Badania jako podstawa projektowania user experience. Iga Mościchowska
i prezentacja laboratorium – zarówno przy rekrutacji, jak i przed samym testem warto wytłumaczyć rodzicowi cel i zasady spotkania oraz pokazać laboratorium. Uspokoi to nie tylko rodzica, lecz także dziecko.
2. Kontakt z rodzicem i dzieckiem – krótka rozmowa z rodzicem o przysłowiowej pogodzie pokaże dziecku, że jesteśmy w oczach jego rodziciela godni zaufania. Nawiązanie kontaktu z dzieciakiem ułatwi z kolei luźna pogawędka o jego ulubionej grze, bajce czy przedmiocie w szkole.
3. Panowanie nad badaniem – pilnowanie celu spotkania jest ważne zarówno w czasie badań indywidualnych, jak i grupowych. Na początku warto zatem w kilku prostych słowach wytłumaczyć cel badania i ustalić podstawowe reguły spotkania. Jeśli dzieci złamią którąś z ustalonych reguł, należy im o tym powiedzieć. Wprowadzenie zbyt luźnej atmosfery czy żartów może rozproszyć uwagę dzieci i skłonić do psot.
4. Prosty język – dzieci mają bardzo zróżnicowane umiejętności językowe, dlatego też należy używać jak najbardziej zrozumiałego słownictwa.
5. Unikanie przemęczania – spotkanie badawcze powinno trwać maksymalnie jedną godzinę, w przypadku młodszych dzieci nawet krócej. W razie konieczności przeprowadzenia dłuższych badań można podzielić je na tury, oddzielone od siebie co najmniej 20-minutową przerwą.
6. Pomoc moderatora – dzieci w roli respondentów wymagają o wiele większej atencji niż dorośli. Ich działania muszą być poddane wnikliwej obserwacji. Jeśli widać, iż dziecko jest zagubione, zniechęcone czy zmęczone lub odwrotnie – nadpobudliwe, to warto zmodyfikować przebieg badania – zrobić przerwę czy udzielić pomocy. Niepowodzenia w trakcie testów użyteczności mogą zniechęcić dziecko do udziału w nim, dlatego należy być bardziej elastycznym w udzielaniu pomocy niż w przypadku testów z dorosłymi. Taka pomoc jest też bardziej naturalna, bo w sytuacji domowej udziela jej zwykle albo starsze rodzeństwo, albo rodzic.
7. Dodatkowe pytania – w trakcie moderowania badań warto zadawać sporo pytań – dzięki temu można np. odkryć, że nieletni respondent zupełnie opacznie zrozumiał zadanie. Jednak nagabywanie na siłę może doprowadzić do tego, że dziecko całkowicie zamknie się w sobie. Trzeba więc dostosować taktykę moderacji do danego uczestnika.
8. Parafrazowanie – dzieci bardzo często enigmatycznie nakreślają sytuację czy odpowiadają na pytania. Warto zatem parafrazować, aby upewnić się, że intencje małego respondenta zostały dobrze zrozumiane.
9. Pomiar satysfakcji – mali respondenci nie wypełnią kwestionariusza ze skalą Likerta, a określanie przez młodsze dzieci, czy dany element im się podobał, może być mało wiarygodne. W przypadku oceny satysfakcji dobrze sprawdzi się element projekcyjny, jakim jest np. określanie zadowolenia dziecka poprzez wybór jednej z buziek – uśmiechniętej, neutralnej lub smutnej. Niezbędna jest również obserwacja zachowań niewerbalnych takich jak uśmiech, śmiech, wiercenie się czy ziewanie. Będą one najbardziej wiarygodnymi miarami zaangażowania i satysfakcji.
10. Bonusowe informacje od rodzica – nawet zwykły telefon do rodzica dzień po badaniu może stać się bogatym źródłem dodatkowych informacji o potrzebach czy wrażeniach dziecka. Można również dopytać o niejasne kwestie, które wyniknęły w czasie spotkania. Szczególnie ważne okaże się to w przypadku dzieci nieśmiałych, z którymi trudniej było nawiązać kontakt w trakcie samego badania.
