Ogniem i mieczem. Henryk Sienkiewicz

Ogniem i mieczem - Henryk  Sienkiewicz


Скачать книгу
— przywodca oddzialu wolnych Kozakow lub herszt bandy rozbojnikow.

622

szlachcic chodaczkowy — ubogi szlachcic.

623

inkaust (daw.) — atrament.

624

Czehryn a. Czehryn (ukr. Czyhyryn) — miasto na srodkowej Ukrainie, polozone nad Tasmina, doplywem srodkowego Dniepru, jedna z najdalej wysunietych twierdz Rzeczypospolitej.

625

nahaj — bicz, szpicruta.

626

palcat — kij bojowy, bron cwiczebna do nauki szermierki.

627

dziryt — rodzaj wloczni.

628

masztalerz — stajenny.

629

cekhauz (z niem. Zeughaus) — arsenal, zbrojownia.

630

nadziak — bron o ksztalcie zaostrzonego mlotka, sluzaca w bitwie do rozbijania zbroi przeciwnika.

631

driakiew — roslina zielna.

632

pacholik a. pacholek — sluzacy, pomocnik.

633

Lubnie — miasto na Poltawszczyznie, na sr.-wsch. Ukrainie, rezydencja ksiazat Wisniowieckich.

634

Czehryn a. Czehryn (ukr. Czyhyryn) — miasto na srodkowej Ukrainie, polozone nad Tasmina, doplywem srodkowego Dniepru, jedna z najdalej wysunietych twierdz Rzeczypospolitej.

635

obiecnie — dzis popr. forma 3 os. lp cz.przysz.: obieca.

636

woloszynek — kon woloski a. walach, kon kastrowany.

637

dyferencja (z lac. differo: odsuwam, odkladam) — tu: dlug.

638

terlica — stelaz siodla.

639

Perejaslaw — miasto na srodkowej Ukrainie, niedaleko Kijowa, w XVII w. osrodek kozacki; w 1630 oblegane bez skutku przez polskiego hetmana Koniecpolskiego, w 1649 miejsce rokowan Polakow z Chmielnickim.

640

barwa — mundur.

641

cwierc — kwartal, okres trzech miesiecy.

642

Loboda, Fedir (zm. 1666) — dowodca pulku perejaslawskiego w latach 1648–1653, sedzia generalny starszyzny kozackiej, po bitwie pod Konotopem (1659) pojmany przez Rosjan, zmarl w Rosji na zeslaniu.

643

semen (daw.) — Kozak na czyjejs sluzbie, zbrojny sluzacy.

644

Sicz Zaporoska — wedrowna stolica Kozakow Zaporoskich, oboz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru.

645

ruski brzeg — prawy brzeg Dniepru nazywano ruskim, lewy tatarskim. [przypis autorski]

646

holysz (z ukr.) — golec, biedak.

647

Zadnieprze — Lewobrzezna Ukraina, tereny na wschod od Dniepru, gdzie polozone sa np. Poltawa i Lubnie.

648

futor a. chutor — pojedyncze gospodarstwo, oddalone od wsi; przysiolek.

649

zenie (z ukr.) — gna.

650

lubo (starop.) — chociaz.

651

Nizowcy — wolni Kozacy z Nizu, tj. z Zaporoza.

652

Sicz Zaporoska — wedrowna stolica Kozakow Zaporoskich, oboz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru.

653

Nizowcy — wolni Kozacy z Nizu, tj. z Zaporoza.

654

poczet — orszak, druzyna, sludzy, towarzyszacy panu w podrozach.

655

Zaporozec — Kozak z Zaporoza.

656

woskoboj a. woskobojnik (daw.) — czlowiek zajmujacy sie obrobka wosku pszczelego, uzywanego do produkcji swiec.

657

rybitwa (starop.) — rybak.

658

zbrojno — dzis popr.: zbrojnie.

659

molojec (ukr.) — mlody, dzielny mezczyzna, zuch; tu: Kozak.

660

krucy — dzis oppr. forma M. lm: kruki.

661

na Lachiw (daw. ukr.) — na Polakow.

662

Woloszczyzna — panstwo na terenach dzisiejszej pld. Rumunii, rzadzone przez hospodara i zalezne od Imperium Osmanskiego.

663

na borg (ukr.) — na kredyt.

664

ne na to, szczo je, ale na to, szczo bude (ukr.) — nie za to, co jest, ale za to, co bedzie.

665

Nizowcy — wolni Kozacy z Nizu, tj. z Zaporoza.

666

Sicz Zaporoska — wedrowna stolica Kozakow Zaporoskich, oboz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru.

667

grodowi — tu: zaloga zamku, zbrojni, Kozacy.

668

Czerkasy — miasto na prawym brzegu srodkowego Dniepru, polozone ok. 200 km na pld. wschod od Kijowa.

669

Boguslaw — miasto na srodkowej Ukrainie, polozone ok. 100 km na poludnie od Kijowa, nad rzeka Ros.

670

Korsun (dzis ukr.: Korsun-Szewczenkiwskij) — miasto na srodkowej Ukrainie nad rzeka Ros, w sredniowieczu zamek wladcow kijowskich, w XVII w. rezydencja Wisniowieckich; w bitwie pod Korsuniem (1648) Kozacy Chmielnickiego wraz z Tatarami zwyciezyli wojska polskie.

671

z pogany — dzis popr. forma N. lm: z poganami.

672

molojec (ukr.) — mlody, dzielny mezczyzna, zuch; tu: Kozak.

673

Lachy (z ukr.) — tak nazywali Polakow wschodni sasiedzi.

674

Lubnie — miasto na Poltawszczyznie, na sr.-wsch. Ukrainie, rezydencja ksiazat Wisniowieckich.

675

pan krakowski — Mikolaj Potocki, zwany Niedzwiedzia Lapa, herbu Pilawa (ok. 1593–1651), kasztelan krakowski, hetman wielki koronny w latach 1646–1651.

676

Kalinowski, Marcin herbu Kalinowa (1605–1652) — hetman polny koronny, wojewoda czernihowski, zginal w bitwie pod Batohem (1652).

677

Loboda, Fedir (zm. 1666) — dowodca pulku perejaslawskiego w latach 1648–1653, sedzia generalny starszyzny kozackiej, po bitwie pod Konotopem (1659) pojmany przez Rosjan, zmarl w Rosji na zeslaniu.

678

Perejaslaw — miasto na srodkowej Ukrainie, niedaleko Kijowa, w XVII w. osrodek kozacki; w 1630 oblegane bez skutku przez polskiego hetmana Koniecpolskiego, w 1649 miejsce rokowan Polakow z Chmielnickim.

679

palanka a. polanka — oboz kozacki.

680

hetman


Скачать книгу