Glipstroom. Anemari Jansen
saam.”
Colette straal. Die ander komiteelid smeer ’n botterbroodjie dik met botter en druk dit heel in haar mond.
Ek vind ’n boek oor origami tussen die rakke. Toe ek dit oopmaak, is daar iets soos sproete op die papier. Ek hou my gesig tussen die bladsye en asem die woorde diep in. As mens duisend kraanvoëls vou, kan jy ’n wens wens.
Ek kry die gevoel dat iemand na my kyk. Met die omdraaislag staar Lem se swart oë reguit en ernstig na my. Of altans, deur my. Dit lyk asof hy my nie raaksien nie – eerder iets waarvan ek nie bewus is nie.
My hart stoot soos sooibrand in my keel op. Dit is dan Adriaan se kyk daardie, Adriaan se manier met my gewees. Dít is aan wie Lem my heeltyd herinner. Al daardie jare gelede toe ek nog ’n student was en die wêreld jonk en spelerig. My bene steier, ek gaan sit eenkant op ’n bank met my gesig na die maan in die venster. In ’n skadukol, nie sommer sigbaar van die tafel af nie. My gedagtes galop soos wegholperde. Geen keer aan die emosies en herinneringe wat loskom nie. Ek slaan my arms oor my bors en leun met toe oë teen die bank terug.
Die keer lank, lank gelede, toe Adriaan, fris en geliefde boerseun, die tentseil vir ons tussen doringbome op hulle plaas gespan het. Effens skeef na links. En hoog genoeg vir sy voertuig om later daaronder in te pas.
Die bos was ruig en groen, die seil byna onsigbaar. Dit was reg vir die aand se staning. Hy het my vertel hoe hy vir oulaas seker gemaak dat hy die plek weer sou kry in die donker. Die bosveldbome en plaaspaaie het vir my almal dieselfde gelyk. Hy het na merkers gesoek en ek het na die spiere in sy voorarms gekyk terwyl hy bestuur.
Adriaan. My jong liefde. Met die ondergaande son het hy die dorp binnegejaag. Ek het met ’n hart wat dawer vir hom op ’n vreemde kerkterrein tussen oorblyfsels kermiskos, plastiekstoele en ’n pannekoektafel gewag. Ooms en tantes het opgeruim en kermisstalletjies afgeslaan. Pa, Ma en Maryke vergete reeds weg saam met die vriende by wie ons die naweek op die platteland deurbring. Pa en Ma se oudste dogter wat die aand by universiteitsvriende sou oorslaap.
“Was hier sweepslaan?” het hy gevra. “Ek was altyd koning daarmee.”
Ek het probeer seker maak dat niemand in die gemeente sien hoe ek oomblikke later saam met die jongeheer Adriaan Meiring in sy plaasbakkie klim nie. Ter wille van. Hy het vetgegee met die uitryslag en die koppe het in ons rigting opgeruk.
Die heelal, die hemel en alle engele het gesing vir ons twee daardie aand. In die maan se glybaan deur die somernag. Ek het langs hom op my rug gaan lê en gevoel hoe stewig die sponsmatras is wat hy gekoop en knus gesny het om in sy bakkie te pas. In sy nek het ek die son geruik, skoon soos ’n grasveld. In my arms was hy onmoontlik bonkig, vreemd, gespierd.
Daar was twee blikkies Doom byderhand wat talle kere rondgeswaai is deur die loop van die aand. Hoe helder kan ek nie die reuk onthou wat jou eers laat verstik en dan net so skielik weer vervliet nie.
Deur ’n opening in die ruigte was ’n huis sigbaar. Die plaashuis, wat volgens Adriaan deur ’n klomp hippies bewoon is, so vyftig of wat meter weg. Binne-in het ’n vrou met die lyf van ’n wintermuskiet tydsaam rondbeweeg. Voor ’n verligte venster, in hoëhakskoene, met ’n pienk japon aan.
Teen die nanag het dit begin khiza, ’n getrippel op die seil. Adriaan het my saam met hom omgedraai, my in sy warm, harige jong manslyf toegevou. Die eerste keer met ’n manslyf so styf teen myne. Sy linkerhand was oor my bors, die regterarm lankuit onder my hare. Ek het my asemhaling met syne probeer sinchroniseer. Ek het aan Pa en Ma probeer dink. Ek het my oë probeer toemaak en slaap. Net mooi niks het gehelp nie. Elke keer wat Adriaan beweeg het, was my lyf in ligte laaie.
Die water het naderhand van die seil afgetap en op ten minste ses plekke op die matras gedrup. Ons moes vou en pas om droog te bly. Toe sy hand warm tussen my bene gaan lê, het my hart by my keel uitgevlieg.
