Ena Murray Omnibus 35. Ena Murray
geëien kan word nie. Maar dit maak alles deel uit van ’n groot, magtige geheel . . . skemeraand oor ’n stuk wilde wêreld – ’n klein, baie klein oorskietstukkie van die oorspronklike bloudruk van die skepping.
“Is dit hoekom jy nie graag wil laat jag hier nie?”
Hy gaan sit, sy oë op die rooi son op die kim. “Ja. Want die mens maak dood omdat doodmaak vir hom lekker is. Dis vir hom lekker om ’n dier te sien val. Dit streel sy ego. Dit laat hom baas voel oor die natuur, oor God se natuur waaraan hy nie gehelp skep het nie. Trouens, van die begin van sy menswees het die mens nog net verniel en verwoes en uitgeroei. Kyk hoe lyk ons aarde vandag. Die mooiste wat God die mens gegee het, het ons stelselmatig en gewetenloos verwoes tot ons nou in die laaste stadium van oorlewing beland het. Ons moet nou al diere in hokke in dieretuine aanhou, hulle selfs kunsmatig laat aanteel, sodat ons kan sê daar was eens op ’n tyd so ’n spesie op die aarde. Dis ’n skreiende sonde wat ten hemele roep en die mens gaan nog daarvoor betaal.”
Ansie kyk na hom, na die sterk kontoere van sy gesig teen die skemer afgeteken. Die bitter woorde kom uit sy hart, en sy besef dat hierdie man baie na aan die skepping leef.
“Dan hou jy ook nie van dieretuine nie?”
“Nee, maar ek is dankbaar vir hulle. Ek gaan nooit na ’n dieretuin toe nie, want ek haat dit om ’n dier in ’n hok te sien. Dis nie hoe die Skepper dit bedoel het nie. Maar vir baie soorte is dit die enigste plek van oorlewing. Die enigste plek waar hy teen sy grootste vyand, die mens, beskerm word. Ek verkoop soms aan dieretuine dwarsoor die wêreld. Ek doen dit met die grootste teësin. Maar die alternatief is om dood te maak. Friedesheim kan net sóveel diere onderhou, en sodra daardie perk oorskry word, moet ek uitdun of verkoop. Ek probeer eers verkoop; daarna laat ek Don en sy jagters toe om te kom uitdun.”
“Jy skiet nooit self nie?”
“Ja, ek skiet ook, maar volgens die voorbeeld wat die natuur stel.”
“Wat beteken dit?”
“Ek jag soos die leeu. ’n Leeu jag net omdat hy wil kos hê. Wanneer hy versadig is, sal die bokkies om hom wei en hy sal net na hulle lê en kyk. Hy sal nie een vang nie. Maar wanneer hy honger is, vang hy. Ek sal ’n koedoe skiet wanneer ek vleis vir die huis en my mense nodig het. Ek skiet nie sommer net vir die genot van doodmaak nie. Ek skiet baie selektief.”
Dit word ’n genotvolle en insiggewende aand vir Ansie. Sy leer ’n faset van haar neef ken wat sy weet sy nie voorheen mee kennis gemaak het nie. Sy vra hom ook.
“Was ek al voorheen op Friedesheim? Dit voel nie vir my so nie.”
“Nee. Dis die eerste keer dat jy hier kom. Jy was . . . is baie geheg aan die stad en die stadslewe.”
Sy kyk hom fronsend aan, swyg egter. Wie is sy om vir hom te sê hy is verkeerd, sy sal honderd maal liewer só ’n lewe verkies as om in ’n stad te bly. Want dit is soos wat sy eerlik op hierdie oomblik voel, baie dankbaar dat Lochner haar hierheen gebring het. Daar is nie ’n greintjie van verlange in haar na die stad nie.
Sy laat reg geskied aan Liesbet se boerekos en toe Lochner net ná ete voorstel dat sy dadelik bed toe gaan en gaan rus, praat sy nie teë nie. Dit was ’n vol dag, vol van vreemde ervaringe en gewaarwordinge. Ook veranderde gevoelens, erken sy toe sy in die bed lê en na die naggeluide luister. Eers het sy haar vererg vir hierdie neef van haar wat sommer haar lewe begin reël en regeer het. Maar vanaand, in hierdie oomblik, is sy dankbaar dat hy dit gedoen het. Eers het sy hom opgesom as ’n dominerende persoon wat sy wil aan ander opdwing. Vandag het sy ’n ander kant van hom leer ken. ’n Man wat teer en versigtig met ’n verwonde dier kan werk, pynlik presies sy taak kan verrig. ’n Man met ’n ruim hart vir God se natuur en met die diepste respek vir die skepping en die Skepper daarvan. ’n Man wat nie huiwer om sy opinie te lug nie en wat nie ’n sentimeter sal afwyk van sy oortuigings nie. ’n Man wat haar baie veilig en beskermd laat voel . . . en haar oë val toe.
