Glipstroom. Anemari Jansen
weet nog nie of ek verlof gaan hê oor Desember nie.”
“Hoe bedoel jy nou?”
“Daar is ’n Botswana-job in die moeilikheid en hulle gaan regdeur werk. Ek het gesê ek sal kan toesig hou. Ons sal moet vasbyt daar.” Hy staar na die berg.
“Is jy nou ernstig?” Ek vryf oor my oë. “Ek was so lus om by die see te wees, sonder enige worries.”
“Wragtig!” Louis spring so skielik op dat hy die tafel vorentoe stamp.
Ek skrik, red my glas net betyds en kyk verstom na die vet bruin hond wat deur die ondertuin hardloop. Die ander honde in die omgewing blaf soos besetenes. “Wat?”
“Ek het gewéét dis ’n bosvark. Neels Erasmus wou nog met my stry, maar al die tekens was daar.”
“Waarvan praat jy?”
“Daar onder, man, uit die Erasmusse se tuin. ’n Helse grote. Hulle hele plek is omgedolwe. As hy eers gewoond geraak het aan groente in ’n dorpstuin, sal hy aanhoudend kom aas.”
“Maar is hulle nie gevaarlik so in die dorp nie?”
“Ja-a, maar eintlik baie sku. Hy sal dit waarskynlik net teen skemer of snags hier waag. Ek weet nie wat Neels daaraan gaan doen nie.” Hy gaan sit, eet verder met sy oë op die tuin. “By the way, al jou suurlemoenbome groei. Ek het gaan check.”
“Maar waar kom hy vandaan, die bosvark?” Ek vee die skaapvetjies om my mond met die servet skoon.
Louis rek oor en gooi die laaste druppels in die bottel in sy glas. Hy sluk dit behaaglik weg. “Van die berg af, dis hulle wêreld daardie. Gaan jy laat inkom van die vergadering af vanaand?”
“Nee wat, gewone tyd.” Ek staan met krom skouers op. “Bye.”
Louis strek sy hand uit na die koerant.
Kort ná sewe ry ek bultaf om Colette op pad na die dorpsbiblioteek by haar woonstel op te laai. Die breë strate stel nog die dag se hitte vry. Ek ry stadig en hou albei die voorste vensters oop om die geure van die skemer in te asem. Hier en daar werskaf mense in die tuin of in ’n garage. Die hele Louis Trichardt ruik na aandete. Vleis, rys en aartappels, pampoen wat aangebrand het. Kinders roep na maats in die strate. Op ’n kol skel iemand.
Louis se aankondiging aan tafel laat my angstig voel. Ek wil beslis nie oor Kersfees in die middel van die boendoes gaan sit nie.
By die huis op die hoek van Trichardtstraat hou hulle weer kerk in die garage. Altyd op ’n Woensdagaand. En altyd so tien mense, op plastiekstoele en met die garagedeure wyd oop. Soos my motor die draai vat, hef hulle ’n Hallelujalied aan. Die klanke van die yl sang dryf saam met my om die sirkel na Colette se woonstel.
Ek haal diep asem, toet en wag. Haar sandale klik-klak ’n oomblik op die geteëlde stoep voordat sy verskyn in ’n sagte geel rok en lang, los hare. Haar skraal skouers is kaal. Vir ’n oomblik trek my hart saam terwyl ek haar dophou soos sy nader stap. Colette is regtig baie mooi.
Sy groet vrolik en babbel oor die aand wat voorlê.
Ons vind parkeerplek onder ’n straatlig in die hoofstraat. Stap die entjie in na die klomp wat reeds in die biblioteek vergader het.
“Dames.” Hettie tik met haar pen op die tafel. “Goeienaand aan almal. Ek is bly ons is voltallig. Soos julle weet, moet ons vanaand die reëlings vir die kunsuitstalling finaliseer. En dan, ons voel geëerd om Lem de Swardt op ons komitee te ontvang.” Sy skuif die papiere voor haar in ’n netjiese stapeltjie. “Hy sal as gerekende kunstenaar geloofwaardigheid aan ons kunsuitstalling gee. Lem sal egter eers teen agtuur hier kan wees as gevolg van ander verpligtinge, dus sal ons solank voortgaan met onafgehandelde sake van die vorige vergadering.”
Aan die punt van die lang tafel is ’n stoel vir hom oopgehou. Die vergadering neem sy loop. Die vrou met die bril en die ronde rug praat te veel en te lank. Besluite word geneem. Ek en Colette loer vir mekaar en rol ons oë.
Toe Lem de Swardt opdaag, is die meeste werk gedoen en bespreek. Hy stap met lang treë nader. Sy teenwoordigheid is intens.
