Сааскы кэм. Амма Аччыгыйа
гыммыта буолан, Микиитэ тарбаҕын сараадытар.
– Тохтоо, – диэн өлөрдүү сарылыы түһээт, ийэ суор илин халлаан сиксигин диэки көтөн быластана турар.
Микиитэ аҕыс салаалаах аал дууп маска өйөнөн олорон суор оҕотун аһынан имэрийэр: «Ийэҥ билигин кэлиэ. Мин эйигин ыытыам. Эрэйдээх, акаарыҥ сүрдээх ээ», – диэн ботугуруур. Өр-өтөр гыммат, ийэ суор «өлбөт мөҥү уута» диэн мунду хабаҕын курдук күөгэлдьигэс хаалаах дьэҥкир ууну тумсугар тутан аҕалан биэрэн, оҕотун ылан барар.
Микиитэ ол ууну Үрүҥ Үкэйдээн өлбүт ийэтин уоһугар таммалатар. Өлбүт дьахтар имэ тэтэр гынар, уоһа ибир гынар. «Мин оҕом Үрүҥ Үкэйдээн ханнаный?» – диэн ботугураабытынан, хараҕын көрөн кылбаарыс гыннараат, күн уотуттан симириктии түһэр. Мичээрдээбитинэн олорор, ол-бу диэки көрөр, онтон туран кэлэр, уонна улам кэҥээн, эҥсиллэн киирэр алаас сир үрүйэтин устун таҥнары хааман, муус маҥан ырбаахыта тэлээриҥнии турар. Ырыых-ыраах, үрүҥ үрүмэччи курдук, туох эрэ киниэхэ утары эймэкэччийэн иһэн, өрө күөрэс гынар да, хотун дьахтар түөһүгэр хатана түһэр. Дьэ көрүстүлэр эбээт, ахтыспыт кыыстаах ийэ!.. Омуннуран бөтүөхтүү-бөтүөхтүү, үөһэ тыыммахтыы-тыыммахтыы, Үрүҥ Үкэйдээн кэпсиир саҥата кыҥкынаан иһиллэр: «Ийээ, Дьөгүөрдээннээх Сөдүөччүйэ улахан оҕолоро Микиитэ диэн киһи бэрдэ, саха бастыҥа баар. Эйигин ол киһи тилиннэрдэ эбээт». Ийэ хотун Микиитэ толбонноох ньуурун көрөөрү, баһыттан атаҕар диэри махтанаары-баһыыбалаары эргиллэ хайыспыта: Микиитэ ханна да суох… Микиитэ Айыы аймаҕар, күн улууһугар тиийэн тыл эттэ, саҥа саҥарда: «Өрөгөй-талаан буолла, дьол-соргу туолла! Отут омук оонньуутун оонньуоҕуҥ, отут омук көрүн көрүлүөҕүҥ!».
Үрүҥ көмүс дыбарыас иһигэр үөрүү-көтүү буолар. Сылгы сыатын, саламааты, сүөгэйдээх дьэдьэни, көбүөрдээх лэппиэскэни сиэ да сиэмэ буолаллар. Көр-нар, ас-үөл ортотугар, дьон саҥата туой: «Микиитэ уол, эр бэрдэ, элик туйгун!» – дэһэллэр.
– Һыччыай, кэл, үөрэҥ тобоҕун ис, – диэн баран ийэтэ кэтэҕиттэн сыллаан, Микиитэни өлөрдүү соһутар. Балаҕан ньалҕарыйа ууллубут муус түннүгэ эккирээмэхтээн ылар.
Күнүскү бэс үөрэттэн ордорон кэбиспитин сылытан ийэтэ остуолга ууран биэрэр.
Ону иһэн баран улам тардыллан эмиэ аптаах тыл сүүрүгэр оҕустаран, уол устубутунан барар.
Аны тиит кумалааныгар тоҥсоҕой уйаламмытын булар. Кумалаан айаҕын бүөлүү хаптаһыны саайан кэбиһэр уонна бэйэтэ тиит анныгар саһан сытар. Сотору соҕус буолаат, ийэ тоҥсоҕой тиийэн кэлэр да уйатыгар кыайан киирбэккэ, төттөрү көтөр. Онтон эмиэ кэлэн хаптаһыны тардыалыы сатаан баран, кыайбакка төннөр. Бэрт өр буолан баран, тумсугар от салаатын туппутунан үсүһүн кэлэр. Кэлээт, кумалаан хаппаҕын төлө тардан ылар. Сонно Микиитэ часкыйбытынан ойон турар. Соһуйбут тоҥсоҕой отун салаатын сиргэ ыһыктан кэбиһэр. Ол күүстээх от салаата. Микиитэ ону сиэн, аан дойду бастыҥ күүстээҕэ буолар. Түөһүн быччыҥнара дыыгынаһа күүрэллэр, охумаллара, бууттара ыараан бараллар; чабырҕайдара умайаллар…
Атаҕастабыллаах, аптаах маачахалар, кырыктаах ыраахтааҕылар, ийэни-аҕаны сиэччи абааһылар, быһыта оҕустах аайы утары үүнэ турар