Ziemia przeklęta. Juan Francisco Ferrándiz

      2

      PERYFERIE CARCASSONNE

      Eliza, stojąc na deszczu, odgarnęła z twarzy ciemne kosmyki włosów. Wpatrywała się w grób dziadka – był on jej jedynym krewnym. Siedemnastolatka nie miała już nikogo z rodziny na tym świecie.

      Z bólem patrzyła, jak krople wody kapią na płytę nagrobną na cmentarzyku przy pustelni Świętego Jakuba. Za jej plecami smutnie szemrali między sobą pozostali żałobnicy i stopniowo się rozchodzili, żeby jej pozwolić pożegnać zmarłego w samotności. Eliza bardzo żałowała, że nie umie pisać – tak by chciała wyryć na kamieniu jego imię: Lambert.

      W oddali widać było fortalicję, otuloną szarą mgłą, pod nią zaś plątaninę przedmieść sięgających aż do brzegów rzeki Aude. Tam, w pobliżu mostu, wśród domów ze ścianami z kamienia i drewnianych belek, był i jej dom – gospoda starego Oteria, w której, od kiedy tylko sięgała pamięcią, pracowała razem z dziadkiem jako służąca. Stary Lambert niejednokrotnie mówił, że jest córką dzielnego żołnierza, który zginął, walcząc pod rozkazami hrabiego Bery II, i śmiejąc się, wróżył wnuczce wielką przyszłość. Eliza jednak wiedziała, że dziadek wymyślił tę bajeczkę tylko po to, żeby pocieszyć sierotkę, od szóstego roku życia zmuszoną do pracy w zajeździe.

      Jej rodzice i rodzeństwo zginęli w pożarze zajazdu, kiedy Eliza miała tylko dwa lata. Dziadek i wnuczka mieszkali razem z resztą służby; mała pomagała we wszystkich pracach, na które pozwalał jej wiek, od noszenia drew na opał po naprawianie dachu czy usługiwanie przy stole. Pracowali bez wytchnienia, a stary Oterio, właściciel zajazdu, uważał ich za swoją rodzinę. Trudne to było życie, ale przynajmniej niczego im nie brakowało.

      Eliza, mimo iż serva^[12], rosła szczęśliwie na tym małym skrawku świata. Jej wrodzony optymizm sprawiał, że nie narzekała na swój los. Nigdy nie wyjeżdżała z Carcassonne, ale z przejęciem słuchała opowiadań kupców i pielgrzymów odwiedzających zajazd. Zachwycała się przygodami, jakie przeżywali podczas swych wędrówek, i wyobrażała sobie, co ona by zrobiła w podobnej sytuacji.

      Wychowanie w zajeździe zrobiło swoje – wyposażyło ją w niezbędną w tym fachu rezolutność. Kiedy zmieniła się z dziecka w zgrabną dziewczynę o słodkich, migdałowych oczach, które lśniły, kiedy się uśmiechała, umiała już unikać zaczepek klientów i z wdziękiem odpowiadać na pochlebstwa. Zawsze, kiedy odwiedzała pustelnię Świętego Jakuba i stawała przy omszałych kamieniach nagrobnych swoich bliskich, dziękowała Bogu za to, że ma dziadka i może liczyć na dach nad głową. To było o wiele więcej, niż mieli inni ludzie z przedmieść.

      Tego roku jesień była wyjątkowo ostra, a wraz z nią przyszło nieszczęście. Dwa dni temu stary Lambert na widok nieba zaciągniętego ciężkimi deszczowymi chmurami wdrapał się na dach zajazdu, żeby lepiej umocować strzechę. Eliza, słysząc krzyki innych służących, wyszła z kuchni i znalazła leżącą na ziemi połamaną drabinę, a obok niej Lamberta. Mogła go tylko ukołysać rozdzierającym płaczem, a ból rozstania wydawał jej się nie do zniesienia.

      Oterio bardzo zmartwił się stratą ulubionego sługi i opłacił jego pochówek.

