Ena Murray Keur 4. Ena Murray
dae ná hul aankoms op Babilon, sê Calvyn uit die bloute dat hy dorp toe moet gaan. Ria vra dadelik om saam te gaan vir inkopies, en hy draai vraend na Salome. “En jy? Het jy nie ook inkopies te doen nie?”
Salome skud net haar kop. Daar is kleinigheidjies wat sy wel nodig het, maar aangesien haar paar randjies onrusbarend skraps begin word, kan sy maar daarsonder klaarkom. Ook die finansiële sy van haar huwelik en verblyf op Babilon is nog ’n groot bron van geheime kommer. Wanneer die paar rand in haar beursie op is – wat dan? Op Deon kan sy beslis nie staatmaak nie. Wat hy het en wat hy so kwistig uitstrooi, kom van sy ma af, en Salome ly liewer gebrek voordat sy een enkele sent van haar hooghartige skoonma vir persoonlike behoeftes aanvaar. Dit steek haar steeds dwars in die krop dat sy hier kos en slaapplek ontvang sonder dat hulle tot die algemene lopende koste van die huishouding bydra. Sy is nie gewoond om te teer op ander nie, en namate die dae verbygaan, sluk sy haar kos al swaarder af.
Sy kyk weer vlugtig na Calvyn en sien dat hy haar fronsend aankyk. Nadat al die rekeninge en los goedjies betaal is, het daar bloedweinig van haar geldjies oorgebly toe hulle na Babilon gekom het, en natuurlik het sy nie ’n enkele sent gebruik van die rol note wat hy daardie dag op die tafeltjie tussen hulle neergesit het nie. Sy het Deon ook nie daarvan vertel nie, en wag nog steeds vir ’n geskikte geleentheid om dit weer aan Calvyn terug te gee.
Toe sy ’n rukkie later gangaf stap, word sy egter voorgekeer. Toe sy in sy oë kyk, besef sy opnuut dat Calvyn de Ridder ’n vlugge verstand het en dat daardie skerp oë dieper as die oppervlak kyk.
“Ek wil jou in my studeerkamer spreek, asseblief.” Dis ’n bevel, en sy knik.
“Ja. Ek wil jou ook spreek. Ek wil net iets gaan haal.”
Enkele oomblikke later kyk hy fronsend na die geld wat sy op die blink blad van die lessenaar tussen hulle neersit.
“Jy kan dit maar tel. Dis nog presies soos jy dit vir my gegee het. Ek het niks daarvan gebruik nie.”
Fronsend kyk hy op na waar sy uitdagend, trots voor hom staan, en kom toe stadig orent, iets waaroor sy jammer is. Dis of sy makliker haar man teen hom kan staan solank hy sit. Maar sy fors gestalte rys voor haar op en nou moet sy haar kop agteroor gooi om in sy priemende oë te kyk.
“Jy probeer doelbewus moeilik wees, nè, Salome? As jy nie hierdie geld gebruik het nie, moet jy sonder geld sit. Ek ken my broer goed genoeg om te weet dat hy heelwat skuld sou gehad het om te vereffen voordat julle hierheen gekom het. Neem hierdie geld …”
“Dankie, maar ek het nie jou geld nodig nie. Ek sal regkom.”
Dis duidelik dat sy humeur die oorhand oor hom begin kry.
“Jy wil nie vanoggend saamgaan dorp toe nie omdat jy nie geld het nie, nie waar nie? Jy vermaak net jouself, Salome. Daar moet tog goed wees wat jy nodig het, indien nie vandag nie, dan wel op ’n ander dag. Neem hierdie geld, en ons kan later ooreenkom oor ’n maandelikse toelaag vir jou. Ma kry dit, en so ook Ria. Aangesien jy nou een van die gesin is, is jy ook daarop geregtig.”
Salome lyk bleek en ontsteld, maar nog steeds trots en baie vasberade.
“Ek sal my geen reg aanmatig waar dit die De Ridders van Babilon aangaan nie. Jy maak ’n fout. Ek is nie een van die gesin nie en sal dit nooit wees nie.” Die mooi mond trek wrang. “Ek het nog nooit gehoor dat ’n mens ’n toelaag kry om te spook nie.”
“Wat bedoel jy?”
Sy stem waarsku haar dat sy eers moet dink voordat sy praat, maar haar antwoord kom dadelik en helder: “Dis wat ek is – ’n spook in die groot herehuis van Babilon. Ek dien geen doel hier nie. Ek …”
Hy swaai sy hand in ’n ongeduldige gebaar, en agter daardie beweging eien Salome die woede van ’n groot man.
“Moenie twak praat nie, Salome! Jy is nou ’n De Ridder, die vrou wat waarskynlik die De Ridder-geslag sal voortplant. Hoe kan jy sê jy dien geen doel nie?” Sy blik is onheilspellend op haar gerig, maar sy kyk terug. “Dis nie net die De Ridders wat skuld daaraan het dat jy nie deel van ons gesin voel nie. Jou eie houding maak dit vir ons byna onmoontlik.”