Sy is teleurgesteld toe sy die volgende oggend wakker word en van Liesbet verneem dat Lochner en Salmon al ligdag weg is veld toe. Sy stap later af stalle toe, sien tot haar vreugde dat die pasiënt staan en smul aan die voer wat vir haar gegooi is en dat haar oë helder en belangstellend is toe sy haar besoekster gewaar.
“Hallo, Lang Leentjie,” groet-doop sy hardop. “Ek is bly om te sien jy voel beter vandag.”
“Wat makeer Lang Leentjie dan?” vra ’n stem skielik agter haar en sy swaai om en kyk in Don se laggende gesig vas.
“O, ek het jou nie hoor kom nie. Goeiemôre!” groet sy vrolik en Don se wenkbroue lig. Sy lyk vanoggend darem beter as gister.
“Môre. Wat makeer ons langbeendame?”
“Lochner dink wildehonde het haar beetgekry. Hulle het haar gistermiddag ingebring. Sien jy? Haar boud het ’n lelike wond.”
“Ek sien. Ek is op pad dorp toe. Is daar iets wat ek vir julle kan saambring?”
“Ek weet nie, en Lochner is veld toe. Kom ons gaan hoor by Liesbet.” Hulle begin aanstap en Don Cawood begin subtiel uitvra, want hierdie niggie van sy vriend interesseer hom.
“Jy lyk vanoggend baie beter as gister,” laat hy hoor. “Lochner moes jou al vroeër huis toe gebring het, in plaas daarvan om ’n maand daar by jou te gaan sit het. Hoe lank was jy siek?”
Sy frons liggies. “Baie lank. Maande lank. Was Lochner ’n hele maand daar by my?”
“Ja. Weet jy dan nie daarvan nie?”
Sy aarsel, antwoord versigtig: “Dis maar eintlik die laaste paar dae dat ek myself geraak het. Dit was baie gaaf van hom om . . . om na my om te sien. Dit moes vir hom soos vier eeue gevoel het. Hy is nie ’n stadsmens nie.”
“Nee, beslis nie. Ek was self verbaas dat hy so lank daar gebly het. Hy moet baie vir sy niggietjie omgee om ’n maand in die stad te kan oorleef het.”
Ansie voel ongemaklik. Don voer iets in die mou en sy weet nie wat nie. “Lochner het ’n baie sterk pligsbesef.”
“Ja, dit is so. Ek kan net nie verstaan hoekom hy al die jare so oor jou geswyg het nie. Die een of ander tyd moes dit tog in ’n gesprek uitgekom het dat hy nog ’n niggie êrens het. Ook toe hy uit die stad gebel het om te hoor hoe dit hier gaan, het hy net genoem hy is vir siekte van ’n familielid daar. Gister op die lughawe het ek maar ontdek dis ’n niggie wat hy al die tyd so opgepas het. Ís jy sy niggie?”
Die vraag is totaal onverhoeds en sy kyk hom verslae aan. “Natuurlik, hoe . . .?” Sy klap haar mond toe. Is sy? Hoe weet sy? Maar hoekom sal Lochner so iets wil voorgee? Dis tog onsinnig. Die wonderlike vrede en gerustheid wat sedert gistermiddag in haar posgevat het, lê skielik aan skerwe.
Don sien haar ontsteltenis en doen sy bes om sy taktloosheid toe te smeer: “Ek terg sommer. Natuurlik is jy sy niggie. Dis maar net eienaardig dat hy nooit voorheen van jou gepraat het nie.”
Ansie frons. “Miskien nie so eienaardig nie. Ons het aparte lewens gelei, niks met mekaar te doene gehad nie. Dis maar as gevolg van die ongeluk dat ons paaie gekruis het. Ons het nie een verwag dat ons ooit deur omstandighede saamgegooi sou word nie. Dit het maar net gebeur. Dis ook net tydelik. Sodra ek sterk genoeg is, gaan ek terug.”
“Terug waarheen?”
“Stad toe. Kaap toe.” Verlig roep sy na Liesbet toe hulle die stoep bereik en sy voel nog meer verlig toe Don vertrek. Sy weet nie hoekom sy vrae haar so ontstel nie. Dis tog belaglik. Lochner sal tog nie sê sy is sy niggie as sy nie sy niggie is nie?
Maar toe Lochner en Salmon daardie namiddag moeg en gesweet uit die veld terugkeer, spook hierdie vraag nog steeds in haar en het dit genoeg tyd gehad om haar deur die lang, ledige, warm dag buite verhouding te treiter.
Hy kom nie dadelik iets agter nie. “Ons het die spore van die wildehonde gekry. Ek sal Don moet waarsku. Hulle is deur die rivier na sy kant toe. Dis ’n groot trop. Hulle het een van my rooibokke gevang.”
Dis eers nadat hy met Don oor die