Koms van die motman. Chris Karsten
dink partykeer hardop, kom dit nie eens meer agter nie. Ek het die polisiefoto’s nou hier, van jou pa daar in sy bed. Hy sit met sy rug opgeskuif teen die kussings. En ja, hier’s die Bybel ook, op sy skoot, oop tussen sy hande. Dit lyk of hy in die Goeie Boek sit en lees.”
Sit en lees? Sy aanvaller het hom spesifiek so geposeer?
“Dis hoekom ons dit gekonfiskeer het. Vir moontlike vingerafdrukke en ander latente bewyse.”
Hoekom so, en hoekom met die Bybel? “Dink jy steeds dis ’n inbreker se werk?”
“Soos ek gesê het, warrant, álle moontlikhede word ondersoek, sodat ons hulle een vir een kan uitskakel. Is dit nie soos julle self ook werk nie?”
“Jy’t gesê daar was geen teken van ’n inbraak nie, geen deurslot wat oopgedwing is, geen diefwering wat oopgebreek is, geen oop venster met ’n stukkende ruit nie. Wanneer skakel julle die moontlikheid van ’n inbraak uit sodat julle op die werklike teiken kan begin fokus?”
“Werklike teiken?”
“My pa. Dis tog duidelik dat hy spesifiek geteiken is, ’n blinde kan dit sien, sersant.”
“Dalk is jy reg. Maar ek vat nie kortpaaie nie, ek laat my lei deur leidrade en bewysstukke, nie deur assumpsies nie.”
“Jy moes seker al ten minste ’n voorlopige outopsieverslag gekry het om jou te help met jou ondersoek – wat’s die patoloog se bevinding oor tyd van dood? Dis vir ons baie belangrik, sersant, jy besef dit tog. Is hy Maandagaand dood, of Dinsdag in die vroeë oggendure? Ek en my ma móét tog ’n presiese datum van sy dood hê.”
Die landlyn sing eers weer. “Maandagaand tussen tien en middernag.”
“Dankie. Wat van mevrou Strydom se vriend?”
Sy hoor ’n geritsel. “Mevrou Maggie Strydom van eenheid nommer agt? Wat in die spaarkamer aan die slaap was te midde van die hele aanval op die … op jou pa? Agter toe deure? Praat jy van haar?”
“Ek praat van haar vriend, die een wat homself Paul Krige noem.”
“Ja, ek kyk na hom, hy is ’n persoon van belang.”
“Die man wat my pa destyds geskiet het … Arthur Wilky. Hy’t in Januarie parool gekry.”
Hy is weer stil. Dan: “En jou suspisieuse speurbrein sê Wilky en Krige is dieselfde man? Wilky kom uit die tronk en omtrent sy eerste daad is om sy brouwerk van elf jaar terug reg te stel, seker te maak jou pa is hierdie slag dood? Hoekom sou hy dit wou doen, met al die agterdog wat onmiddellik op hom sou val? En om iemand dood te maak wat vir alle praktiese doeleindes reeds dood was? Verskoon as ek gevoelloos klink, ek probeer net die koue feite belig.”
“Ek weet nie hoe Wilky se kop werk nie. Ek noem dit net sodat jy dit in jou ondersoek in gedagte kan hou.”
“Het jy Wilky gesien?”
“Nie vandat hy vry is nie. Destyds met sy verhoor.”
“Is hy korterig en fris, so by die vyftig rond?”
Nee, dis nie die beeld in haar kop nie. “Hy was lank en skraal, kan al sestig wees.”
“Klink nie na die Paul Krige wat mevrou Strydom vir my beskryf het nie. Goed, maar waaroor ek éérs wonder, is hoe twee mense skynbaar so baie van mekaar hou, maar terselfdertyd so min van mekaar weet. Mevrou Strydom het net ’n selnommer van haar vriend Paul. Nie eens ’n adres nie. En daai selnommer bestaan skielik nie meer nie.”
Ook kan dit weke vat, indien nie maande nie – as sersant Tjale gelukkig is – voor hy die uitslag van Maggie se bloedtoetse uit die onderbemande en oorwerkte biologie-afdeling van die forensiesewetenskaplaboratorium in Pretoria kry.
Natuurlik is sy van nature agterdogtig en wantrouig, natuurlik het sy twyfel en bedenkinge. Dis alles gevoelens in die aard van haar as speurder; sonder intuïsie, suspisie en spesmaas kon sy netsowel ’n Kaalvoet-Karmeliet geword het, en waarskynlik baie gelukkig gewees het. Daarom ry die vraag haar: Wie presies is die Paul Krige wat so skielik in Maggie se lewe verskyn het, en netso skielik weer verdwyn het – nou ’n “person of interest” in die moord op haar pa?
