Kristel Loots-omnibus 1. Kristel Loots
werklik aandag te gee aan die hart wat so geduldig in hul borskas klop. Sekonde na sekonde ...”
Dit klink asof hy ’n gedig voordra, soveel passie, soveel gevoel is daar in sy stem, dink sy verstom.
Dan verander sy stemtoon. “Tog sal een uit elke drie Westerse mans en een uit elke vier Westerse vroue in Suid-Afrika voor hulle sestigste verjaarsdag ’n hartaanval kry. Elke jaar word sowat vyftigduisend Suid-Afrikaners hierdeur getref. ’n Kwart van hulle, met ander woorde omtrent twaalfduisend, sterf onmiddellik.”
Jenna se hart raak soos ’n blok ys in haar borskas.
“Dis skrikwekkend, ek weet,” sê sy nogtans, “maar ek weet ook daar is baie mense en instansies wat hierdie mode-operasie van die eeu begin bevraagteken.”
Hy draai sy kop skuins. “Lyk my die meisie was ure lank op die internet.”
Hy kan maar spot as hy wil. Sy het nie al haar kennis tweedehands uit die kuberruim gekry nie. Sy was daar toe haar pa by die teater ingestoot is vir sy hartomleiding, en sy was daar toe hy ure later uitgestoot is. Sy’t gesien wat ’n hartoperasie aan iemand kan doen.
“Ek weet dokters haat gewoonlik die internet omdat hulle baie pasiënte daardeur verloor. Maar die internet help om die sogenaamde ‘geheime’ van die mediese professie vir die man en vrou op straat te ontsluit.”
Sy teken die aanhalingstekens met haar vingers in die lug en glimlag op haar mooiste vir hom. Sy wil Luca de Wet nie werklik kwaad maak nie, hom net laat verstaan dat sy haar nie aan die neus sal laat lei nie.
“Daar is niks so gevaarlik soos ’n leek wat glo hy ken al die antwoorde op ’n sekere gebied nie, Jenna. Kardiologie is my veld, dis waarin ek jare lank studeer het en steeds navorsing oor doen, omdat daar altyd nuwe ontdekkings gemaak word. Dis ook die passie in my lewe en ek probeer altyd om nie my pasiënte, of die ouers van my jong pasiënte, te mislei oor die uitkoms van ’n operasie nie.”
Daar’s ’n wit kring om sy mond toe hy na haar kyk.
Sy skrik. Wie weet, miskien is sy verkeerd oor hierdie man se motiewe.
“Ek gee toe hartomleidings het amper ’n statussimbool geword,” laat hoor hy nadenkend en sy streng mond ontspan effens. “Die ouens by die gholfklub spog nogal onder mekaar daaroor.”
“ ’n Dubbele hartomleiding is lankal nie meer genoeg om indruk te maak nie,” spot sy saam. “Hoe meer bloedvate van jou voor die omleiding verstop was, hoe meer is jy in tel.”
Hy staan op. “Kom ons doen nou gou eers die EKG. Sodra die uitslae bekend is, kom jy terug na my toe, dan gesels ons verder.”
Jenna lê soos ’n ysblok met haar arms styf langs haar sye terwyl die tegnoloog die EKG doen. Hy’s vol grappies en probeer om haar op haar gemak te stel, maar sy is hopeloos te gespanne om sy vriendelikheid te waardeer.
“So ja,” sê hy na ’n rukkie. “Nou nog net jou op die trapmeul kry.”
“Ek is nie besonder fiks nie,” vra sy vroegtydig verskoning.
“Dis nie ’n kompetisie nie. Eintlik wil ons net sien hoe reageer jou hart wanneer daar meer van hom gevra word as wat normaalweg die geval is.”
Sy voel ellendig. Haar hare hang in haar oë en die japon is heeltemal oopgeknoop om plek te maak vir die drade wat aan haar borskas geheg is.
“Gee vir ons lekker groot treë,” vra die tegnoloog toe hy die trapmeul aanskakel en die ding onder haar voete begin beweeg.
Aanvanklik het sy geen probleme nie, sy stap soos sy dit normaalweg sou doen, behalwe dat haar skootrekenaar nie in haar linkerhand is nie en haar sware skouersak nie oor haar regterskouer hang nie. Ook trippel sy nie op hoëhakskoene rond nie.
Maar iewers langs die pad raak die opdraand te veel vir haar. Sy sug ’n slag diep en laat sak haar kop ’n aks laer.
