Ena Murray Omnibus 22. Ena Murray
my vanaand vasdruk,” erken hy ruiterlik.
“En my woonstelletjie se mure wou mý vasdruk,” sê sy en kyk op, ver verby die wolkekrabbers om hulle na bo. “Die Karoo se sterre is so helder. Hulle voel so naby … asof ’n mens hulle kan nader trek.”
“Ja. En as jy Oukersaand op die Karoovlaktes is, kan jy die engele hoor sing,” voeg hy sag by.
Sy kyk na hom en instinktief weet sy dat haar Kersgeskenk vanjaar iets besonders is, dat sy op hierdie Oukersaand ’n sielsgenoot gevind het. Hulle sien nie meer die menigte om hulle nie, maar leer mekaar ken.
Sy naam is Flip Grimbeeck, ’n Karooseun wat maar met sy gesondheid sukkel vandat hy in die stad bly.
“Wat doen jy?”
Hy gee weer sy skaam laggie. “Ek skilder – altans, ek probeer.”
“Skilder? Werklik?”
“Ja, maar ek was tot dusver nog nie juis suksesvol nie. Dis … of ek deesdae nie kan koers kry nie.” Hy kyk apologeties na haar. “En jy? Wat doen jy in hierdie groot stad?”
Sy lag. “Ek sing – altans, ek probeer.”
Só kom die liefde op ’n vreemde manier en onverwags op hierdie Oukersaand na Salome. Dit begin soos ’n sagte, teer melodie wat algaande harder word en tot ’n jubelende klimaks opwerk. Toe sy middel Januarie weer Madame se musiekkamer binnestap, sien die ervare ou dame onmiddellik dat iets gebeur het, en toe Salome begin sing, is sy in ekstase.
“Jy is verlief! Dis die wonderlikste ding wat kon gebeur het! Nou sal jy wáárlik sing, my kind, want nou het jou hart wakker geword!”
En Salome síng en sy kom self die verskil agter, want nou sing sy met haar hart. Haar eerste liefde – wat ook haar groot liefde sou bly – het haar laat oopkelk soos ’n blom. Tog neem haar sang vir die eerste keer in haar lewe tweede plek in.
’n Jaar later roep sy eendag teenoor Madame Campagni uit: “Ek het hom lief, Madame! So verskriklik lief! Wat … wat moet ek doen?”
Madame glimlag. “Wat doen twee mense wat opreg liefhet? Hulle trou natuurlik!”
“Trou?” Die vreugde demp in haar oë. Dit word skielik baie stil in haar en sy hoor haar broer Jan se stem opklink; hoor die voorspelling wat hy daardie aand teenoor sy vrou gemaak het. “Flip sukkel nog om sy voete as skilder te vind en ek … ek is nog nie bo nie, Madame.”
“Bo?” Die ou dame glimlag weemoedig. “Waar is bo, kind? Bo het nie ’n plafon nie. Dit strek tot in die oneindigheid. My dogter, moenie dieselfde fout begaan as wat ek begaan het nie.” Salome kyk haar vraend aan en sy vervolg: “Ek wou ook eers bó kom en ek het die man wat ek met my hele hart bemin het, weggestuur. Hy moes wag. En toe ek uiteindelik bó genoeg was na my sin, toe moes ek vind dat hy nie so lank kon wag nie. ’n Mens is net een maal jonk, Salome. Jy sal altyd kan sing, maar miskien nie altyd kan liefhê nie. Bemin solank jy kan, solank daar tyd voor is. Die eensame, liefdelose jare kom vanself … en tog so gou.”
Daardie aand herhaal sy Madame se woorde teenoor Flip en die groenbruin oë pleit openlik en skaamteloos. Flip Grimbeeck besef opnuut hoe kinderlik hierdie meisie nog is, ondanks die roem wat sy al begin inoes het.
“Sy het reg, Flip. Niemand weet wat die toekoms inhou nie. Ons is net seker van vandag. Ons het mekaar nóú lief. Ons het mekaar nóú nodig. Hoekom sal ons wag?”
Hy skud sy kop, trek haar in sy arms in, hou haar styf teen hom vas, sluit sy oë en bid vir krag, want dis so maklik om ja te sê, om saam te stem. Hy het in sy wildste drome nooit kon droom dat hy die liefde van ’n meisie soos Salome syne sal kan noem nie.
“My bokkie, ons het al so baie hieroor geredeneer. Ek het jou mos al gesê …” Hy sug, hou haar ’n entjie van hom af weg, die blou oë teer, die mond egter vasberade. “Ek is ’n sukkelende skildertjie wat kwalik my eie gees en liggaam aanmekaar kan hou. Jy is ’n opkomende ster. Jy gaan dit nog ver bring.”