“Dan dien ek tog ’n doel? Nog ’n nuwe stuk gereedskap op die plaas, dis wat ek is, nè? ’n Nuwe broeimasjien vir Babilon sodat daar altyd ’n De Ridder vir Babilon sal wees!”
“Salome!” Sy vuis kom met geweld op die lessenaar neer sodat die rolletjie note eintlik tril. “Jou woordkeuse is onvanpas en platvloers. Ek wil nooit weer hoor dat jy jouself só noem nie. Dis …”
Die eerste keer in sy lewe ervaar die baas van Babilon die onaangename gevoel om in die rede geval te word, en in geen onseker taal nie.
“Hoekom mag ek nie daardie woord gebruik nie? Ek kan weliswaar nie spog met die verfynde opvoeding waarmee Babilon se kinders grootgeword het nie, maar ek is darem van kleins af geleer om eerlik te wees en nie met die waarheid om die bos te spring nie. Dis dan die rede hoekom jy en Deon se ma my hier duld: omdat ek die vrou is wat Babilon se nageslag in die wêreld moet bring. Nou begryp ek. Maar ek wil vandag vir jou sê, Calvyn, ek is geen dooie, siellose, koue stuk masjinerie wat na Babilon gebring is om ’n spesifieke doel te dien, soos wat jy ’n trekker sou aanskaf om jou lande te ploeg nie, verstaan! Ek is ’n mens en … waar dit die nageslag van Babilon aangaan … daaroor het nie Deon se ma óf jy – die grootbaas van Babilon – enige seggenskap of mag nie. Daardie sakie berus net by my. Of het die baas van Babilon sulke onbeperkte, selftoegeëiende mag dat hy selfs sy broer se slaapkamersake vir hom gaan reël?”
“Salome!”
Was dit onder ander omstandighede, sou Salome kon uitbars van die lag vir die uitdrukking op Calvyn de Ridder se gesig. Skok oor sulke blatante taal, verbystering dat iemand dit durf waag om hom op só ’n toon aan te spreek, woede oor die opstand van die onbelangrikste en mins geagte lid van die gesin en, les bes, parmantigheid van ’n klein hierjy van nêrens teenoor hom, die groot diktator van Babilon, is duidelik in sy oë en op sy gesig te lees. Maar hy kom nie verder nie. Sy skud haar kop en hou ’n fyn handjie omhoog – maar ’n handjie wat hom tot swye bring toe sy voortgaan: “Ek is ook nie te koop nie, Calvyn. Vat jou geld. Ek sal regkom.”
Sy wil omdraai, maar hy is te gou vir haar, en die volgende oomblik voel sy hoe sterk vingers in die sagte vleis van haar boarms inboor. Dis ’n donker, woedende gesig, so kil en so koud soos ’n ysblok, waarin sy opkyk. Selfs die oë blink glasig van ysigheid.
“Ek het nie nou tyd om verder met jou te redeneer nie. Anderdag kan ons weer oor hierdie netelige sakie praat. Maar die geldsaak word nou beslis. Dis nie my geld nie. Ek verseker jou ek sal presies boekhou van elke sent wat jy ontvang. Ek is geensins van plan om my broer se vrou te onderhou nie. Maar Deon het geen geld om jou te gee solank die boedel nog nie afgehandel is nie. Daarom skiet ek vir jou – én vir hom – voor. Sodra die boedel afgehandel is, sal ek sorg dat julle my elke sent terugbetaal … plus rente. Dus hoef jy nie jou neus vir die geld op te trek nie. Dis nie myne nie. Dis jou eie wat jy sal gebruik.”
Sy kyk aarselend na hom op. Die saak klink nou heeltemal anders, maar nog is daar ’n teësinnigheid in haar om geld uit sy hand te ontvang. Sy voel nog steeds dat dit haar dan onder ’n eienaardige verpligting teenoor hom plaas, haar afhanklik van hom maak – en Calvyn de Ridder is die laaste mens op aarde teenoor wie sy ’n verpligting wil voel of van wie sy afhanklik wil wees.
Hy sien dat sy nog aarsel, en sy hoor hom liggies op sy tande kners. Dan haal hy sy hande vinnig van haar boarms weg en sê styf: “Ek sal vanoggend by die bank reël dat daar ’n rekening vir jou oopgemaak word, en jou eerste toelaag daarin stort.” Sy oë rus weer skerp op haar. “En as ek jy is, sal ek jou man nie daarvan vertel nie. Deon het sy eie rekening, afgesien van wat hy uit sy ma trek. Jou rekening is bedoel vir jou persoonlike behoeftes.”
Hy stap by haar verby en sy bly alleen agter. Dis eers nadat sy al ’n lang ruk na die foto staar dat sy bewus word waarna sy kyk. Sy stap nader en beskou die skraal, fyn gesiggie. Die vrou vertoon delikaat in die groot, met goud versierde raam. Daar is ’n mooi, sagte glimlaggie om die vol lippe en die oë kyk begrypend terug in hare. Dan gaan haar blik na die groot