Choroby autoimmunologiczne – holistyczne uzdrawianie. Jak diametralnie poprawić stan zdrowia, dzięki ćwiczeniom oddechowym, diecie i wielu innym prostym technikom. Aimee Raupp
się, że jeden z tych przykładów wydał ci się znajomy. Właśnie tak twoje przekonania dotyczące zdrowia wpływają na twoje zdrowie, zachowanie w kwestiach związanych ze zdrowiem, interakcje ze światem zewnętrznym oraz zdolność do zmiany stanu zdrowia, uleczenia i życia pełnią życia.
Jeśli przypominasz większość ludzi, nie jesteś świadoma swoich powtarzających się myśli i przekonań. Większość z was nie zdaje sobie nawet sprawy, jak często wygłasza swoje przekonania dotyczące zdrowia i osobiste przemyślenia na co dzień (na przykład na spotkaniach towarzyskich, uroczystych kolacjach, wyjściach z koleżankami, podczas przerw w pracy lub w trakcie spotkań dla mam). Czy powiedziałaś kiedyś coś w stylu: „Zawsze choruję”, „Będę miała cukrzycę, w mojej rodzinie wszyscy na to cierpią”, „Rak jest u nas chorobą rodzinną, to nieuniknione”, „Odziedziczyłam po tacie skłonność do ataków serca”, „Mam kolana po mamie, niedługo czeka mnie wymiana stawu kolanowego”. Jestem pewna, że masz jakieś zakorzenione przekonania na temat swojego zdrowia. Na pewno pojawiają się w twoich myślach i często dzielisz się nimi z innymi. Wiedz, że zmieniają one twoje życie i stan zdrowia, bo wpływają na twój mózg, cały organizm i codzienne zachowanie. Mówiłyśmy o tym w poprzednim rozdziale, ale powtórzę, bo to ważne: każdego dnia masz pięćdziesiąt tysięcy myśli, a one oddziałują na przekaźniki chemiczne w twoim mózgu, funkcjonowanie twojego organizmu i podejmowane przez ciebie wybory życiowe. Twoje myśli są częścią twojej choroby i dobrego samopoczucia. Chcę, abyś przyjęła tę prawdę do wiadomości.
2. Nasze przekonania oddziałują na przekaźniki chemiczne w naszym mózgu i funkcjonowanie naszego organizmu
Krótko i zwięźle: twoje przekonania wpływają na funkcjonowanie bilionów komórek w twoim ciele. Tak, to prawda! Zrozum to. Wspomniałam już o tym w poprzednim rozdziale, ale wiem, że to dla ciebie nowa perspektywa, więc omówię to jeszcze raz. Twoje myśli pobudzają przekaźniki chemiczne w mózgu, a one z kolei pobudzają komórki do działania. Aby zrozumieć ten schemat, przypomnimy sobie pojęcie, którego uczyliśmy się w ramach nauk przyrodniczych w szkole średniej: mechanizm „walcz lub uciekaj”. Jest on obecny u wszystkich zwierząt i zostaje uruchomiony, gdy zwierzę napotka drapieżnika, który może go zabić lub zjeść. Zwierzę ma wtedy do wyboru dwie opcje: walczyć z drapieżnikiem lub uciec. Jego organizm zalewają hormony mające pomóc mu zrobić jedno lub drugie.
My, ludzie, doświadczamy tego samego mechanizmu, który włącza się każdego dnia naszego życia. Powiedzmy, że naprawdę nawaliłaś w pracy, popełniłaś bardzo duży błąd. Wiesz, że powinnaś powiedzieć szefowi, a potem nagle widzisz go nadchodzącego z drugiej strony korytarza z wściekłym wyrazem twarzy. Myślisz: „Dobra, uciekam lub stawię czoła temu wielkiemu, strasznemu szefowi”. Rośnie ci tętno, zaczynasz się pocić, wzrasta poziom hormonów stresu i reagujesz, wracając z powrotem za biurko (ucieczka) lub nie poddając się – stawiasz czoła szefowi (walka). Wszystko to stało się jedynie za sprawą ujrzenia szefa i pojawienia się myśli.
Nie musisz być w sytuacji zagrażającej życiu, aby reakcja się uruchomiła; wystarczy, że pomyślisz o czymś stresującym, na przykład: „Kurczę, nawaliłam w pracy i muszę coś z tym zrobić” lub: „Ciągle napływają rachunki, a ja nie mam wystarczającej ilości pieniędzy na koncie” albo: „Brak mi energii, aby przetrwać dzień, a co dopiero zająć się karierą i rodziną” czy też: „Nie wytrzymam wizyty u rodziny, bo znów będą pytać, co u mnie słychać”. Sama rozumiesz.
Stresująca myśl, przekonanie, uruchamia lawinę reakcji chemicznych w mózgu, która powoduje uwolnienie do organizmu hormonów sprawiających, że twoje ciało i jego komórki doświadczają strachu (myślą, że są atakowane) i muszą uniknąć danej sytuacji lub natychmiast stanąć do walki. Twoje ciało słyszy wszystko, co mówi twój mózg i reaguje adekwatnie do tego. Jeśli twój umysł wypełniają stresujące i negatywne myśli, twój organizm pozostaje w ciągłym stanie walki lub ucieczki i stara się jedynie przetrwać kolejny atak. Twoje ciało i jego biliony komórek słyszą wszystko, co mówi twój mózg.
