Met ander woorde. Wilna Adriaanse
My logika sê vir my as dit nie fisiek is nie, moet dit waarskynlik psigies wees. Is ek reg?”
Ben draai stadig die pen tussen sy vingers in die rondte terwyl hy haar woorde oorweeg. “Nie noodwendig nie. Die mens is effens meer kompleks as dit.”
Toe sy hom nie antwoord nie, gaan hy voort: “Ek wil graag hê jy moet vir my iets oor jouself vertel.”
“Staan alles nie reeds in ’n lêer nie?”
Ben knik. “Maar dis alles hoorsêgetuienis. Ek wil hê jy moet my self vertel.”
“My naam is Kristina Louisa Lazarus, vernoem na my oupa aan moederskant. Oupa Kristiaan Louis van der Merwe. Ek het ’n pa, ’n ma en tweelingbroers wat albei saam met my pa broer. Wat wil jy meer weet?” Sy verskuif haar op die bank. “My kinderjare was ongekompliseerd, straightforward en sonder drama. My pa is onteenseglik die hoof van die huis, maar hy rand nie sy vrou of sy kinders aan nie. Daar was liefde op sy tyd en straf as ons stout was. Genoeg aandag en ondersteuning. Hulle verwag nie iets van ons wat hulle nie van hulleself ook verwag nie.”
“En wat is dit?”
“Om te alle tye jou beste te lewer.”
“Kon jy dit sover regkry?”
Sy trek haar skouers op. “Kan kinders ooit aan al ’n ouer se verwagtinge voldoen? Ons is selde carbon copies van ons voorgeslagte, maar ek dink hulle probeer ons met al ons verskillende hebbelikhede aanvaar.”
“Was dit ’n groot aanpassing om uit so ’n omgewing op Stellenbosch te beland?”
“As jy wil weet of Stellenbosch my oorweldig het, nee, want ek was in die Paarl op hoërskool.”
Hy het dit nie geweet nie en skryf dit op die skoon bladsy neer.
“Waarom het jy besluit om regte te swot?”
Haar blik dwaal weer na die venster toe. “The seeds of every crime are in each of us. Tolstoi het my dalk nuuskierig gemaak.”
“En was hy reg?”
Kristina kyk vir ’n lang oomblik stil deur die venster. Oplaas kyk sy op. “Jy behoort seker die antwoord op daardie vraag beter as ek te ken.”
“Ek weet Helen swot dieetkunde, maar wat swot julle ander huismaat – wat is haar naam nou weer?” verander hy die onderwerp.
“Cato. Sy is besig met haar meestersgraad in drama.”
“Kom julle goed oor die weg?”
“Ja, ons kom goed oor die weg.” Sy sê dit soos ’n mens ’n kind antwoord.
“Vertel my van hulle.”
Toe Kristina weer haar kop lig, herken hy iets soos moedeloosheid of dalk ergerlikheid in haar blik. “Jy ken vir Helen.”
“Maar ek wil hoor hoe jy hulle ervaar.”
“Helen is soos Lisa. Hulle is solid mense. Die tipe vir wie jy enige tyd van die dag of nag kan bel as jy nood het. Cato se ma is oorlede toe sy sestien was en ek vermoed sy het haar larger-than-life-persona ontwikkel om haar onsekerheid en hartseer weg te steek. Jy sal haar ook dag en nag kan bel, maar jy sal net effens langer moet wag omdat sy eers orde in haar kop sal moet kry voor sy jou sal kan kom help.”
“Waar het julle mekaar ontmoet?”
“Ons was vir drie jaar saam in ’n koshuis.”
Haar antwoorde wissel voortdurend tussen lang monoloë en kort staccato-klanke.
“Hoe lank het jy met . . .” hy kyk na die lêer op sy skoot, “Dawid Maree uitgegaan?”
Haar blik lig asof die vraag haar onkant betrap het. “Wat op aarde het Dawid hiermee te doen? Ons het Maartmaand al uitgemaak.”
“Hoe lank het julle uitgegaan, en was jy sedertdien in ’n verhouding betrokke?” ignoreer hy haar vraag.
Sy lek oor haar lippe. “Ons het twee jaar uitgegaan, en nee, ek het nie op die oomblik tyd vir ’n verhouding nie.”
