Ogniem i mieczem. Henryk Sienkiewicz

Ogniem i mieczem - Henryk  Sienkiewicz


Скачать книгу

Kudak (nazwa z tur.) — twierdza nad brzegiem Dniepru, zbudowana w 1635 r. z inicjatywy hetmana Stanislawa Koniecpolskiego, nazywana „kluczem do Zaporoza”, dzis w granicach miasta Dniepropietrowska.

843

zubastaja szczuka (ukr.) — zebaty szczupak.

844

dignitas, dignitatis (lac. ) — godnosc; tu B. lp: dignitatem.

845

bajdak (ukr.) — duza rzeczna lodz zaglowo-wioslowa.

846

poroh (ukr.: prog) — naturalna zapora skalna na rzece, uniemozliwiajaca swobodna zegluge; kraina ponizej porohow Dniepru nazywala sie Nizem albo Zaporozem i byla zamieszkana przez spolecznosc Kozakow zaporoskich.

847

Nienasytec — piaty z dziewieciu porohow Dniepru, blisko prawego brzegu znajdowal sie na nim 7-metrowy wodospad.

848

czajka — wioslowo-zaglowa, pelnomorska lodz kozacka.

849

rudel (daw.) — ster a. wioslo sterowe.

850

samopal — prymitywna bron palna, uzywana przez Kozakow w XVI i XVII w.

851

czajka — wioslowo-zaglowa, pelnomorska lodz kozacka.

852

Sicz Zaporoska — wedrowna stolica Kozakow Zaporoskich, oboz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru.

853

czern — biedota kozacka.

854

Lubnie — miasto na Poltawszczyznie, na sr.-wsch. Ukrainie, rezydencja ksiazat Wisniowieckich.

855

alteracja (z lac.) — rozterka, niepewnosc.

856

Sicz Zaporoska — wedrowna stolica Kozakow Zaporoskich, oboz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru.

857

frant — ktos wesoly i sympatyczny, ale jednoczesnie bystry i przebiegly.

858

Czehryn a. Czehryn (ukr. Czyhyryn) — miasto na srodkowej Ukrainie, polozone nad Tasmina, doplywem srodkowego Dniepru, jedna z najdalej wysunietych twierdz Rzeczypospolitej.

859

wyszle (daw. dial.) — dzis: wysle.

860

czajka — wioslowo-zaglowa, pelnomorska lodz kozacka.

861

Czehryn a. Czehryn (ukr. Czyhyryn) — miasto na srodkowej Ukrainie, polozone nad Tasmina, doplywem srodkowego Dniepru, jedna z najdalej wysunietych twierdz Rzeczypospolitej..

862

Lubnie — miasto na Poltawszczyznie, na sr.-wsch. Ukrainie, rezydencja ksiazat Wisniowieckich.

863

czajka — wioslowo-zaglowa, pelnomorska lodz kozacka.

864

poroh (ukr.: prog) — naturalna zapora skalna na rzece, uniemozliwiajaca swobodna zegluge; kraina ponizej porohow Dniepru nazywala sie Nizem albo Zaporozem i byla zamieszkana przez spolecznosc Kozakow zaporoskich.

865

Nienasytec — piaty z dziewieciu porohow Dniepru, blisko prawego brzegu znajdowal sie na nim 7-metrowy wodospad.

866

Sicz Zaporoska — wedrowna stolica Kozakow Zaporoskich, oboz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru.

867

Kudak (nazwa z tur.) — twierdza nad brzegiem Dniepru, zbudowana w 1635 r. z inicjatywy hetmana Stanislawa Koniecpolskiego, nazywana „kluczem do Zaporoza”, dzis w granicach miasta Dniepropietrowska.

868

kolban (daw. ukr.) — jama, glebina, bystrze.

869

Niz a. Zaporoze — kraina ponizej porohow Dniepru, zamieszkana przez spolecznosc Kozakow zaporoskich.

870

Kuczkasy (ukr. Kiczkas a. Kuczuk-As) — miejsce o duzym znaczeniu strategicznym, polozone na lewym brzegu Dniepru ponizej porohow, naprzeciw wyspy Chortycy, kiedys osada kozacka, dzis w granicach miasta Zaporoza.

871

mogila — tu: kopiec, kurhan.

872

Lubnie — miasto na Poltawszczyznie, na sr.-wsch. Ukrainie, rezydencja ksiazat Wisniowieckich.

873

Sicz Zaporoska — wedrowna stolica Kozakow Zaporoskich, oboz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru.

874

czertomelicki labirynt — u ujscia rzeki Czertomelik na Dnieprze istniala duza ilosc wysp, zapewniajacych Kozakom kryjowki; nazwe Czertomelik nosila tez jedna z tych wysp.

875

Chortyca — najwieksza wyspa na Dnieprze, na wysokosci dzisiejszego miasta Zaporoza, w XVII w. na Chortycy znajdowal sie osrodek Kozakow rejestrowych.

876

inkursja (z lac.) — najazd.

877

semen (daw.) — Kozak na czyjejs sluzbie, zbrojny sluzacy.

878

pospili sie — dzis popr.: pospali sie, zasneli.

879

Kudak (nazwa z tur.) — twierdza nad brzegiem Dniepru, zbudowana w 1635 r. z inicjatywy hetmana Stanislawa Koniecpolskiego, nazywana „kluczem do Zaporoza”, dzis w granicach miasta Dniepropietrowska.

880

Nizowi — Kozacy z Nizu; Niz a. Zaporoze — kraina ponizej porohow Dniepru, zamieszkana przez spolecznosc Kozakow zaporoskich.

881

czajka — wioslowo-zaglowa, pelnomorska lodz kozacka.

882

wrazy — niesprzyjajacy, wrogi.

883

samopal — prymitywna bron palna, uzywana przez Kozakow w XVI i XVII w.; zapytac z samopalu (zart.) — strzelac.

884

J. O. — skrot od: jasnie oswieconego.

885

ataman koszowy — ataman koszowy rzadzil na Zaporozu w czasie pokoju, mial tez obowiazek przygotowac Sicz do wojny.

886

posly — dzis popr. forma M. lm: poslowie.

887

Na pohybel ze wam, czortowy syny! Szczob was Sierpiahowa smert! Jasno wielmozny syny! (ukr.) — Na zgube wam, czortowe syny! Zeby was Sierpiagowa smierc! Jasnie wielmozne syny!; Sierpiaga a. Pidkowa, Iwan (zm. 1578) — watazka kozacki, oglosil sie hospodarem woloskim, za co Stefan Batory skazal go na sciecie.

888

Lach (daw. ukr.) — Polak; tu D. lm: Lachiw: Polakow.

889

budu (ukr.) — bede.

890

Zawedem posla, ale za borodu (ukr.) — zaprowadzimy posla, ale za brode.

891

samopal — prymitywna bron palna, uzywana przez Kozakow w XVI i XVII w.

892

Koli! Koli! (ukr. koly!) — bij, zabij!

893

pocztowy — czlonek pocztu, sluga.

894

czajka — wioslowo-zaglowa, pelnomorska lodz kozacka.

895

allachowac — wydawac dzikie okrzyki bojowe, wzywac Allaha.


Скачать книгу