Podstawy ekonomii. Отсутствует
0 – podaż wyjściowa,
Współczynnik cenowej elastyczności podaży przyjmuje wartości dodatnie, gdyż zgodnie z prawem podaży wzrost ceny powoduje wzrost podaży, a przy spadku ceny podaż maleje.
Jeżeli podaż silnie reaguje na zmianę ceny, to jest to podaż elastyczna, a słaba reakcja na zmianę ceny oznacza podaż nieelastyczną.
Wielkość współczynnika cenowej elastyczności podaży zależy głównie od stopnia wykorzystania możliwości produkcyjnych, stanu zapasów, możliwości przestawienia produkcji i długości czasu. Uwzględniając powyższe czynniki, można stwierdzić, że podaż jest bardziej elastyczna, gdy:
• mniejszy jest stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych, gdyż szybciej można zwiększyć produkcję i podaż niż przy pełnym wykorzystaniu tych zdolności;
• istnieją zapasy towarów, które można dostarczyć na rynek, gdy rośnie cena niż przy ich braku;
• istnieją możliwości przestawienia produkcji na dobra, których ceny rosną, niż gdy tych możliwości nie ma;
• w długim okresie zwiększa się potencjał produkcyjny, dzięki nowym inwestycjom, nowej technice i technologii produkcji, zapewniający wzrost produkcji i podaży w reakcji na zmianę ceny, niż w okresie stosunkowo krótkim, gdy podaż nie może zareagować na zmianę ceny.
4.12.2. Rodzaje cenowej elastyczności podaży
Wartość współczynnika cenowej elastyczności podaży określa, z jakim rodzajem tej elastyczności mamy do czynienia.
Jeżeli cenowa elastyczność podaży jest równa zero (EcPd = 0), to podaż jest doskonale nieelastyczna (sztywna), co oznacza, że nie reaguje ona na zmianę ceny. Taka podaż występuje w bardzo krótkim czasie.
Współczynnik cenowej elastyczności podaży równy jedności (EcPd = 1), świadczy o elastyczności wzorcowej. W tej sytuacji względne zmiany podaży są takie same jak względne zmiany ceny, np. wzrost ceny o 15% powoduje identyczny wzrost podaży o 15%, to EcPd
Współczynnik cenowej elastyczności podaży mniejszy od jedności (EcPd < 1) oznacza podaż mało elastyczną względem ceny. Wówczas podaż w małym stopniu reaguje na zmianę ceny, czyli procentowe zmiany podaży są mniejsze niż procentowe zmiany ceny, np. gdy cena rośnie o 10%, podaż rośnie o 5%, to EcPd
Jeżeli współczynnik cenowej elastyczności podaży ma wartość większą od jedności (EcPd > 1), to podaż silnie reaguje na zmianę ceny, czyli względne zmiany podaży są większe niż względne zmiany ceny. Jest to podaż wysoce elastyczna, np. wzrost ceny o 20% powoduje wzrost podaży o 30%, stąd EcPd
Gdy współczynnik cenowej elastyczności podaży osiąga nieskończoność (EcPd < ∞), to podaż jest doskonale elastyczna, czyli bardzo małe zmiany ceny powodują bardzo duże zmiany podaży.
Ilustrację graficzną omówionych rodzajów elastyczności cenowej podaży przedstawiają różne położenia krzywej podaży.
Rysunek 4.23. Krzywe podaży przy różnych współczynnikach cenowej elastyczności podaży
Źródło: opracowanie własne.
Gdy:
EcPd = 0, to krzywa podaży jest pionowa,
EcPd = 1, krzywa podaży jest wyprowadzona pod kątem 45% z początku układu współrzędnych,
EcPd < 1, krzywa podaży jest wyprowadzona z dodatniego odcinka osi odciętych,
EcPd > 1, krzywa podaży jest wyprowadzona z dodatniego odcinka osi rzędnych,
EcPd = ∞, krzywa podaży jest pozioma.
Rozdział 5
Teoria wyboru konsumenta
Radosław Piwowarski, Katarzyna Piłat
5.1. Wstęp
Teoria wyboru konsumenta opisuje, w jaki sposób podejmujemy decyzje w świecie ograniczonych zasobów. Innymi słowy, jak wybieramy dane dobra i usługi spośród tysięcy dostępnych na rynku. Chcąc modelować zachowania konsumenta, przyjmuje się wiele założeń. Przede wszystkim modelowy konsument postępuje racjonalnie. Dąży do osiągnięcia jak najwyższej satysfakcji z konsumpcji przy danym dochodzie. Wybór jest dokonywany między dwoma dobrami, a dochód i ceny są wielkościami danymi. Pomimo uproszczeń, ten klasyczny model pozwala opisać istotne elementy w podejmowaniu przez konsumenta decyzji oraz powiązać jego zachowanie z przedstawianą wcześniej teorią rynku. Znajomość klasycznej teorii konsumenta nie pozwala na opisanie wszystkich zachowań rynkowych, jednak stanowi istotną podstawę do dalszych analiz w tym zakresie.
5.2. Ograniczenie budżetowe konsumenta
Wydatki konsumenta zależą przede wszystkim od dochodu, którego wielkość określa, na co „można sobie pozwolić”. Najczęściej oznacza to, że nie wszystkie dobra i usługi dostępne na rynku, które chciałoby się konsumować, można zakupić. Decyzje konsumpcyjne podejmuje się w ramach posiadanego ograniczenia budżetowego.
W celu łatwiejszego zrozumienia procesu podejmowania decyzji przez konsumenta modelową analizę upraszcza się do wyboru między dwoma dobrami – X i Y. W naszym przykładzie przyjmiemy, że konsument jest kinomanem i łasuchem, a jego wybór sprowadza się do decyzji, ile razy może pójść do kina (X) i ile może zjeść swojego ulubionego tortu czekoladowego (Y ).
Wizyty w kinie i torty czekoladowe tworzą koszyk konsumpcyjny (X, Y). Podejmując decyzje, konsument wybiera koszyk, na jaki może sobie pozwolić, czyli dostępny w ramach jego ograniczenia budżetowego. Ograniczenie budżetowe konsumenta wyznacza wszystkie dostępne koszyki dóbr X i Y, jakie konsument może zakupić przy danym dochodzie i cenach. Wynika z tego, że istnieje maksymalna konsumpcja biletów do kina, tortów czekoladowych czy obu tych dóbr na raz, na którą stać konsumenta.
5.2.1. Równanie ograniczenia budżetowego
Liczba konsumowanych biletów do kina i tortów czekoladowych, na które może sobie pozwolić konsument zależy od cen. Zakładając, że cały dochód jest wydawany na ich konsumpcję, ograniczenie budżetowe przyjmie postać równania budżetowego:
gdzie:
Qx, Qy – liczba wizyt w kinie (X) i tortów czekoladowych (Y ),
cx, cy – cena biletu do kina i tortu czekoladowego,
DK – dochód konsumenta.
Równanie ograniczenia budżetowego (równanie budżetowe) pokazuje graniczne koszyki konsumpcji X i Y, jakie konsument może zakupić przy danym dochodzie i cenach. Wynika z niego również, że przy danym dochodzie i cenach, im więcej konsument wyda na bilety do kina, tym mniejsze będą jego wydatki związane z konsumpcja torów czekoladowych. Inaczej ujmując, przeznaczenie dodatkowej kwoty wydatków na jedno dobro, będzie oznaczać rezygnację z identycznej kwoty wydatków na drugie dobro. Dochodzi