już tutaj pozytywne efekty”87.

      Latem 1939 r. w toku przygotowań do mobilizacji i wojny główne urzędy SS przedstawiły Himmlerowi propozycję, by amnestionować ludzi, którzy złamali rozkaz o zaręczynach oraz małżeństwie i dlatego zostali wykluczeni z SS88. Szefowie głównych urzędów SS chcieli w ten sposób zwiększyć liczbę esesmanów. Himmler jednak kategorycznie odrzucił ogólną amnestię. W piśmie do szefa Głównego Urzędu Rasy i Osadnictwa polecił zakomunikować, „że amnestia w odniesieniu do podjętych przez niego w ciągu ostatnich dwóch lat decyzji o zwolnieniu nie wchodzi w rachubę, ponieważ w przypadku tych mężczyzn zwolnienie zarządzano tylko wtedy, gdy kobiety były nie do zaakceptowania dla SS. Według opinii reichsführera SS amnestia wchodzi w rachubę tylko w przypadku ludzi zwolnionych w latach 1935, 1936 i 1937, jednak tylko wtedy, gdy zostały złożone dokumenty dotyczące małżeństwa, a kobiety spełniają warunki SS”89.

      Po rozpoczęciu wojny 1 września 1939 r. przepisy dotyczące małżeństw zostały na krótko poluzowane. Rozkaz z 6 lipca 1935 r., „zgodnie z którym pełnoetatowi dowódcy SS, podoficerowie SS i esesmani mogą się ożenić dopiero po skończeniu 25. roku życia, ewentualnie, że esesmanom poniżej 25. roku życia nie będzie wydawane pozwolenie na małżeństwo”90, został uchylony. Ponieważ Himmler i Główny Urząd Rasy i Osadnictwa oczekiwali, że w przypadku powołania esesmani chcieliby jeszcze szybko się zaręczyć lub ożenić, i ponieważ uważali, że Urząd Małżeństw nie będzie w stanie opracować na czas wielkiej liczby pozwoleń, został wydany nowy rozkaz o małżeństwie „na czas trwania wojny”, który był już dziewiątą modyfikacją pierwotnego rozkazu z 1931 r. Himmler zarządził, że w przypadku mobilizacji członkowie SS, którzy najpierw chcieliby się jeszcze ożenić, aby uzyskać zgodę na małżeństwo, powinni złożyć jedynie obydwa kwestionariusze. Główny Urząd Rasy i Osadnictwa chciał, jeśli nie było żadnych poważnych wątpliwości, wydawać zgodę na małżeństwo w ciągu kilku godzin. Jeśli jednak w wyniku przeprowadzonego ponownie sprawdzenia miałyby się pojawić „poważne wątpliwości”, wnioskodawca musiałby jednak wziąć na siebie skutki zwolnienia. Konieczne do przedstawienia w urzędzie stanu cywilnego „pozwolenie SS na małżeństwo” „w sytuacji wojny” było uważane „za udzielone”91.

      Już cztery miesiące później, w styczniu 1940 r., szef Głównego Urzędu Rasy i Osadnictwa wystąpił z wnioskiem, by rozkaz ten ponownie cofnąć na korzyść dotychczasowej praktyki92. Himmler przystał na ten wniosek i 16 stycznia 1940 r. wydał nowy rozkaz o małżeństwie, zgodnie z którym do zawarcia małżeństwa w czasie wojny (także na odległość) były jeszcze potrzebne tylko następujące dokumenty: kwestionariusz RuS ze zdjęciami, formularz dotyczący zdrowia dziedzicznego, wypełniony według najlepszej wiedzy i przekonania przez samego wnioskodawcę i podpisany, ankieta badania medycznego wypełniona przez lekarza SS lub wojskowego, poza tym w przypadku Waffen-SS ustosunkowanie się dowódcy jednostki (sturmführera, dowódcy kompanii, ewentualnie odpowiedniego przełożonego dyscyplinarnego) oraz deklaracja na temat zadłużenia. W razie szczególnie uzasadnionych nagłych przypadków Główny Urząd Rasy i Osadnictwa chciał częściowo zrezygnować z przedkładania wymienionych powyżej dokumentów. Do normalnego zawarcia małżeństwa należało przedłożyć: kwestionariusz RuS ze zdjęciami,