Neonatologia. Отсутствует

      Rozpoznanie refluksu żołądkowo-przełykowego formułuje się przede wszystkim na podstawie wywiadu i obserwacji dziecka. Stosowane techniki diagnostyczne, które dokumentują refluks żołądkowo-przełykowy, są inwazyjne (np. pH-metria przełyku, badanie RTG, badanie scyntygraficzne, badanie endoskopowe, badanie manometryczne).

      Ze względu na inwazyjność technik diagnostycznych należy w każdej sytuacji objawowego refluksu żołądkowo-przełykowego wdrożyć odpowiednie postępowanie terapeutyczne, a rozważyć zasadność wykonania badań diagnostycznych wtedy, gdy stosowane leczenie nie przyniesie oczekiwanych efektów.

      Leczenie objawowego refluksu żołądkowo-przełykowego u dzieci najmłodszych obejmuje:

      Zaburzenia czynnościowe motoryki górnego odcinka przewodu pokarmowego zwykle mają niewielkie nasilenie, wyraźnie łagodnieją wraz z wiekiem i ustępują zwykle pod koniec 3. miesiąca życia.

      7.4. Kolka jelitowa i nietolerancja laktozy

      Zespół objawów kolki jelitowej jest zaburzeniem o charakterze czynnościowym. Wynika z zaburzeń pasażu gazów jelitowych i dojrzewania koordynacji motoryki przewodu pokarmowego.

      Bardzo często zwiększone powstawanie gazów jelitowych wiąże się z nietolerancją laktozy. U większości noworodków donoszonych laktoza obecna w pokarmie z piersi jest trawiona w jelicie cienkim prawie w całości. Laktaza, enzym trawiący laktozę, jest enzymem adaptacyjnym, tzn. jego ilość zwiększa się wraz ze zwiększającą się z wiekiem podażą pokarmu. W przypadku gdy ilość enzymu trawiącego cukier jest zbyt mała, pojawiają się objawy będące następstwem fermentacji laktozy w jelicie grubym przez obecną tam florę bakteryjną.

      Zasadniczo w przebiegu nietolerancji laktozy wyróżnia się 3 grupy objawów:

      Zwykle objawy nietolerancji laktozy przypominają zespół objawów kolki jelitowej. Jeśli pojawiają się w 3.–4. tygodniu życia, nie utrzymują się dłużej niż do końca 3. miesiąca życia. Wczesna kolka, nasilone objawy nietolerancji laktozy, obserwowane w 1.–2. tygodniu życia, utrzymywać się mogą do końca 6.–7. miesiąca życia z wyraźną tendencją do łagodnienia objawów wraz z wiekiem.

      Nietolerancję laktozy, ze względu na niedobór laktazy, stopień nasilenia i czas utrzymywania się objawów, można podzielić na 3 rodzaje:

      Postępowanie terapeutyczne przy nietolerancji laktozy jest łatwe w przypadku karmienia pokarmem sztucznym. W zależności od stopnia nasilenia objawów należy zastosować mieszanki bezlaktozowe lub hipolaktozowe. Najwięcej problemów sprawiają noworodki i niemowlęta, które mają nietolerancję laktozy i są karmione naturalnie. W takiej sytuacji, gdy głodne dziecko zaczyna ssać, dochodzi do rozciągania żołądka, co wyzwala i nasila jelitowe odruchy motoryczne. Wzmożona perystaltyka jelit wypełnionych gazami powoduje pojawienie się bólu kolkowego o zmiennym nasileniu, niepokój i przerywane płaczem karmienie. Niekiedy udaje się złagodzić objawy kolki, odciągając przed karmieniem pierwsze porcje pokarmu (bogate w laktozę).

      Jeśli objawy nietolerancji laktozy są bardzo nasilone, można do odciągniętego pokarmu z piersi dodać laktazę w postaci farmaceutyku i po odpowiednim czasie podać pokarm zawierający zmniejszone ilości laktozy. Istnieje możliwość podawania dziecku preparatu zawierającego laktazę (Delicol) bezpośrednio przed karmieniem. Dzieci z problemami kolkowymi powinno się kilka razy dziennie, między karmieniami, układać na brzuchu. Pozycja ta ułatwia odejście gazów przed kolejnym karmieniem. Korzystne jest również odpowiednie masowanie brzucha w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara.

      7.5. Alergia pokarmowa

      Alergia pokarmowa jest niepożądaną reakcją organizmu, która wynika z odpowiedzi immunologicznej na określony pokarm. Objawy mogą być wywołane przez 1, 2 lub kilka antygenów pokarmowych. Zwykle alergię charakteryzują:

Tabela 7.5. Prawdopodobieństwo wystąpienia choroby alergicznej w zależności od obciążenia rodzinnego