Табыллыбат/табыллыбыт таптал. 2 ч.. Татьяна Поскачина
чэ, доо, барыах, айыкка, – Рустам киһитин оҥкумалыттан тутан ылан, хата, төттөрү илдьэ барда.
Ырааппыттарын кэннэ, дьэ, холкутук өрө тыынным. Дьааҥка эмиэ уһуутаан ылла.
– Һуу, хата, барда дии, – кыыһым илиитинэн салгыны оонньотон сирэйин иннигэр далбаатанар. – Билигин да эйиэхэ саантыырын тохтоппотох эбит дии.
– Айуу айа, олох сордоон эрэр, кырдьык.
– Киһи үтүөнү кэтэспэт киһитэ. Сэрэнээр эрэ…
Ол көрсүһүү туһунан дьоммор да, Максимҥа да кэпсээбэтим.
Сарсыныгар доҕорум дьаарбайа тахсыах диэн ыҥырда. Мин дьоммор күүлэйдии бардым диэн сэрэтээт, таһырдьа ыстанным. Тахсыбытым, Максим бэлиэр кэлэн, күрүөҕэ өйөнөн мичээрдии турар. Атаҕым таҥаһын кэтэ турдахпына дьиэттэн, арай, аҕам тахсан кэллэ.
– Максим Егорович, кэлэ сылдьыаҥ буолаарай? – аҕам кирилиэс үктэлигэр сис туттан уолу кэтэһэн турда. Доҕорум өс киирбэх чугаһаан кэлбитигэр илии тутуһан дорооболостулар. Аҕам саҥата суох миигин тонолуппакка одуулаабытыгар икки эр киһи миигинэ суох тугу эрэ кэпсэ- тиэхтээхтэрин өйдөөммүн, таһараа дьиэҕэ киирэн хаалбытым. Эбэм суорат сии-сии «Русский роман» ханаалга киинэ көрө олороро. Мин түннүк сабыытын быыһынан кистээн дьоммун көрө сатыыбын да, көстүбэттэр.
– Тугу одуулаатыҥ? Суоратта куттан сиэ ээ, – эбэм тэлэбиисэртэн хараҕын араарбакка эрэ саҥа аллайар. Эбэм барахсан, эн хантан билээхтиэҥ баарай, сиэниҥ кыыс улаатан, таптал ыраас иэйиитигэр куустаран, ас да киирбэт гына долгуйан турарын?.. Тугу да сэрэйбэккэ киинэ көрө олорор эбэбин сып-сылаас хатыҥыр санныттан сэрэнэн кууһан ылабын, хаар маҥан сып-сымнаҕас баттаҕар кытара кыыспыт иэдэспин даҕайабын.
– Эбээ, не хочу, – атаахтааммын нууччалаан унаарытабын. Эбэм күлэр. «Һэ-һэ, ньэ хочуу буолан, чыкычыам», – сып-сылаастык илиилэрбин имэрийэ-имэрийэ, өрүү буоларын курдук таптаан ымманыйар.
Наһаа уһаатылар… Туох ааттааҕы кэпсэтэр буоллахтарай? Аҕам туох эрэ диэн эрэр? Наһаа холдьоҕон ыыппат ини? Сотору күүлэ аана тыаһаата, онтон аҕам дьиэ аанын сэгэттэ. Мин ону эрэ кэтэһэн турбуттуу таһырдьа ойдум. Иккиэн наһаа боччумурбут сирэйдээхтэр. Эйэ дэмнээхтик кэпсэппиттэрин дуу, өйдөспөккө бурайсыбыттарын дуу ситэ өйдөөбөккө турдахпына, аҕам: «Эйиэхэ эрэнэбин, Максим», – диэтэ. Онуоха биирдэстэрэ кэҕис гынна.
Биһиги ханна барарбытын хаһан да сүбэлэспэппит, атахтарбыт Соболоохпут диэки илдьэ тураллар. Баран иһэн аҕабыныын тугу кэпсэппиттэрин сурастым. Онуоха Максим миигин тонолуппакка утары көрдө.
– Марат кэлэ сылдьыбытын кэпсээтэ. Эрийэн эрэйдиир диэн тоҕо миэхэ эппэккиний?
– Ээ, туох диэн кэпсиэмий, айа, сырыттын. Аҕам кинини аны чугаһаабат оҥордо ини. Уонна тугу кэпсэттигит, онон бүттэ дуо? – Мараты саныахпын олох баҕарбат буоламмын кэпсэтиибитин атын хайысхалыыбын.
– Эйиэхэ сыһыаммын ыйытта… Харыстаа диэтэ, – кини харахтара уратытык чоҕулуҥнаһаллар.
– Оттон ити баран истэхпитинэ… эрэнэбин диэтэ дии… – ыйытардыы көрөбүн.
– Мин