Ek skuif rond op die bank toe Marlene kom groet, knik en waai halfhartig. “Tarra, julle. Lekker slaap.”
Niks aan die aand voel reg nie. Eers was dit Louis se aankondiging en nou die vroue wat openlik aan Lem se lippe hang. Ek het nie eens ’n kans gekry om weer met hom te praat nie. Hel, en wat traak ’n ander man, ’n kunstenaar, my in elk geval? Ek frons en voel so geïrriteerd dat ek nie kan stilsit nie.
Een ná die ander begin die vroue huis se kant toe staan. My verbeelding is op loop, ek hoor weer Adriaan se stem.
“Daar is negentien dinge wat ek vir jou wil sê,” het hy slaperig in my oor gebrom.
“Net negentien?”
“Ja. Dis genoeg vir vanaand.”
“Ek wag.”
By die huis langsaan kon ek vaagweg sien hoe ’n man rondstrompel. ’n Bleek hond het op sy spoor gedraf en die wintermuskiet in pienk het deur die venster gestaar.
Die matras was skurf aan die onderkant omdat ons voete vol sand was. ’n Muskiet op my toon. Adriaan se diep stem in my oor. Sy bonkige buitelyne in my hande. En daardie donker oë wat so reguit en ernstig kon kyk.
Sy mond was soos ’n jagter. Watter dier sou ek wees?
“Jy’s ’n bokkie.” Sy mond het my bekruip, uit die ruigtes gejaag, vasgepen.
Hy het weer Doom gespuit. My nek gestreel.
“Slaap weer ’n bietjie. Dis nog vroeg.”
Ek het probeer. Maar die gevoel van sy duim in die kuiltjie van my keel. Sy slim vingers oor my koorsige lyf.
Dit het harder begin reën. By die huis langsaan het iemand ’n trompet gespeel. Een van die hippies het hoog en mal gelag. Die agterdeur het oopgegaan en veraf onder die kring van die kombuislig was iets soos ’n man met ’n kitaar en ’n rooikopvrou. Afgesluit in hul eie geheime, nag lange spel. Die wintermuskiet het in die vensterbank gaan sit en haar hare om haar vingers gedraai.
God, reën, water, sterre, semen. Ek het die aarde in my bors gevoel en die geweld daarvan. Here, net nie huil nie. Nie nou al nie.
Teen eerste lig het Adriaan geslaap. Ek het teen die matras af gekruip en van die bakkie afgespring om te gaan piepie. Gebukkend gestaan met een hand teen die bakwerk. Ek het afgekyk tussen my bene. Tjoepstil het die geel vloeistof tussen takkies en veldgras weggesyfer. ’n Paar warm druppels teen my kuit. Die grond was koud onder my voete en die lug was hol.
Ek het teruggekruip na sy warm hande. Die jagter het die bokkie se bloed gevat en dit aan sy wange gesmeer.
The insatiable incontinence of desire, het ek iewers gelees.
In die plaashuis langsaan het dit stil geword. En rondom ons het die bos wakker geword.
Colette wag by die voordeur; Hettie is reg om te sluit. Die res van die kunskomitee is al vort. Ek draai om van waar ek voor die venster heen en weer begin loop het.
“Jammer, julle, lekker slaap, sien jou in die week,” mompel ek in Hettie se rigting en maak spore na die motor terwyl Colette op ’n drafstap volg.
My regtervoet lê met ’n moedswilligheid op die petrolpedaal terwyl ons deur die stil strate skiet.
Colette kyk skuins na my. “Is jy oukei?”
“Ek is maar net die moer in vir Louis. Hy is letterlik nooit meer by die huis nie en wanneer hy daar is, is hy omtrent so vriendelik soos ’n buffel met hoofpyn. Ag, ek weet ook nie. Ek mis maar net die óú Louis. My kop is deurmekaar. Sorry. Kan ek jou sommer hier op die hoek aflaai?”
“Dit klink rof. Arme jy. Ek voel weer so opgewonde; Lem en ek gaan die naweek Schoemansdal en Buysdorp toe. Lekker. Nou kan ek heelweek daarna uitsien. Hy gaan baie inspirasie kry, miskien sommer vir ’n nuwe reeks. En wie weet, ons kan dalk by die museum van sy skilderye uitstal. My kop is nou so vol idees!”
Ek trap die rem. “Bye.”
Louis se lyf is warm en slaperig. Hy lê op sy rug en snork.
Ek roer aan sy skouer, maar hy reageer nie. Toe skuif ek na my helfte van die bed en draai weg