Dit veroorsaak ’n beroering in die atmosfeer om die tafel. Die vroue beweeg rond op hulle stoele, gooi hulle hare oor hulle skouers. Marlene lig haar wenkbroue en plaas haar ken in haar hand om hom beter te beskou. Hy steur hom nie aan die fladdering nie, kyk vlugtig na my en Colette, groet en neem plaas op die oop stoel. Hettie glimlag in sy rigting en vra dat hy sy aandeel verduidelik in die uitstalling wat Oktober in die ou Barclays-bankgebou oorkant die biblioteek plaasvind.
Ek hou van sy stem, nes die eerste dag toe ons op sy stoep gesels het. Donker en warm. Soms maak hy oogkontak met my en Colette waar ons oorkant mekaar sit.
Hy hou die vroue in die holte van sy hand. Hulle adem hom in.
Ek ril. Die volmaan is sigbaar deur die breë biblioteekvenster voor my. Met die maan gepla, dink ek en loer na Colette. Sy is onbewus van enigiets behalwe Lem en sy hipnotiese woorde.
Ná die vergadering drink ons tee en eet Marlene se botterbroodjies met tuisgemaakte appelkooskonfyt.
’n Vrou keer my voor by die teetafel. Sy balanseer haar koppie en bord op een hand en draai ’n heup in my rigting. “Mens, ek wil nog met jou gesels oor die bespreking van ons volgende boek.” Ek eet ’n tweede botterbroodjie met die hand en loer uit die hoek van my oog na Lem.
Elke vrou in die vertrek wil sy aandag opeis.
Hettie kom onverwags langs my staan, haar oë ook op hom gerig.
Die vrou draai weg en trek haar rok reg voordat sy in Lem se rigting dwaal.
Hettie wag tot sy buite hoorafstand is. Sy ruik na parfuum en motballetjies en appelkooskonfyt.
Ek trek my wenkbroue op.
“Hy maak die baba Jesus in vroue wakker,” fluister sy. “Gevoelens van vertedering. Ek ken sy soort. Vroue wil hulle vertroetel en mak maak. Maar dis als verniet. Julle jonges moet ligloop vir daardie man.”
“Hy maak wát?”
“My kind, hy is ’n rokjagter. Móéilikheid. Mark my words.” Net so skielik is sy weer weg.
Ek kyk haar verstom agterna. Het sy die kennis in boeke opgedoen of deur ondervinding? Hettie met haar sedige haredos en dienlike rokke. Tog. Die glinstering in haar oë soms en nou dié aanmerking. Ek glimlag. Die baba Jesus, nogal.
Dit lyk asof Lem die aandag van die vroue geniet. Hy bly ernstig en fokus op elke vraag. Kyk hulle diep in die oë en raak soms aan ’n skouer of ’n elmboog. Ek hoor flertse van sy gesprek met die verbystap om my leë teekoppie kombuis toe te neem. Hy brei passievol uit oor sy navorsing. Dat hy in sy nuwe skilderwerk Jung se argetipes deur middel van gewone omstandighede wil verbeeld. Die vier komponente: die anima, die skadu, die ego en die persoonlikheid. Simboliek stewig geanker in die werklikheid. Want net onder die oppervlak van ’n mens of ’n skildery of wat ook al is daar diep, versteekte wortels van betekenis, sê hy. Hy wil dit alles ontgin. Dit lyk vir my asof elke vrou met wie hy gesels haarself wil aanbied as ’n objek van ontginning.
“Dis heeltemal weg van jou styl soos ek dit kan onthou,” praat Colette deur sy verduideliking heen. “Jy is dan altyd besig met geboue en interieurs. Ek het nog nooit gesien dat jy op figure fokus nie.” Sy draai haar lyf heeltemal na Lem terwyl sy praat. Behou oogkontak met net hom. Haar regterheup dy uit. Die ander vroue vervaag.
Lem kyk af, verskuif sy voete. “Dit is seker so. Maar in ’n sin is dit ’n voortsetting van die werk waarmee ek besig was. En vandat ek op die plaas is en weer kans het om die grond met my hande te bewerk, is ek bewus van die sensualiteit van die vrugbare omgewing waarin ek leef. Ek het ’n drang om dit te verbeeld. En die manier, hierdie keer, is om die beelde in my kop in figure te vergestalt.”
“Watter beelde …?” begin iemand.
“Jy moet saam met my uitry Schoemansdal toe. Daar is die interessantste ou geboutjies in daai omgewing. Jy sal soveel sien wat jy wil skilder, ek weet