Sommer gou voel sy die sweet op haar voorkop uitslaan en hoe haar bene lam word. Sy haal diep asem, vies vir haarself omdat sy so gou moeg word. Met ’n ongeduldige haal van haar hand vee sy die sweet uit haar oë.
Toe die deur oopgestoot word, gryp sy vervaard na die gapende japon, maar moet toe net so gou weer laat los om haar balans te behou. Dis hy! Dis Luca de Wet wat ingestap kom en belangstellend na haar kyk terwyl sy soos ’n moeë os voortbeur op die trapmeul. Skielik is daar lood in haar voete, soveel so dat sy beswaarlik haar linkervoet voor haar regtervoet kan sit.
“Ek ...” hyg sy. “Ek ... ek is taamlik moeg.”
“Nog net ’n paar minute,” moedig die tegnoloog haar aan.
’n Paar minute kan ’n ewigheid duur. Sy slaag slegs met die uiterste wilskrag daarin om nie soos ’n lappop op haar knieë op die trapmeul te beland nie.
“So ja, dis genoeg,” hoor sy Luca de Wet se stem deur die newels wat om haar vou. “Nou klop jou hart soos ’n Russiese balletdanser s’n in volle vaart. Dis pragtig! Kom lê nou weer sodat ons kan sien hoe lank dit jou vat om te herstel.”
Sy hyg na asem en wonder of sy die ondersoektafel sal haal. Daar word onderling gepraat oor wat die twee mansmense alles op haar EKG waarneem, maar sy is te moeg om te probeer afluister. Een ding weet sy: hulle kry haar nie weer op daardie trapmeul nie! Sy sug verlig toe hulle by die deur uit is. Nou kan sy in privaatheid lê en sleg lyk.
Sy is doodbenoud toe sy kort daarna, ten volle geklee, by Luca moet aanmeld soos ’n kind wat na die skoolhoof se kantoor ontbied is. Wat sou sy bevinding wees? wonder sy bang.
“Daar is op die oog af nie rede om bekommerd te wees oor jou hart nie, Jenna,” word sy genadiglik gerusgestel. “Maar ek stel tog voor dat jy voorsorg tref om dit so te hou.” Sy stem raak streng. “Dit sluit in ’n verandering van leefstyl. As jy saamwerk en jou sondige plesiertjies laat staan, behoort dit op hierdie stadium nie nodig te wees om vir jou medikasie voor te skryf nie.”
Haar ore suis. Alles wat sy hoor, klink na goeie nuus. Haar gemoed lig. Vir ’n oomblik voel dit vir haar of sy aan die huppel kan gaan. Of vir Amore om die nek kan gaan val. Of sommer die dokter op sy mond kan soen. Of selfs die tegnoloog, wat ook nie te onaardig is nie. Of net verspot kan uitbars van die lag. Of teen die trapreling kan afseil ondertoe.
“Ja, dokter. Goed, dokter,” antwoord sy gehoorsaam.
Enigiets om net hier weg te kom!
“Dankie, dokter,” sê sy vir oulaas en gryp haar handsak. “Totsiens, dokter.”
En daarmee is sy by die deur uit.
3
Toe sy in haar motor klim wat voor die hospitaal geparkeer staan, besef Jenna weer presies hoe alleen sy is. Hoe graag sy ’n lewensmaat sou wou hê by wie sy kon gaan kla as die lewe haar stief behandel, of as daar die slag iets goeds met haar gebeur.
Sy gaan maak ’n draai by haar pa.
“Ek was by die kardioloog, Pa,” vertel sy toe sy hom uiteindelik sover kry om van die kombuis af nader te slof om vir haar die voordeur te kom oopsluit. “Die hartdokter.”
Hy kyk haar kwaai aan. “Jy moet wegbly daar. Jy weet wat met my gebeur het.”
“Ek onthou, Pa. Maar gelukkig het alles toe goed uitgewerk op die ou end,” probeer sy hom uit die put kry waarin hy hom duidelik weer bevind.
“Watwou! Alles goed uitgewerk? Ek moes dood gewees het. Ek wás ook dood. ’n Masjien het vir my asemgehaal. My hart het loop staan, die dokters het my hart in hulle hande gehou. Daarmee gespeel soos met ’n rugbybal.”
“Dis darem nie heeltemal wat gebeur het nie, Pa,” keer sy.
“Ek moes nooit na jou geluister het nie, nooit in die eerste plek dokters toe gegaan het nie. Hulle het my net loop opneuk.”
“Maar hulle hét darem ook Pa se lewe gered ná die hartaanval.”
“Wat húlle my laat kry het, ja.”
“Hoofsaak