Wykłady z anestezjologii. Waldemar Machała
na poważne zaburzenia mogące wystąpić w trakcie znieczulenia prosimy o zapoznanie się z poniższym tekstem i podpisanie go w celu wyrażenia zgody na znieczulenie. Wszelkie wątpliwości, które mogą pojawić się po przeczytaniu tego tekstu, zostaną Państwu wyjaśnione podczas wizyty przedoperacyjnej. Ze względu na poprawną współpracę z zespołem chirurgicznym nie udzielamy informacji na temat rodzaju operacji, jej rozległości oraz czasu trwania. Zagadnienia te nie są nam wprawdzie obce i potrafimy je przedstawić, ale informacje o nich powinni Państwo uzyskać od lekarzy Kliniki i Oddziałów Chirurgicznych.
Anestezjologia jest specjalnością lekarską zajmującą się opieką nad pacjentem w trakcie różnych zabiegów diagnostycznych lub leczniczych, które są bolesne i przy których wymagane są podaż wielu silnie działających leków, zapewnienie zastępczego oddechu i monitorowania pracy wielu narządów organizmu człowieka.
Anestezjolog jest to lekarz – specjalista w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii. Sprawuje on bezpośrednią opiekę, wraz z pielęgniarką anestezjologiczną, nad pacjentem. Monitoruje wszystkie parametry życiowe, wśród których należy wymienić czynność mózgu, oddech, układ sercowo-naczyniowy czy wydalniczy (czynność nerek), co pozwala na zminimalizowanie ryzyka powstania działań niekorzystnych w trakcie trwania zabiegu operacyjnego.
…………………………………………………………………………………………………………
Ryzyko związane ze znieczuleniem:
Obecnie znieczulenie jest względnie bezpieczne dla pacjenta. Pomimo stosowania najnowocześniejszych leków i metod znieczulenia każde podanie leku oraz ingerencja w organizm człowieka niesie ze sobą większe bądź mniejsze ryzyko wystąpienia niekorzystnych zdarzeń, które nie są możliwe do przewidzenia. Działanie niekorzystne związane ze znieczuleniem zwykle nie jest trwałe, mogą jednakże wystąpić zdarzenia powodujące problemy zdrowotne trwające przez dłuższy czas lub wręcz nieodwracalne.
Ryzyko wystąpienia zdarzeń niekorzystnych zależy od:
• ogólnego stanu zdrowia pacjenta – jego stanu fizycznego;
• współistnienia innych chorób;
• współistnienia otyłości, palenia tytoniu, nadużywania alkoholu czy innych substancji;
• złożoności zabiegu operacyjnego, jego czasu trwania oraz tego, czy zabieg jest planowy, czy też konieczne było jego wykonanie natychmiastowo.
Najczęściej występujące zdarzenia niekorzystne:
• nudności lub wymioty (5,5%);
• ból głowy (3,5%);
• bolesność, zaczerwienienie lub zasinienie miejsca wprowadzenia kaniuli do żyły;
• ból gardła oraz uczucie suchości w jamie ustnej (1,4%);
• niewyraźne bądź podwójne widzenie oraz zawroty głowy;
• problemy z oddaniem moczu.
Rzadkie powikłania:
• bóle mięśniowe;
• uczucie osłabienia;
• niegroźne odczyny alergiczne pod postacią wysypki lub zaczerwienienia;
• przejściowe zaburzenia funkcji nerwów.
Bardzo rzadkie powikłania:
• powrót świadomości w trakcie znieczulenia ogólnego (0,1–0,5% wszystkich znieczuleń ogólnych);
• uszkodzenia zębów lub protez bądź wszczepów dentystycznych (0,1%);
• uszkodzenie strun głosowych i narządu mowy mogące wywołać chrypkę lub bezgłos;
• poważne odczyny alergiczne włącznie z napadem astmy;
• zaburzenia krążenia krwi w kończynach dolnych (0,6%);
• napady drgawkowe;
• zapalenie płuc, dotyczy głównie osób palących papierosy;
• trwałe uszkodzenie nerwów związane z wykonanymi iniekcjami lub spowodowane ułożeniem wymaganym do przeprowadzenia zabiegu operacyjnego (0,001%);
• ogólne pogorszenie stanu zdrowia.
Bardzo rzadkie powikłania mogące zakończyć się śmiercią:
• ciężkie odczyny alergiczne lub wstrząs anafilaktyczny;
• niemożność wprowadzenia rurki do tchawicy umożliwiającej oddychanie;
• wystąpienie bardzo wysokiej temperatury ciała;
• wystąpienie zawału serca;
• przedostanie się zawartości żołądka do płuc;
• wystąpienie udaru mózgu;
• wystąpienie zakrzepów krwi w płucach;
• uszkodzenie mózgu.
Zdarzenia niekorzystne związane ze znieczuleniem regionalnym:
• uszkodzenie nerwu, zaburzenia czucia lub porażenie na skutek infekcji, krwawienia lub innych powodów;
• uszkodzenie korzeni nerwowych;
• uszkodzenie struktur znajdujących się w pobliżu miejsca wykonywania znieczulenia;
• popunkcyjny ból głowy – zwykle przejściowy, mogący jednak być bardzo silnym bólem trwającym kilka dni;
• ból w miejscu wprowadzenia igły, zwykle związany z niewielkim uszkodzeniem tkanek w miejscu wkłucia igły;
• problemy z oddawaniem moczu, czasami mogące wymagać założenia cewnika do pęcherza moczowego;
• nudności, wymioty;
• zakażenie lub krwiak przestrzeni podpajęczynówkowej/zewnątrzoponowej;
• obniżenie ciśnienia tętniczego wymagające podaży leków;
• zaburzenia rytmu serca;
• reakcja toksyczna po podaniu środka znieczulającego;
• uszkodzenie nerwu pod wpływem ucisku mankietu w znieczuleniu odcinkowym dożylnym;
• niezamierzone podanie środka znieczulającego do naczynia.
Zwiększone ryzyko wystąpienia powikłań w trakcie znieczulenia związane jest z wiekiem chorego, paleniem tytoniu oraz chorobami współistniejącymi, składającymi się na stan ogólny. Do chorób tych należy zaliczyć m.in.: otyłość, choroby płuc (przewlekłe zapalenie oskrzeli i astmę), cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, choroby serca i nerek. W przypadku prawidłowego leczenia powyższych zaburzeń ryzyko jest mniejsze.
Czynności zmniejszające ryzyko wystąpienia powikłań w trakcie znieczulenia:
• Poprawa stanu ogólnego przed zabiegiem operacyjnym polegająca na, w miarę możliwości, zwiększeniu wydolności układu krążenia i oddechowego oraz zmniejszeniu masy ciała w przypadku osób z nadwagą.
• Zaprzestanie palenia tytoniu na co najmniej 6 tygodni przed planowanym zabiegiem operacyjnym.
• Konieczność