Ena Murray Keur 4. Ena Murray
dag se eerlike werk verrig nie. Dit het vanselfsprekend al tot ernstige rusies tussen hom en Calvyn gelei, en natuurlik het sy ma elke keer vierkant agter haar bedorwe brokkie gestaan.
Deon is ook die grootste deel van die dag en gewoonlik elke aand uithuisig, en keer eers baie laat snags terug. Of die ander huismense ooit hiervan bewus is, weet Salome nie, en sy het ook tot nou toe nie daaroor gepraat nie. Met sy ma kón sy nie daaroor praat nie, want Joey de Ridder en haar skoondogter is nog steeds ná weke vreemdelinge vir mekaar. Met Calvyn sal sy dit nie waag nie, want dit sal net weer tot een van daardie vreeslike, sinlose rusies lei. Met Ria sal sy nie praat nie, want dié sal daar tog niks aan kan doen nie. Deon is ook Ria se broer, en sy wil laasgenoemde nie in ’n situasie dwing waar sy moet kant kies nie. Net Hendrik Jansen bly dus oor teenoor wie sy haar hart sou kon uitpraat. Maar ook teenoor hom swyg sy, hoewel sy in sy oë kan lees dat hy nie blind is vir wat aangaan nie. Calvyn het in die afgelope weke nog killer geword as ooit tevore. Sy wil niks doen wat nog verder die spanning op Babilon kan vererger nie.
Intussen word sy nog maerder en kleiner. Een paar oë kyk met heimlike tevredenheid en genot na hierdie agteruitang – dié van Joey de Ridder. In haar hart het sy nog nie van haar droom afgesien dat Deon en Wanda eendag die twee rykste en mees gesiene families van die omgewing sal verenig nie. Net Wanda Wolfaardt sal sy as vrou vir Deon aanvaar, en dis met groot tevredenheid dat sy die groeiende vriendskap tussen hom en die meisie van die buurplaas dophou. Dat Deon reeds getroud is en dat egskeiding ’n vloekwoord in ’n De Ridder se mond is, kan haar min skeel. Daarom dat sy nooit weier wanneer Deon haar om geld nader nie, al moet sy haarself dikwels tekort doen. Want Deon moet geld hê om die ryk Wanda Wolfaardt uit te neem. Wanda self is geen probleem nie. Sy is al die jare nog tot oor haar ore op Deon verlief. Die feit dat sy haar nie daardeur laat afskrik dat Deon getroud is nie, laat Joey hoop dat sy tog nog haar hartewens vervul gaan sien.
Maar ook drie paar ander oë sien in watter rigting sake ontwikkel, hoe die altyd fyn gestaltetjie in weerloosheid toeneem, hoe sy stiller word, meer ingetoë, die blou oë meestal afgewend of versluier. Sy was maar altyd stil, maar dis of sy deesdae niks meer te sê het nie. Op elkeen van die drie het dit ’n ander uitwerking.
In die voorman groei die opstand tot byna breekpunt terwyl hy magteloos moet toesien hoe Salome verkrummel. Elke keer wanneer sy blik op Deon val, span sy vingers styf asof hy moet stry teen ’n begeerte om iets ongeoorloofs te doen. Maar tog hou hy nie net vir Deon verantwoordelik vir Salome se duidelike agteruitgang nie. Eintlik beskou hy Calvyn as die verantwoordelike persoon.
Kan die man dan nie iets doen om daardie broer van hom in die bek te ruk nie? Hy oefen dan sulke diktatoriale gesag uit oor al wat leef en asemhaal op Babilon. Benewens die feit dat hy dikwels uitbars omdat Deon nie sy deel van die kontrak nakom en ook sy gewig ingooi by die boerdery nie, is dit asof dit hom nie veel kan skeel dat Salome en Deon se huwelik direk op ’n afgrond afstuur nie.
Hendrik werk nie verniet al jare op Babilon nie. Hy ken Calvyn beter as wat laasgenoemde sou dink, en juis omdat hy, nes Ria, ’n besondere insig in hierdie man se karakter het, kon hy al in die verlede Calvyn baie dinge vergewe en die dikwels eienaardige optrede van sy kant begryp. Maar wat deesdae met Calvyn aangaan, kan hy nie verstaan nie. Hy, wat so byna fanatiek gesteld is op die De Ridder-naam, draai ’n blinde oog waar dit sy broer se flirtasies met die buurmeisie aangaan.
Hy móét daarvan kennis dra, want behalwe dat net een kyk na Salome jou alles vertel, boer Deon op die buurplaas en gons die hele omgewing van gissings en skinderstories. Dit is so buite Calvyn se aard om so iets sonder ’n woord te laat verbygaan en byna oogluikend toe te laat, dat dit al dikwels op die punt van die voorman se tong was om hieroor met hom te praat, wat die gevolge ook al mag wees. Tog laat hy dit elke keer na, want Calvyn is deesdae so ontsettend kort van draad, so kil en ysig in sy optrede, dat selfs Ria, al mens op Babilon wat nog soms met hom kon kommunikeer, dit nie waag om ’n enkele woord uit sy plek te sê nie.