Jest to zarazem niepokojące i motywujące. Nauka pokazuje, że negatywne przekonania i martwienie się czynią twoje ciało bardziej podatnym na choroby, zaś przekonania pozytywne i optymistyczne leczą. Badania naukowe dowodzą, że przekonania mogą być samospełniającą się przepowiednią. W jednym z badań stwierdzono, że 79% studentów medycyny zgłasza objawy, które wskazują na choroby, o których się uczą, gdyż silnie skupiają na nich uwagę16.
W Indian Journal of Psychiatry opublikowano odkrycia mówiące, że nasze przekonania i myśli są neuroprzekaźnikami. Oznacza to, że przekonania tworzą w mózgu przekaźniki chemiczne, które przesyłają informacje do całego mózgu i organizmu, wpływając na każdy aspekt jego funkcjonowania, w tym ciśnienie krwi, odpowiedź immunologiczną, sen i trawienie. Tak. Zrozum to. Twoje ciało słyszy wszystko, co mówi twój mózg. Przy innym eksperymencie naukowcy doszli do wniosku, że „przekonania kognitywne mogą być równie skuteczne w modyfikacji procesów biofizycznych w mózgu i zmianie zachowania co interwencja farmakologiczna”17. To ostatnie badanie jest dowodem na tak zwany efekt placebo, definiowany jako korzystny efekt uzyskany dzięki lekowi lub terapii placebo, którego nie można wyjaśnić poprzez właściwości samego placebo i tym samym musi być on skutkiem wiary pacjenta w powodzenie leczenia18. Znaczy to, że lekarz może dać komuś cukierek, mówiąc, że to go uleczy i tak się stanie.
Ted Kaptchuk, profesor na wydziale medycyny Uniwersytetu Harvarda, adept medycyny wschodniej i autor książki The Web That Has No Weaver, jest wiodącym badaczem zajmującym się efektem placebo i twierdzi, że 60% pacjentów przyjmujących placebo doświadcza poprawy, nawet gdy są świadomi tego, że ich lek to placebo. Doszedł do wniosku, że efekt placebo to coś dużo więcej niż cukierek przyjmowany przez pacjenta – to interakcja pomiędzy pacjentem a lekarzem czy pielęgniarką. To symbole, rytuały. One mają dużą moc”19.
Dr Candace Pert w swojej książce Everything You Need to Know to Feel Go(o)d opisuje, jak emocje i przekonania wywołują reakcje biochemiczne w mózgu i całym organizmie. To tak jakby w naszym ciele znajdował się cały system reagowania uruchamiany przez nasze codzienne przekonania, wywołujący zmiany komórkowe i neurochemiczne. Dr Pert pisze: „Dosłownie myślimy naszym ciałem i wypowiadanymi słowami… co wpływa na sieci neuronowe tworzące się w naszym mózgu”. Mówiąc inaczej, nasze przekonania nie tylko wpływają na nasze ciało, ale także je kształtują, tworząc drogi nerwowe w mózgu i oddziałując na nie20.
Penny Sarchet, badaczka zajmująca się efektem nocebo (polega on na tym, że oczekiwanie negatywnych skutków sprawia, że wynik jest gorszy niż byłby w innych okolicznościach) zauważyła, jak ogromne znaczenie dla zdrowia pacjenta ma jego wiara w swoje zdrowie i zdolność do zachowania nadziei. Co więcej, Sarchet twierdzi, że to co lekarz mówi i to, w co pacjent wierzy, może mieć większy wpływ na wynik leczenia niż fizyczna interwencja lekarza. Badania nad efektem nocebo wykazały, że lęk lub duże wątpliwości pacjenta dotyczące możliwości wyleczenia mają negatywny wpływ na zdrowie21.
Stresujące myśli i przekonania wzbudzające niepokój lub zdenerwowanie sprawiają, że nasz organizm reaguje na poziomie komórkowym i neurochemicznym. Badania wskazują, że martwienie się i skupienie na chorobie włącza w mózgu mechanizm „walcz lub uciekaj”, powoduje wyrzut kortyzolu i noradrenaliny do krwiobiegu oraz wywołuje lawinę zdarzeń, które sprawiają, że nasz organizm staje się bardziej podatny na chorobę. Podsuwa to przerażający wniosek, że naprawdę
16
Lekarz Barron H. Lerner, „When Med Students Get Medical Students’ Disease”,
get-medical-students-disease/?_r=0.
17
Xiaosi Gu i in., „Belief about Nicotine Selectively Modulates Value and Reward Prediction Error Signals in Smokers”,
18
„Medical Defi nition of Placebo Effect”,
19
„Why Do Placebos Work?”,
20
Dr Candace B. Pert,
21
Russ Gerber, „Belief and Its Effect on Our Health”,