Schalkie van Wyk Keur 13. Schalkie van Wyk
Ek en my stiefsuster is klaar boesemvriendinne. Sy het eerlik aan my erken dat ’n ou oom die ruiker gekoop het,” sê Yvette vermakerig.
“’n Ou oom …” herhaal tant Engela en glimlag begrypend. “Noudat ek daaraan dink: Roland is ’n ou oom in jou oë, Lelani, want hy is ’n volle dertien jaar ouer as jy.”
“Roland?” vra Yvette skril, haar oë wyd oopgesper.
“Oom Roland, hartjie,” beaam tant Engela en glimlag liefies.
Yvette swaai om na Lelani, haar gelaat haatvertrek, smeulende woede in haar oë. Dan, met byna bomenslike inspanning, dwing sy ’n glimlag om haar lippe. “Wat ’n koddige misverstand! Ek het my verniet oor jou bekommer, skattie. Maar dis hoe Roland is: altyd bedagsaam teenoor kuiergaste. Sien jou, my ding,” groet sy met valse hartlikheid, skuif by tant Engela, wat nog in die deur staan, verby en loop vinnig in die gang af.
Tant Engela bly oomblikke lank staan met ’n frons van onbegrip tussen haar wenkbroue. “Iets rym nie, Lelani,” sê sy terwyl sy nader aan die bed beweeg. “Yvette kon moor toe sy hoor Roland het die ruiker gestuur, maar toe besluit sy skielik om dit af te lag. Hoekom?”
“Dalk wil sy werklik my vriendin wees,” antwoord Lelani en tel die houer met pille wat Yvette gebring het, op. Sy maak dit oop en gooi ’n paar tablette in haar hand uit.
“Wat het jy daar, kind?” vra tant Engela bekommerd. “Ek hoop nie jy gebruik enige ander medikasie as dié wat dokter Swanepoel voorgeskryf het nie.”
Lelani antwoord nie; sy beskou die tablette van naby en gooi hulle terug in die houertjie. Sy blik ontsteld na tant Engela. “Yvette het vir my die tablette gebring. Sy het my verseker dat dit my baie vinnig van my griep sal genees, maar sy het blykbaar vergeet ek is ’n gekwalifiseerde suster.”
“Jy weet wat dit is?” vra tant Engela, haar stemtoon vreemd gespanne.
“Ek het ’n vermoede, maar ek wil liewer nie raai nie. As tannie die apteker op die dorp kan vra…”
“Ek maak so, Lelani,” sê tant Engela en neem die houertjie by haar. Sy huiwer ’n oomblik en neem dan op die kant van die bed plaas. “Ek weet nie hoe om dit aan jou te stel nie, my kind, maar Giepie het besluit om vir julle elders losies te kry.”
“Maar waarom?” vra sy verward.
Tant Engela sug verwese. “Roland … Giepie kan hom nie vergewe dat hy jou uitgelag het toe jy vir ou Poena geskrik het nie.”
“Maar dit was nie Roland se skuld dat ek in die perdekamp was nie, tannie.”
“Nee, dit was nie, maar daar is ander dinge … Roland was vanuit die staanspoor daarteen gekant dat jy en Giepie hierheen kom. Jy kan dit nie ontken nie: tot dusver het Roland jou soos ’n vyand behandel. Jy het geen rede om van die seun te hou nie, en ek kan jou nie verkwalik nie. Maar sou jy en Giepie weggaan …” Tant Engela swyg, die hartseer van ’n leeftyd in haar oë.
“Vertel my van tannie en oom Giepie – asseblief,” pleit Lelani.
Tant Engela slaan haar blik neer en stryk gespanne oor die beddeken. “Wat is daar om te vertel, hartjie? Ons liefde was soos ’n roostuin in die hoogsomer, maar toe kom ’n haelbui en stroop die blomme en blare af … Net die gekneusde stamme en takke het oorgebly, en rose blom nie weer in die winter nie.”
“Ná die winter kom die lente, tannie,” troos Lelani met ’n deernisvolle blik op tant Engela se gelaat.
“In die natuur, ja. Maar nie vir die mens nie. Nie vir my en Gerhard … Giepie nie. Ons staan reeds in die winter van ons lewe en al doen ons wat, kan ons nie die horlosiewysers terugdraai nie. Dis die misterie van tyd, Lelani. Jou dae spoel weg soos reëndruppels in die see van die ewigheid; en wanneer die laaste druppel val, is jy deel van die ewigheid.”
“Liefde ken nie ouderdom nie, tant Engela. Liefde is soos die lente … ’n immerlente,” sê Lelani met stille sekerheid in haar stem.
