Transport w przedsiębiorstwie. Wojciech Budzyński
poszukujący dostawców usług transportowych powinni znaleźć odpowiedź na dwa zasadnicze pytania:
− któremu przewoźnikowi mogą zlecić przewóz lub przewozy określonych towarów?
− czy jest to podmiot wiarygodny i solidny?
Analogicznie, w przypadku poszukiwania właściwego spedytora pytania te mogą brzmieć:
− który spedytor mógłby podjąć się zlecenia organizacji procesu transportowego określonego towaru?
− czy jest to podmiot wiarygodny i solidny, o pewnych referencjach?
Szczególną rolę w sferze transportu odgrywa zatem informacja. Rozwijając pytanie pierwsze, należałoby postawić sobie pytania dalsze:
− czy w zakresie kompetencji przewoźnika lub spedytora, którego zleceniodawca znajdzie, jest obsługa określonego rodzaju przewozu?
− czy dany podmiot dysponuje wymaganymi środkami transportu lub jest w stanie je zorganizować?
− czy obsługuje on przewozy na danym obszarze?
− czy proponowane stawki transportowo-spedycyjne są konkurencyjne i ile konkretnie wynoszą?
− czy przewozy będą odbywały się w ramach frachtów właściwych czy frachtów zwrotnych?
− czy warunki umowy przewozu lub spedycji są do zaakceptowania?
Rozwijając zasadnicze pytanie drugie, należałoby postawić sobie też pytania kolejne:
− czy spedytor lub przewoźnik jest firmą o niebudzącym niepokoju standingu finansowym?
− czy ma opinię podmiotu solidnego?
− czy opinia ta może być poparta dobrymi referencjami?
− czy posiadane środki trwałe są jego własnością, czy przedmiotem leasingu?
− czy przewoźnik posiada właściwe ubezpieczenie OCP, a spedytor ubezpieczenie OCS?
− czy powyższe ubezpieczenia zawarte zostały na odpowiednio wysokie kwoty i zakres terytorialny?
− czy dany podmiot ma wysoką szkodowość w zakresie szkód w transporcie?
− czy bierze na siebie odpowiedzialność w sporach transportowych?
Powyższe pytania nie wyczerpują problemów, które powinny być wyjaśnione przy nawiązywaniu współpracy z przewoźnikiem czy spedytorem. Na pytania te powinien odpowiedzieć także spedytor, dokonując doboru przewoźnika lub przewoźników do realizacji określonego zlecenia. Spedytor musi mieć świadomość, że odpowiada za podmioty, którymi posługuje podczas wykonywania zlecenia od swojego klienta. Właściwy dobór przewoźnika może jednak w pewnych przypadkach zwolnić go od odpowiedzialności, wykazując, że nie ponosi winy w wyborze. Problem ten omówiony zostanie w części poświęconej współpracy ze spedytorem.
Kolejnymi pytaniami, które zadaje sobie pracownik zleceniodawcy poszukujący usługi transportowo-spedycyjnej, są:
− skąd zdobyć adres czy kontakt mailowy i podstawowe informacje o przewoźniku lub spedytorze?
− czy przewoźnik lub spedytor zgłaszał zainteresowanie współpracą w obszarze zainteresowania zleceniodawcy?
− jakie formalności należy spełnić, aby uzyskać ww. informacje?
− jaki jest koszt zdobycia tych informacji?
Wśród najbardziej znanych baz informacji o przewoźnikach i spedytorach można wskazać:
■ katalog firm transportowych na portalu polskich przewoźników drogowych ZMPD (Zrzeszenia Międzynarodowych Przewoźników Drogowych w Polsce);
■ portal transportowy Spedmarket;
■ portal Forum transportu;
■ portal Poland−Transport;
■ portal Logismarket.
Dostęp do baz jest w większości bezpłatny i można go uzyskać poprzez strony tych podmiotów w internecie.
Katalog firm transportowych na portalu polskich przewoźników drogowych ZMPD umożliwia poszukiwanie firmy transportowej w zakresie przewozów drogowych lub spedycyjnej, określając podstawowe wymagania, takie jak:
● położenie geograficzne (województwo),
● dysponowanie wymaganą flotą,
● przewozy według właściwych przepisów bezpieczeństwa (np. ADR),
● obszar działania przewoźnika (Polska, UE, WNP, inne),
● możliwość dokonywania uzgodnień w językach obcych (wybór języka),
● dodatkowe usługi (spedycja, serwis pojazdów, magazyn, stacja paliw),
● członkostwo w ZMPD,
● posiadanie certyfikatu ISO,
● zarządzanie flotą poprzez GPS.
Istnieje także możliwość dodania własnej firmy transportowej lub spedycyjnej do katalogu.
Większość katalogów firm transportowych ukierunkowanych jest na transport drogowy, co wynika m.in. z faktu dużego rozdrobnienia tych podmiotów. W kategorii przewoźników drogowych spotykamy zarówno duże przedsiębiorstwa, dysponujące flotą kilkuset samochodów różnego typu, jak i rodzinne, małe firmy, które posiadają 2−3 samochody, głównie w leasingu. Wielu małych przewoźników ma stałe umowy z dużymi przedsiębiorstwami transportowymi czy spedycyjnymi jako podwykonawcy. Często spotykamy w takich umowach obowiązek przemalowania plandeki w samochodzie w ujednolicony sposób, wynikający z książek standardów wizualnych dużych przedsiębiorstw, uwzględniający nazwę i logo takiego przedsiębiorstwa. Dla zleceniodawcy są to pojazdy danego przedsiębiorstwa przewozowego lub spedytora i nie wnika on w stosunki prawne pomiędzy przyjmującym zlecenie a podwykonawcą.
Portal transportowy Spedmarket oferuje katalog firm transportowych i spedycyjnych, a także giełdę transportową w zakresie wolnych ładunków.
Na portalu Forum transportu klient ma możliwość wyboru rodzaju transportu (krajowy czy międzynarodowy), a ponadto miejsca geograficznego siedziby przewoźnika (kraj czy województwo).
Portal Poland−Transport oferuje wyszukiwanie podmiotów świadczących usługi nie tylko w zakresie transport drogowego, ale także w zakresie transportu kolejowego i rzecznego. Wymaga się tutaj również podania lokalizacji siedziby przewoźnika.
Decydując się na współpracę z określonym podmiotem, zazwyczaj po wstępnym zadeklarowaniu z obu stron możliwości takiej współpracy, zaczynamy zastanawiać się, czy jest to partner wiarygodny. W wielu przypadkach nic o nim nie wiemy. Nawet jeżeli współpracowaliśmy z nim kiedyś, nie możemy być pewni, że w związku ze zmienną sytuacją rynkową partner ten nie przeżywa obecnie kłopotów finansowych.
Informacje o wiarygodności przewoźnika lub spedytora można uzyskać w postaci raportu wywiadowni handlowej, z czym wiążą się określone koszty, lub można dokonać analizy czynników, które na tę wiarygodność wpływają.
Wywiadownie handlowe są przedsiębiorstwami prywatnymi, działającymi na zasadach komercyjnych. Zazwyczaj możliwe są dwa modele współpracy z nimi. Pierwszy to współpraca sporadyczna, drugi − to stały abonament lub członkostwo. Cena jednostkowa usługi jest w drugim przypadku niższa, klient ponosi jednak koszty opłaty członkowskiej. Można zamówić raport skrócony, z jedynie podstawowymi informacjami, ale w wielu przypadkach są one wystarczające do wstępnej oceny przewoźnika czy spedytora.
Zdarza się, że klient wywiadowni otrzymuje raport niekompletny lub informacje