Ogniem i mieczem. Henryk Sienkiewicz

Ogniem i mieczem - Henryk  Sienkiewicz


Скачать книгу
dotyczace spraw wojskowych.

339

Wisniowiecki, Michal (zm. 1616) — ksiaze, magnat kresowy, starosta owrucki, zonaty z corka hospodara woloskiego, Jeremiego Mohyly, ojciec ksiecia Jeremiego Wisniowieckiego (1612–1651), zaangazowany w walki o tron woloski; podobno zabila go trucizna, podana w komunii swietej.

340

choragiew woloska — oddzial lekkiej jazdy, sprawdzajacej sie dobrze w poscigach i zwiadach; w choragwiach tych sluzyli czesto zolnierze z Woloszczyzny, ale takze Polacy i Ukraincy; Woloszczyzna — panstwo na terenach dzisiejszej pld. Rumunii, rzadzone przez hospodara i zalezne od Imperium Osmanskiego.

341

stricte (lac.) — scisle.

342

sila (starop.) — duzo, wiele.

343

palanka a. polanka — oboz kozacki.

344

Zacwilichowski, Mikolaj — komisarz Kozakow zaporoskich pozostajacych na sluzbie Rzeczypospolitej.

345

Rzplitej — Rzeczpospolitej; skrot stosowany w XVII w. wylacznie w pismie.

346

Krym — polwysep na Morzyu Czarnym, siedziba Chanatu Krymskiego, panstwa tatarskiego, zaleznego od Imperium Osmanskiego.

347

honeste (lac.) — z uszanowaniem.

348

z hetmany — dzis popr. forma N. lm: z hetmanami.

349

in luctu (lac.) — w smutku.

350

slub — tu: slubowanie, przysiega, zobowiazanie.

351

sila (starop.) — duzo, wiele.

352

incipiam (lac.) — zaczynam.

353

rycerzy w mniszych kapturach — tj. Krzyzakow.

354

Troki — miasto w pld. czesci Litwy, niedaleko Wilna, ze slynnym obrazem Matki Boskiej Trockiej, przechowywanym w kosciele bernardynow.

355

adolescentia (lac.) — mlodosc.

356

inflancki — pochodzacy z Inflant; Inflanty (hist.) — kraina polozona na polnoc od Litwy, na terenie dzisiejszej Lotwy i Estonii, zamieszkana przez potomkow plemion baltyckich i ugrofinskich, o kulturze z silnymi wplywami niemieckimi i szwedzkimi.

357

Wisniowiecki, Jeremi Michal herbu Korybut (1612–1651) — ksiaze, dowodca wojsk polskich w walkach z kozakami; ojciec pozniejszego krola polskiego, Michala Korybuta Wisniowieckiego (1640–1673).

358

Kahamlik — rzeka na srodkowowschodniej Ukrainie, na lewym brzegu Dniepru.

359

oczeret (ukr.) — trzcina, szuwary.

360

rarog — ptak drapiezny z rodziny sokolowatych, ceniony w sokolnictwie, zwany dawniej sokolem polskim a. sokolem podolskim.

361

karalasz — zolnierz woloski.

362

waszej czesci — tj. pana, panski.

363

Woloch — czlowiek z Woloszczyzny; Woloszczyzna — panstwo na terenach dzisiejszej pld. Rumunii, rzadzone przez hospodara i zalezne od Imperium Osmanskiego.

364

tolub (daw.) — rodzaj futra.

365

kolaska — powoz, bryczka.

366

Lubnie — miasto na Poltawszczyznie, na sr.-wsch. Ukrainie, rezydencja ksiazat Wisniowieckich.

367

Wisniowiecki, Jeremi Michal herbu Korybut (1612–1651) — ksiaze, dowodca wojsk polskich w walkach z kozakami; ojciec pozniejszego krola polskiego, Michala Korybuta Wisniowieckiego (1640–1673).

368

asystencja (lac.) — towarzystwo.

369

komunikiem isc (daw.) — jechac konno wierzchem, w siodle; komunik (daw.) — jezdziec, kawalerzysta.

370

tuszyc (daw.) — myslec, sadzic.

371

jejmoscianka — tytul grzecznosciowy, skrot od: jej milosc panna.

372

kolpak — wysoka czapka bez daszka, z futrzanym otokiem.

373

bojar — rycerz, szlachcic ruski lub woloski.

374

Czerkasy — miasto na prawym brzegu Dniepru, polozone ok. 100 km na poludniowy zachod od Lubniow.

375

polityka — tu: grzecznosc.

376

karalasz — zolnierz woloski.

377

kniahini (z ukr.) — ksiezna na Rusi, zona kniazia.

378

Lubnie — miasto na Poltawszczyznie, na sr.-wsch. Ukrainie, rezydencja ksiazat Wisniowieckich.

379

Wisniowiecki, Michal (zm. 1616) — ksiaze, magnat kresowy, starosta owrucki, zonaty z corka hospodara woloskiego, Jeremiego Mohyly, ojciec ksiecia Jeremiego Wisniowieckiego (1612–1651); podobno zabila go trucizna, podana w komunii swietej.

380

error (lac.) — blad, pomylka.

381

salwowac (z lac. salvo: ratuje, zbawiam) — ratowac.

382

promulgowano (z lac. promulgo: wyjawiam, obwieszczam) — ogloszono.

383

zold — tu: zaplata.

384

fawor (z lac., daw.) — przywilej, wzgledy.

385

karalasz — zolnierz woloski.

386

bojar — rycerz, szlachcic ruski lub woloski.

387

Kahamlik — rzeka na srodkowowschodniej Ukrainie, na lewym brzegu Dniepru.

388

karalasz — zolnierz woloski.

389

woloski — z Woloszczyzny; Woloszczyzna — panstwo na terenach dzisiejszej pld. Rumunii, rzadzone przez hospodara i zalezne od Imperium Osmanskiego.

390

Bohun, Jurko — postac wzorowana na pulkowniku kozackim, Iwanie Fedorowiczu Bohunie (ok. 1608–1664), jednym z przywodcow powstania Chmielnickiego.

391

teorban — lutnia basowa, duzy strunowy instrument muzyczny, podobny do bandury.

392

poczet — orszak, druzyna, sludzy, towarzyszacy panu w podrozach.

393

sloboda — nowo powstala osada, ktorej mieszkancy zostali zwolnieni na kilkadziesiat lat od oplat i zobowiazan feudalnych.

394

Lubnie — miasto na Poltawszczyznie, na sr.-wsch. Ukrainie, rezydencja ksiazat Wisniowieckich.

395

poganie — tu: muzulmanie, Tatarzy.

396

Bialogrod a. Akerman


Скачать книгу