“Hoe sal jy weet, kind? Jy is nog so bitter jonk.”
“Ek weet, maar tant Patience … Sy het ’n foto van ’n jong soldaat in ’n silwerraampie op haar spieëlkas gehad. Die sewe jaar wat sy in Huis Winterrus gewoon het, het sy elke dag ’n vars blom gepluk en dit voor die foto neergelê. Eendag het sy my van haar liefde vir Rupert Cahill vertel. Haar liefde vir hom was soos die lente, want wanneer sy oor hom gepraat het, was sy niks ouer as agtien nie. Sy het oud geword, maar haar liefde het jonk gebly.”
“Omdat sy nie verraad teen haar Rupert gepleeg het nie.”
Lelani staar haar ongelowig aan. “Maar tannie het nooit verraad teen oom Giepie gepleeg nie. Tannie het lojaal aan hom gebly, nie waar nie?”
“Ek het, maar …” Tant Engela kyk op, die onmag van haar vergeefse liefde in haar oë. “My moeder was destyds sterwend. Giepie het verwag dat ek saam met hom na Engeland toe moes gaan toe hy ’n beurs gekry het vir verdere studie. Maar ek kon dit nie doen nie. Ek was die enigste dogter en my moeder het soos ’n hulpelose kind aan my vasgeklou. Sy het die naderende dood gevrees, maar my teenwoordigheid het haar gerusgestel. Ek kon haar nie in die steek laat nie.”
“Natuurlik nie. Maar ná haar dood? Wat het toe gebeur?”
“Ek het …” begin tant Engela, maar sluit dan haar lippe ferm. “Dis verby, Lelani. Laat ons liewer oor iets anders praat.”
“Nee, tant Engela, ek moet weet. Het tannie se ma nog lank geleef nadat oom Giepie oorsee is?”
“Slegs twee maande en ’n paar dae. Ek het nie Giepie se adres gehad nie, maar ek het sy ouers geken. Hulle het sy adres aan my gegee en ek het aan hom geskryf, maar … maar hy het nooit my brief beantwoord nie. En toe het ek geweet: Giepie se liefde vir my was nooit so innig soos myne vir hom nie.”
“Maar oom Giepie is nooit getroud nie,” protesteer Lelani.
“Omdat hy een van daardie gelukkige mense is wat nie ander nodig het nie. Hy het verkies om ’n oujongkêrel te word,” sê tant Engela met ’n tikkie bitterheid in haar stem.
“Ek glo dit nie. Oom Giepie kan terughoudend wees, maar as hy lief is vir iemand … Hy was vir die afgelope sewe jaar soos ’n oupa vir my. Ek wéét hy gee nog om vir tannie, anders sou hy nooit ingestem het om hierheen te kom nie,” sê Lelani met oortuiging.
“Hy het reeds ’n rede gekry om Huis Daeraad te verlaat. En hy sal ook, tensy jy hom kan oorreed om te bly.” Tant Engela se oë pleit. “Of Giepie vir my omgee of nie, Lelani: ek het hom nodig soos Patience die foto in die silwerraam nodig het, want hy het die lente in my lewe teruggebring.”
Lelani leun vooroor en druk tant Engela se hand bemoedigend. “Ons sal nie weggaan nie, tannie – ek beloof.”
Lelani merk die glinstering van trane in tant Engela se oë en kyk opsetlik weg toe sy vinnig opstaan en die kamer verlaat.
Almal glo aan die wonder van die liefde, maar liefde en hartseer is sinoniem, dink Lelani sinies. Sy sal nooit liefkry nie, besluit sy, en knyp haar oë styf toe toe haar blik op Roland se ruiker val.
Roland hou sy perd in toe die getoet van ’n motor en die geblêr van skape sy ore bereik. Hy frons ergerlik en spoor sy groot, swart hings aan tot ’n galop en ry tot op die kruin van ’n rantjie. Hy herken Yvette se motor wat tot stilstand gekom het tussen die saamdrommende skape. Met ’n gedempte verwensing op sy lippe ry hy teen die skuinste af en help die skaapwagter om die skape weg te jaag, voordat hy van sy perd afklim.
“My held!” kom dit met oordrewe bewondering van Yvette terwyl sy uit haar motor klim en hom tegemoetstap. “Ek het geweet jy sal tot my redding kom as ek die toeter blaas. Hallo, my liefste.” Sy staan op haar tone om hom te soen, maar hy tree vinnig terug.
“Wat soek jy hier, Yvette?” vra hy bars. “Ek het jou al herhaalde male gevra om nie met jou motor in my skaapkampe rond te jaag nie. Het jy nie gemerk daar is ooie met lammers nie?”
“Gaan