      Eliza poczuła nagle, jak czyjeś palce splatają się z jej palcami przy grobie dziadka. Drgnęła. To był Galí. Popatrzyła na niego ze smutkiem i pozwoliła, by ogrzał jej dłonie w swoich. Wygadany dwudziestopięcioletni młodzieniec o bystrym spojrzeniu mieszkał w ich zajeździe już prawie rok. Był wnukiem przyjaciela rodziny Oteria, jak twierdził sam właściciel, który przyjął chłopaka z otwartymi ramionami. Galí nie był postawny, ale bez przerwy się uśmiechał, a jego elokwencja robiła na wszystkich naprawdę duże wrażenie. Pracował w tawernie w zajeździe i nadzwyczajną wręcz uprzejmością zjednał sobie sympatię młodej służącej. Lambertowi niezbyt się podobało, że wnuczka zadurzyła się w tym młodzieńcu bez stanowiska ani ziemi, który w dodatku miał opinię libertyna. Powiedział o tym Elizie, dziewczyna jednak była zafascynowana swobodnym zachowaniem chłopaka.

      Dwa dni przed nieszczęśliwym wypadkiem starego Lamberta Galí ośmielił się pocałować Elizę w drewutni, a ona mu na to pozwoliła. Dlatego teraz, kiedy tak stali we dwoje w deszczu na cmentarzu Świętego Jakuba, jego czuły dotyk przyniósł jej pociechę.

      – Lambert ci obiecał, że nigdy nie będziesz samotna. Ja się tobą zajmę.

      Uśmiechnęła się smutnie. Galí jak zwykle znalazł właściwe słowa. Pozwoliła się objąć, chociaż to nie było właściwe. Dygotała z zimna.

      – Lambert zawsze dotrzymywał obietnic.

      Wiedziała, że Galí miał ponurą, pełną nieszczęść przeszłość – podobnie jak ona. Wychowywał się jako wolny człowiek w mieścinie Vernet w hrabstwie Conflent, gdzie Gombau, jego dziadek, a przyjaciel Oteria, w imieniu hrabiego administrował tamtejszymi winnicami.

      W 848 roku najeźdźca, Wilhelm z Septymanii, po zabiciu hrabiego Sunifreda w Barcelonie zaczął prześladować jego wasali, w tym także Gombaua. Żołnierze Wilhelma wtargnęli do Vernet, zniszczyli dom młodego Galego, zgwałcili, a następnie zabili jego matkę i siostry. Chłopcu udało się uciec razem z dziadkiem. Przez kilka lat mieszkali w Ampurias, a kiedy stary Gombau umarł, opuszczony i bezdomny Galí udał się do Carcassonne, by szukać schronienia u Oteria.

      Wszyscy w zajeździe ostrzegali Elizę przed Galím, ona jednak na to nie zważała. Galí był wolnym człowiekiem, znał świat – a wybrał właśnie ją spośród innych, starszych służących. Jego słodkie słówka sprawiały, że czuła się wyjątkowa.

      – Myślałaś o tym, co ci powiedziałem? – spytał Galí.

      – Barcelona leży na granicy. – Dobrze wiedziała, o co mu chodzi; wzdrygnęła się, przykro jej było o tym mówić w takiej chwili. – To niebezpieczna ziemia.

      – Ale przecież właśnie teraz mamy okazję stąd wyjechać! – Objął dłońmi jej twarz, jak zwykł robić, kiedy chciał, żeby go posłuchała. – Wyruszenie z orszakiem nowego biskupa Barcelony to jedyny sposób, żeby przejechać przez Marchię Hiszpańską. Wszystkim, którzy się do niego przyłączą, obiecał ziemię i opiekę Kościoła.

      Ostatnio w zajeździe o niczym innym się nie mówiło. Nowy biskup Frodoí przybył do Narbony i za dwa tygodnie miał udać się do Barcelony wraz z tymi, którzy uwierzyli w jego obietnice. Nie wszyscy pochwalali tę ryzykowną propozycję; poza tym niektórzy biskupi i pewne szlacheckie rody, nieprzyjazne jego domowi, pragnęli za wszelką cenę nie dopuścić do jego sukcesu.

      Eliza poczuła zawrót głowy. Ciało dziadka jeszcze nie ostygło, a Galí już ją próbował na coś znowu namówić. Od tygodni jej tłumaczył, że stary Gombau przed ucieczką schował coś w swoim domu w Barcelonie. Twierdził z uporem, że teraz ma okazję tam wrócić i znaleźć ukryty skarb. Chciał zabrać Elizę ze sobą.

      – Barcelona