Ogniem i mieczem. Henryk Sienkiewicz

Ogniem i mieczem - Henryk  Sienkiewicz


Скачать книгу
w latach 1646–1651).

681

roj — rodzina pszczol; na wiosne czesc rodziny z mloda krolowa opuszcza ul, by zalozyc nowa kolonie gdzie indziej.

682

Dzikie Pola — stepowa kraina nad dolnym Dnieprem, w XVII w. prawie niezamieszkana, schronienie dla Kozakow, zbiegow i koczownikow, pas ziemi niczyjej miedzy Rzeczapospolita a tatarskim Chanatem Krymskim.

683

koszowy — ataman koszowy rzadzil na Zaporozu w czasie pokoju, mial tez obowiazek przygotowac Sicz do wojny.

684

choragiew woloska — oddzial lekkiej jazdy, sprawdzajacej sie dobrze w poscigach i zwiadach; w choragwiach tych sluzyli czesto zolnierze z Woloszczyzny, ale takze Polacy i Ukraincy.

685

Sicz Zaporoska — wedrowna stolica Kozakow Zaporoskich, oboz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru.

686

koszowy — ataman koszowy rzadzil na Zaporozu w czasie pokoju, mial tez obowiazek przygotowac Sicz do wojny.

687

Czehryn a. Czehryn (ukr. Czyhyryn) — miasto na srodkowej Ukrainie, polozone nad Tasmina, doplywem srodkowego Dniepru, jedna z najdalej wysunietych twierdz Rzeczypospolitej.

688

bajdak (ukr.) — duza rzeczna lodz zaglowo-wioslowa.

689

Kudak (nazwa z tur.) — twierdza nad brzegiem Dniepru, zbudowana w 1635 r. z inicjatywy hetmana Stanislawa Koniecpolskiego, nazywana „kluczem do Zaporoza”, dzis w granicach miasta Dniepropietrowska.

690

poroh (ukr.: prog) — naturalna zapora skalna na rzece, uniemozliwiajaca swobodna zegluge; kraina ponizej porohow Dniepru nazywala sie Nizem albo Zaporozem i byla zamieszkana przez spolecznosc Kozakow zaporoskich.

691

bawic — przebywac, pozostawac.

692

sila (starop.) — duzo, wiele.

693

pocztowy — czlonek pocztu, sluga.

694

fawor (daw., z lac.) — wyroznienie.

695

Sicz Zaporoska — wedrowna stolica Kozakow Zaporoskich, oboz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru.

696

libenter (lac.) — chetnie.

697

arcana (lac.) — tajemnice.

698

Lubnie — miasto na Poltawszczyznie, na sr.-wsch. Ukrainie, rezydencja ksiazat Wisniowieckich.

699

spuscic sie na kogos (daw.) — polegac na kims.

700

co o kim trzymac (daw.) — co o kim sadzic.

701

rekompensa (z lac.) — zadoscuczynienie, nagroda.

702

semen (daw.) — Kozak na czyjejs sluzbie, zbrojny sluzacy.

703

nieruchomie — dzis popr.: nieruchomo.

704

mogila — tu: wzgorze, kopiec.

705

pidsusidok (ukr.) — bezrolny chlop, placacy gospodarzowi za mieszkanie wlasna praca, komornik.

706

dworzyszczowi — chlopi zatrudnieni na folwarku przy dworze.

707

pocztowy — czlonek pocztu, sluga.

708

Lubnie — miasto na Poltawszczyznie, na sr.-wsch. Ukrainie, rezydencja ksiazat Wisniowieckich.

709

Czehryn a. Czehryn (ukr. Czyhyryn) — miasto na srodkowej Ukrainie, polozone nad Tasmina, doplywem srodkowego Dniepru, jedna z najdalej wysunietych twierdz Rzeczypospolitej.

710

rugowac — usuwac, wywlaszczac.

711

cyc (z hol. sits) — tani material bawelniany, perkal.

712

jalowicze buty — buty z krowiej skory.

713

chybas ty mi co zadala — chyba mnie zaczarowalas.

714

rarog — ptak drapiezny z rodziny sokolowatych, ceniony w sokolnictwie, zwany dawniej sokolem polskim a. sokolem podolskim.

715

Lubnie — miasto na Poltawszczyznie, na sr.-wsch. Ukrainie, rezydencja ksiazat Wisniowieckich.

716

stanac na wstrecie — przeszkodzic.

717

dostojenstwy — dzis popr. forma N. lm: dostojenstwami.

718

slowy — dzis popr. forma N. lm: slowami.

719

salam (z tur.) — unizone powitanie, poklon.

720

Sicz Zaporoska — wedrowna stolica Kozakow Zaporoskich, oboz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru.

721

Lubnie — miasto na Poltawszczyznie, na sr.-wsch. Ukrainie, rezydencja ksiazat Wisniowieckich.

722

Czehryn a. Czehryn (ukr. Czyhyryn) — miasto na srodkowej Ukrainie, polozone nad Tasmina, doplywem srodkowego Dniepru, jedna z najdalej wysunietych twierdz Rzeczypospolitej.

723

cum boris, lasis, graniciebus et coloniis (zart. na wzor lac.) — z borami, lasami, granicami i koloniami.

724

zazula (z ukr.) — kukulka.

725

sila (starop.) — duzo, wiele.

726

Czehryn a. Czehryn (ukr. Czyhyryn) — miasto na srodkowej Ukrainie, polozone nad Tasmina, doplywem srodkowego Dniepru, jedna z najdalej wysunietych twierdz Rzeczypospolitej.

727

Czehryn a. Czehryn (ukr. Czyhyryn) — miasto na srodkowej Ukrainie, polozone nad Tasmina, doplywem srodkowego Dniepru, jedna z najdalej wysunietych twierdz Rzeczypospolitej.

728

Sicz Zaporoska — wedrowna stolica Kozakow Zaporoskich, oboz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru.

729

Niz a. Zaporoze — kraina ponizej porohow Dniepru, zamieszkana przez spolecznosc Kozakow zaporoskich.

730

hetman wielki — Mikolaj Potocki, zwany Niedzwiedzia Lapa, herbu Pilawa (ok. 1593–1651), kasztelan krakowski, hetman wielki koronny w latach 1646–1651).

731

Czerkasy — miasto na prawym brzegu srodkowego Dniepru, polozone ok. 200 km na pld. wschod od Kijowa.

732

Kozacy grodowi — Kozacy stanowiacy zaloge miast.

733

czern — biedota.

734

kupic sie (daw.) — skupiac sie, zbierac sie.

735

wici — wezwanie do walki, mobilizacja.

736

pan krakowski — Mikolaj Potocki, zwany Niedzwiedzia Lapa, herbu Pilawa (ok. 1593–1651), kasztelan krakowski, hetman wielki koronny w latach 1646–1651).


Скачать книгу