Ogniem i mieczem. Henryk Sienkiewicz

Ogniem i mieczem - Henryk  Sienkiewicz


Скачать книгу

      21

      bodiak (ukr.) — oset.

      22

      bodiak (ukr.) — oset.

      23

      samopal — prymitywna bron palna, uzywana przez Kozakow w XVI i XVII w.

      24

      jezdzce — dzis popr. forma M. lm: jezdzcy.

      25

      rozegrywala — dzis popr.: rozgrywala.

      26

      oczeret (ukr.) — trzcina.

      27

      Dzikie Pola — stepowa kraina nad dolnym Dnieprem, w XVII w. prawie niezamieszkana, schronienie dla Kozakow, zbiegow i koczownikow, pas ziemi niczyjej miedzy Rzeczapospolita a tatarskim Chanatem Krymskim.

      28

      barwa — umundurowanie lub element stroju, swiadczacy o przynaleznosci noszacego.

      29

      kapuza (z lac. caput: glowa) — futrzana czapka-uszanka.

      30

      arkan — bicz, sznur, uzywany przez Tatarow do walki; lasso.

      31

      chan — wladca tatarski.

      32

      rozkulbaczyc — rozsiodlac, przygotowac do odpoczynku; kulbaka — rodzaj siodla.

      33

      oczeret (ukr.) — trzcina; tu: suche liscie na podpalke.

      34

      zadzierzystosc — sklonnosc do zaczepki, do szukania zwady, zadziornosc.

      35

      drop — najciezszy latajacy ptak na swiecie, gatunek ginacy, w Polsce objety scisla ochrona.

      36

      pardwa — ptak z rodziny kurowatych, podobny do kuropatwy lub bazanta, obecnie w Polsce wlasciwie nie wystepuje.

      37

      suhak — ssak kretorogi, spokrewniony z gazelami, dzis zyje tylko w Azji Srodkowej, w XVII w. mozna go bylo spotkac na terenie calej dzisiejszej Ukrainy.

      38

      W czyich... reku — dzis popr.: w czyich rekach; w reku (starop.) — w dwojgu rak (forma liczby podwojnej).

      39

      salwowac (z lac.) — uratowac, wybawic.

      40

      arkan — bicz, sznur, uzywany przez Tatarow do walki; lasso.

      41

      mosan a. mospan (daw.) — skrot od: milosciwy pan.

      42

      zolnierzow — dzis popr. forma B. lm: zolnierzy.

      43

      wojlok (z tur.) — filc z siersci zwierzecej.

      44

      kulbaka — rodzaj siodla.

      45

      kulbaka — rodzaj siodla.

      46

      wasze — tu: pan; skrot od: wasza milosc.

      47

      auxilium (lac.) — pomoc.

      48

      podziekow — dzis: podziekowan.

      49

      Zaslawski-Ostrogski, Wladyslaw Dominik (1618–1656) — ksiaze, koniuszy wielki koronny i starosta lucki, jeden z najbogatszych magnatow Korony.

      50

      Skrzetuski, Jan — postac literacka, stworzona na wzor Mikolaja Skrzetuskiego herbu Jastrzebiec (1610–1673), szlachcica z Wielkopolski, ktory wslawil sie w czasie obrony Zbaraza w 1649 r.

      51

      J. O. ksiecia — jasnie oswieconego ksiecia.

      52

      Wisniowiecki, Jeremi Michal herbu Korybut (1612–1651) — ksiaze, dowodca wojsk polskich w walkach z kozakami; ojciec pozniejszego krola polskiego, Michala Korybuta Wisniowieckiego (1640–1673).

      53

      towarzysz pancerny — rycerz ciezkozbrojny, husarz.

      54

      buzdygan (z tur.) — rodzaj broni, ozdobna palka; w XVII w. symbol wladzy oficera.

      55

      bulawa (z tur.) — rodzaj broni, mala maczuga, czesto ozdobna; w XVII w. symbol wladzy wojskowej.

      56

      zazywac — tu: uzywac.

      57

      chan — wladca tatarski.

      58

      Wisniowiecki, Jeremi Michal herbu Korybut (1612–1651) — ksiaze, dowodca wojsk polskich w walkach z kozakami; ojciec pozniejszego krola polskiego, Michala Korybuta Wisniowieckiego (1640–1673).

      59

      laty — dzis popr. forma N. lm: latami.

      60

      eksperiencja (z lac.) — doswiadczenie.

      61

      Kudak (nazwa z tur.) — twierdza nad brzegiem Dniepru, zbudowana w 1635 r. z inicjatywy hetmana Stanislawa Koniecpolskiego, nazywana „kluczem do Zaporoza”, dzis w granicach miasta Dniepropietrowska.

      62

      prezydium (z lac. praesidium) — straz, zbrojna zaloga.

      63

      hetman wielki — Mikolaj Potocki, zwany Niedzwiedzia Lapa, herbu Pilawa (ok. 1593–1651), kasztelan krakowski, hetman wielki koronny w latach 1646–1651).

      64

      bajdak


Скачать книгу