Ilustracja 9
Przykładowe buźki do ewaluacji satysfakcji dzieci
W czasie prowadzenia badań z dziećmi należy zawsze pamiętać o tym, że cokolwiek się wydarzy (a może wydarzyć się w zasadzie wszystko), poczucie bezpieczeństwa i akceptacji działań dziecka jest najważniejsze. A to, co najtrudniejsze (i najciekawsze) w badaniach z dziećmi, to ich nieprzewidywalność.
3. BADANIA POTRZEB W PROJEKTOWANIU PRODUKTÓW
Badania potrzeb to nie sztuka dla sztuki. Dla całego zespołu zaangażowanego w tworzenie produktu najważniejsze jest zrozumienie, w jaki sposób badania potrzeb mogą pomóc w projekcie. W dużym uogólnieniu – pozwalają one na zarysowanie kontekstu projektowego, eksplorację problemu, kiedy jest on nowy i niezidentyfikowany, oraz zdobycie podstawowej wiedzy, zanim przystąpi się do tworzenia produktu. Obrazowo mówiąc, to jak wyprawa na nowy ląd, w celu rozpoznania warunków, które na nim panują, i poznania ludów, które go zamieszkują. Niemniej ważne są badania, których celem jest pogłębienie specyficznego obszaru czy problemu, aby można było stworzyć lepsze rozwiązania dla obiorców.
Dla zespołu projektowego badania są podstawą rozwinięcia empatii wobec użytkownika i zrozumienia go. Cały zespół może wczuć się w rolę użytkownika, bo dzięki pozyskanej wiedzy przestaje on być anonimowym odbiorcą, staje się realny. Ogromną rolę odgrywa tu zaangażowanie członków zespołu w badania (czy to osobiście, czy poprzez wspólne oglądanie nagrań), formułowanie wniosków i rekomendacji oraz przekładanie ich na konkretne narzędzia projektowe (takie jak: persony, scenariusze użytkownika, customer journey itp.)
Frank Chimero:
Ludzie ignorują design, który ignoruje ludzi 26.
Identyfikacja grupy docelowej
Badania potrzeb pozwalają na zidentyfikowanie grupy docelowej produktu. Wynikiem takich badań bywa określenie głównych charakterystyk społeczno-demograficznych użytkowników czy ich umiejętności posługiwania się urządzeniami interaktywnymi. Dane demograficzne nie są sednem badań potrzeb w UX, ale mogą pomóc w zrozumieniu specyfiki odbiorców i dopasowaniu do nich produktu.
Kontekst interakcji
Kontekst środowiskowy, fizyczny oraz kulturowy może mieć ogromne znaczenie dla projektu. Miejsce, czas, dystraktory, urządzenia, obecność innych osób w czasie podejmowania interakcji i wiele innych czynników może wpływać na doświadczenia użytkowników. Badania eksploracyjne pozwalają na poznanie tych elementów oraz ocenę ich ważności. Wyróżnienie elementów destrukcyjnych oraz stymulujących może przynieść korzyści na późniejszych etapach pracy nad projektem.
Wzorce zachowań
Aby lepiej zrozumieć działania użytkowników oraz dobrze określić problem projektowy, konieczne jest poznanie wszelkich trwałych modeli zachowań odbiorców. Poznanie nawyków i zwyczajów jest niezbędne do stworzenia rozwiązań projektowych, które będą wspierać naturalne zachowania obiorców oraz wpiszą się w utrwalone procesy. Przy tworzeniu rozwiązań od podstaw dogłębne poznanie schematów działania odbiorców często pozwala na zidentyfikowanie niezaspokojonych potrzeb, a co za tym idzie niezagospodarowanych przez konkurencję nisz. Dzięki temu badania stają się motorem innowacji w projekcie.
Wcześniejsze doświadczenia
Jednym z celów stawianych przed badaniami potrzeb jest również odtworzenie wcześniejszych doświadczeń związanych z danym obszarem i produktem. To czas na poznanie problemów i bolączek odbiorców, subiektywnych odczuć oraz identyfikację elementów, które wywołują negatywne emocje, demotywują, są nieefektywne lub irytujące. Te badania pozwalają również na odniesienie się do konkurencji – sprawdzenie, jakie błędy zostały popełnione, lub szukanie luk u rywala. Niemniej ważne jest identyfikowanie aspektów pozytywnych, wywołujących zachwyt, budujących zaufanie, przyciągających klientów.
Język i terminologia
Niezrozumiały język może być krytycznym czynnikiem,
26
Zasłyszane w dyskusji; tłum. własne.