Wat die alarm in haar kop laat afgaan (en klaarblyklik ook in sersant Tjale s’n) is dat Maggie nog g’n woord van haar nuwe vriend gehoor het sedert sy kuiertjie laas Maandagaand nie. En Ella het ’n punt daarvan gemaak om haar te gaan groet voor sy en Lou Sondagmiddag teruggery het Johannesburg toe, juis om in die verbygaan na Paul te verneem, kastig met die hoop dat dié gou weer sy skouer van troos vir Maggie sal kom aanbied – wanneer hy klaar is met die dringende besigheid wat hom so onverklaarbaar sonder taal of tyding weghou. En Ella kon sien hoe dit Maggie ontstel dat Paul verdwyn het in hierdie tyd van haar groot gewetenskrisis. Haar beste vriendin se man word in haar sorg as’t ware onder haar oë vermoor terwyl sy lê en slaap.
Sersant Tjale is reg. Dit is net logies dat die agterdog op Paul Krige sal val. Maar vir haar is die oorheersende vraag: Hoe pas Arthur Wilky by haar pa se dood in? Klink nie of hý die onderduimse Paul Krige is nie. Maar is Paul Krige sy handlanger … ’n gehuurde moordenaar? Want oor Wilky se betrokkenheid, direk of indirek, het sy min twyfel. Dit kan tog nie toevallig wees nie – op 13 Januarie word hy uit die tronk vrygelaat en ’n maand later, op 13 Februarie, word haar pa vermoor en die aarde sluk Paul Krige in.
Só lyk dit. Of sit sy die pot mis? Is daar ’n ander verklaring?
Sy breek haar kop, maar haar gedagtes loop in ’n sirkel omdat Wilky haar gees kom beset het soos ’n pes.
Sy hou van scenario’s en rekonstruksies wanneer sy haar eie moordondersoeke doen. Hierdie is nie haar ondersoek nie, maar die slagoffer is haar pa. Dus, veronderstel Wilky sit wel agter sy dood en Krige is die moordenaar – dit gee haar die antwoord op Wie?
Die tweede belangrike vraag is: Hoekom? Hoekom wou Wilky haar pa dood hê?
Die vanselfsprekende motief is vergelding. Maar vergelding vir wat, vir sy tronkstraf? Wilky het tog vergelding gekry nog voor hy sy voet in die tronk gesit het, dis tog sy koeël wat haar pa lewend dood gelaat het, dís sy vergelding. Nou is hy uit, hy’s ’n vry man, hy kan aangaan met sy lewe. Van sý verskriklike tronk sou haar pa nooit bevry kon word nie, hy sou nooit die res van sy lewe kon hervat nie.
Daar was niks om te vergeld nie. Hy was eintlik reeds dood, soos Caiphus Tjale opgemerk het.
Sy besef ook alte goed dat al was hierdie ondersoek in hulle jurisdiksie, sou die kolonel haar daarvan weggehou het omdat sy te emosioneel en subjektief is. Maar sy is ’n moordspeurder, hoe kan sy dit verhelp as haar intuïsie en kompulsie spontaan begin oorneem?
Buitendien, Maggie is ’n huisvriend en sy, Ella, het die reg om met huisvriende te gesels, veral met haar ma se vriendin, wat tog óók ’n slagoffer is.
Sy bel haar. “Ek wou net hoor hoe dit gaan, tant Maggie. Ek het pas met sersant Tjale van Polokwane gesels, hy moet nog ’n amptelike verklaring by tant Maggie gaan afneem.”
“Wat sê ek nóg vir hom, my kind? In so ’n verklaring? Alles wat ek weet, het ek vertel. Ek weet niks meer nie, ek was dan die hele nag aan die slaap. En toe ek vyfuur wakker word en by jou pa gaan inloer …” ’n Gesnuif. “Hoekom jou arme pa?”
“Dis wat ons probeer uitvind.”
“Dit was nooit moeite om jou ma met hom te gaan help nie, jy weet mos. Ook sodat sy bietjie kan uitkom, winkels toe, net uit. Ek het daar by Thys … by jou pa gesit en met hom gesels, vir hom allerhande stories vertel, intieme goed. Hy’t áls van my af geweet, elke sondetjie en skandetjie. Elke liewe ding in my hart. Mens het so iemand nodig, jy weet. Iemand wat bereid is om te luister sonder om jou te judge.”
“Tant Maggie, daardie sersant Tjale, hy –”
“Hy’t my weer oor Paul gevra. Ek bly bel. Dalk het hy ook iets oorgekom. Ek dink sy sel is stukkend, ’n stem sê die nommer bestaan nie, een van daai robotstemme.”
“Wat van sy landlyn?”
“Dis