Daarom is almal verslae toe Calvyn aankondig dat hy ook na die partytjie gaan om die silwerbruilof van Wanda se ouers te vier. Al Babilon se mense is genooi. Dit gaan ’n baie groot okkasie in die stadsaal wees.
“Maar jy gaan dan nooit na sulke geleenthede toe nie,” ontglip dit die verbaasde Ria, en sy kan dadelik haar tong daaroor afbyt. Natuurlik weet almal dat Calvyn sedert sy traumatiese huwelik met Jessie nog nooit weer sy voete op sulke plekke gesit het nie. Haar broer kyk haar strak aan.
“Wel, hierdie keer gáán ek. Almal gaan.”
Dit klink soos ’n bevel en Salome kyk vinnig weg toe sy sy blik op haar voel.
Toe Calvyn uitstap, laat Deon geamuseer hoor: “Wel! Wonderwerke gebeur nog! Ons godjie begin mens word, sien ek.” Dan vernou sy oë. “Of gaan hy maar net saam om ’n vaderlike oog oor die kosbare De Ridders te hou?”
“Dis heel moontlik en, ek sou sê, hoog tyd ook,” laat Ria betekenisvol hoor, en kyk haar broer vas aan. Tot haar verbasing laat hy hom nie uitlok nie, maar glimlag net lui.
“Dan sal jy in die toekoms versigtiger moet wees met jou namiddagse … e … wandelinkies, nie waar nie, sus?”
Ria verstrak merkbaar, en Salome verstyf in afwagting. Ook sy is bewus van Ria se wandelinkies in die laat namiddae, wandelinkies wat haar toevallig altyd laat uitkom in die omgewing waar Hendrik Jansen besig is. Salome glo nie dat daar ooit iets tussen haar en die voorman gebeur nie, want Hendrik het dit bedoel toe hy gesê het dat hy hom nie meer aan die lewe sal laat hou met krummels nie. Tog gaan skraap Ria elke namiddag ’n paar krummels bymekaar, al is dit net om op ’n afstand na hom te kyk terwyl hy besig is.
Salome se oë flits woedend na Deon, en sy kan kwalik haar veragting verberg. Elke dag hou sy minder van haar man. Hy sal met geen gewetenswroeging en met ’n soort sadistiese genot ’n ander se seer uit die verborge skuilhoeke van die hart krap, daarmee spot en dit tot sy voordeel gebruik. Hoe lank gaan sy dit nog uithou om ’n huwelikslewe met hierdie man vol te hou? Hoewel hul huwelik net ’n blote klug geword het, ’n bespotting van wat dit behoort te wees, eis hy nog sy regte as man op ’n wyse wat haar laat bid dat hy liewer elke aand tot die vroegoggendure moet uitbly.
Sy kyk terug na Ria, sien die hartseer van ’n vrouehart wat vergeefs bemin in haar oë blink, en voel ineens lus om met ’n glimlag die vermakerigheid van Deon se gesig af te klap.
“Wat trek ’n mens na so ’n geleentheid toe aan?” vra Salome vinnig om aan die gesprek ’n ander wending te gee.
Toe Salome ’n rukkie later in haar kamer kom, weet sy egter dat sy beslis nie daarheen sal gaan nie. Volgens Ria sal dit dié okkasie van die jaar wees. Formele drag, volgens die uitnodigingskaartjie. Sy besit geen aandrok op haar naam nie, en sy is ook nie van plan om nou een te gaan koop nie, beslis nie met die geld wat Calvyn maandeliks in haar bankrekening stort nie. Daardie geld brand reeds soos ’n vuur wanneer sy soms verplig is om vir absoluut noodsaaklike goed daarvan te gebruik. Haar klere, het sy van die begin af besef, steek af by die ander twee vroue s’n en ook by hul vriende s’n, want sy moes in die verlede met ’n praktiese oog koop, liewer vir die duursaamheid as vir die mooiheid. Maar sy dra hulle nog steeds, en sy het besluit om hulle te dra totdat hulle van haar lyf afval, eerder as om geld te mors wat sy eerlik voel haar nie toekom nie. Sy weet voor haar siel Deon sal dit nooit terugbetaal nie.
Daarom steur sy haar in die weke wat volg maar min aan die vroue se bespreking van wat hulle daardie aand gaan dra.
“Het jy al iets vir die aand?” wil Ria op ’n dag weet, maar Salome skud haar kop.
“Nee. Ek gaan nie.”
Ria se oë rek. “Maar Calvyn het gesê …”
’n Vlammetjie van die ou vuur ontbrand skielik in Salome se oë. “Ek gee nie om wat Calvyn gesê het nie. Ek gáán nie.”
“Is dit … omdat jy nie ’n rok … het nie?” wil Ria aarselend weet. “Ek kan tussen myne kyk as jy nie een kan bekostig nie, Salome? Al probleem is net dat die mense in so ’n klein gemeenskappie mekaar se klere so goed ken en …”
“Dankie, Ria, maar al kom jy ook met ’n splinternuwe hier aan, sal ek nog nie gaan nie. Asseblief,