“Maar, Flip …”
“Dis nie maar nie, liefling. Dis feite wat ons in die oë moet kyk. Ek gaan ’n meulsteen om jou nek wees.”
“As jy dit wéér sê …” Die groenbruin oë is seergemaak.
Maar hy staan sy man. “Dis nodig dat ek dit weer sê en ek sal dit bly sê. Ek kan nie ’n vrou onderhou nie, Salome. Ek kan myself skaars onderhou. Jy weet dit.”
“Maar ek verdien al genoeg vir ons albei. Eendag, wanneer jy ’n beroemde skilder is, sal ek agteroorsit en ons kinders grootmaak. Dan kan jy weer sorg. Maar nou … O, Flip, dis net jou trots wat in die pad van ons geluk staan!”
“Wil jy dan ’n man sonder trots hê?” vra hy stil. “Dis dan al wat ek het – net my trots. As jy dit van my wegneem, is daar werklik niks oor nie.”
Sy bars in trane uit. “Ek kan jou maklik haat as jy jouself so verkleineer. Jy het meer, véél meer as die meeste ander mans. Jy het ’n wonderlike talent. Tinus-hulle sê as jy net die regte kans kan kry, gaan jy ’n groot deurbraak maak.”
“Tinus is ’n lojale vriend soos wat jy ’n lojale meisie is, my liefste. Ons het mekaar lief, Salome – maar dis nie te sê dat ons by mekaar pas nie.”
Hy weet hy maak haar seer; hy weet hy sê nou dinge wat sy nie heeltemal begryp nie, maar hy weet ook hy móét dit sê. Hy is ouer as sy en hy weet sy het lief soos alleen ’n vrou kan liefhê – met hart en siel.
“En wat van Rosalie?”
Sy kyk vinnig op. “Rosalie?”
“Ja. Jy weet wat ek bedoel. Wat van haar? En wat van jou broer Jan? Onthou jy nie wat hy gesê het nie?”
Sy kyk weg. “Ek is spyt ek het jou ooit daarvan vertel.”
“Ek is bly jy het. Iemand moet jou aan hulle herinner. Wat van hulle?”
Sy is op die verdediging. “Wat van hulle? Ek gaan mos nie ophou met sing nie.”
Hy kyk haar vas aan. “Salome, jou sang het reeds begin skade ly. Erken dit nou maar. Jy bestee die afgelope weke meer tyd aan my as aan jou sang. Jou sang is nie meer eerste nie. Jy stel nie meer sulke hoë eise aan jouself soos aan die begin nie.”
Sy aarsel, kyk hom dan ook reguit aan. “Nee, dis waar. Maar ek is vrou, dán sangeres. Ek wil baie eerder jou vrou wees as ’n beroemde sangeres.”
“Salome, jy … jy weet nie wat jy sê nie!”
“Ja, ek weet!” Sy kyk hom byna koorsagtig aan. “Goed. Ek erken ek het ’n plig teenoor my talent en almal wat my gehelp het om te kom waar ek vandag is. Maar ek het ook ’n plig teenoor myself, het ek nie? Daar is nie net ’n stem binne-in my nie, Flip! Daar is ook ’n vrou hier binnekant! Wat van háár? Het sy nie ook ’n reg nie?”
Hy kyk haar verslae aan. Wat moet hy daarop antwoord? Want sy het reg. Sy is nie net stem nie. Sy is ook vrou. “Bokkie …”
“Nee, Flip. Ons moet mekaar vandag goed verstaan. Een ding sê ek vir jou: as jy my gaan verstoot, dan is my sang ook verby. Ek het baie dinge opgeoffer vir my sang, maar een ding sal ek nie opoffer nie en dit is jy. Ek gaan jou nie op die altaar van my kuns lê nie. Met jou, weet ek, sal ek die hoogste hoogtes bereik. Sonder jou wil ek niks bereik nie.”
Hy kyk weg, sy bleek gelaat bleker as gewoonlik, die blou oë vlammend in die wit gesig. “Jy lê ’n geweldige verantwoordelikheid op my, Salome.”
“Die verantwoordelikheid van ons liefde, ja.”
Hy begin kug, hoes later totdat hy uitasem is en sy kyk hom bekommerd aan, sê dan stil: “Dis een van die redes hoekom ek wil hê ons moet dadelik trou – sodat jy ’n sorg kan hê. Jy eet nie reg nie en jy sorg nie dat jy altyd warm genoeg aangetrek is nie. O, Flip, my liefste, ek wil so graag na jou kyk, jou vertroetel en versorg en liefhê! Jy is siek …”
“Ek is nie siek nie!” sy stem