“Wie het die verhouding verbreek en wat was die rede?”
“Ek dink regtig nie dis nodig om oor Dawid te praat nie. Of is jy ’n aanhanger van die Freudiaanse denkskool? Is dit dan nie hy wat gesê het alle probleme het ’n seksuele oorsprong nie?”
Ben moet homself keer om nie te lag nie. Hy kan hom net voorstel hoe selfvoldaan Lisa sal wees as hy haar dit vertel.
“Freud het baie waarde aan geslagsdrange geheg, maar ek is nie nou besig om jou volgens enige denkskool te evalueer nie. Ek is net besig om die agtergrond vir myself in te kleur.”
“Ek het die verhouding verbreek. Die redes is privaat en het niks met my toestand te doen nie. Ek is nie besig om onttrekkingsimptome te kry nie.”
“Waar kom hy vandaan en waar het julle ontmoet?”
“Hy het in Constantia grootgeword. Sy ouers is albei argitekte en hy is hulle enigste kind. Ons het in ons eerste jaar in die klas ontmoet.”
“Is jy nog lief vir hom?”
“Met daardie vraag veronderstel jy dat ek in die eerste plek vir hom lief was?” Sy laat die woorde soos ’n vraag tussen hulle hang.
“Waarom sou jy met hom uitgegaan het as jy nie iets vir hom gevoel het nie?”
“Hy is baie bright en terselfdertyd iets vir die oog. Baie meisies het my beny.”
“Waarom het jy dan uitgemaak?”
“Die Bybel sê daar is ’n tyd om te kom en ’n tyd om te gaan. Dit was tyd om te gaan.”
Haar blik dwaal asof nikssiende tussen die venster en die vuur. Dit reën buite en die druppels loop in lang, koue trane teen die groot ruite af, terwyl die vuur rooiwarm gloei in die kaggel. Albei elemente is daartoe in staat om die gebou waarin hulle sit, te vernietig, dink Kristina afgetrokke. Dis vreemd dat mense soveel vreugde uit albei put, solank dit beheer kan word. Solank die reën buite val en die vuur binne die afmetings van die kaggel brand. Van die twee lyk die vuur die gevaarlikste, maar tog kan die reën dit blus. Miskien is koue sterker as hitte. In haar het dit ook koud geword en sy weet nie of daar genoeg vuur in die hele wêreld is om haar weer warm te maak nie.
Sy staan op. “Dis nou ook tyd om te gaan.” En met dié woorde maak sy die deur oop en trek dit sag agter haar op knip.
Ben kyk op sy horlosie. Daar is nog ’n kwartier van die sessie oor. Hy maak die lêer op sy skoot toe en strek sy bene voor hom uit. Hy is nie regtig jammer dat sy geloop het nie, want sy het hom effe onkant gevang. Dit is sy tuisveld hierdie, maar hy het nie vandag die voordeel gehad nie en hy weet nie hoe dit gebeur het nie.
Daar is ’n ligte kloppie aan die deur en dan loer Riëtte om die deur. “Is my horlosie verkeerd?”
Ben skud sy kop. “Juffrou Lazarus het besluit sy is moeg vir my.”
“Dis ’n afwisseling. Gewoonlik kry ’n mens hulle nie hier uit nie,” sê Riëtte droog en vra of hy wil koffie drink.
Die dag bly nat en triestig en ’n paar van Ben se buite-pasiënte kom laat vir hulle afsprake omdat die strate en paaie plek-plek onder water is. Hy doen sy bes om nie te ver agter te raak nie, maar dit raak ’n dol dag en hy is bly toe hy halfsewe die laaste pasiënt groet. Hy trek sy baadjie aan en tel sy tas op. Riëtte is al huis toe en hy wil net sy spreekkamer se ligte afskakel toe hy Hennie en Louise Lazarus in die wagkamer sien sit.
Ben sit sy tas neer en nooi hulle binne.
“Ons is jammer; dis al so laat . . .” begin Louise verskoning maak.
“Jy het vandag met Kristina gepraat. Dink jy jy sal haar kan help?” val haar man haar in die rede. “Wat het sy gesê?”
Ben sug onderlangs, maar nooi hulle tog om te sit. “Ek is maar nog besig om die agtergrond te kry en dis onmoontlik om