Neonatologia. Отсутствует
białka (hydrolizat białka serwatkowego i kazeiny) stosowany jest do wzbogacania w białko pokarmu kobiecego przeznaczonego dla noworodków urodzonych z masą ciała < 1000 g. Zgodnie z obowiązującymi rekomendacjami zaleca się, by wcześniaki urodzone z masą ciała < 1000 g otrzymywały 3,6–4,1 g białka na 100 kcal, czyli 4–4,5 g na kilogram masy ciała na dobę. Najlepiej, by korekta stężenia białka w podawanym wcześniakowi mleku mamy była dokonana po oznaczeniu stężenia białka w tym mleku. Jeśli pomiar taki nie jest możliwy, a dynamika przyrostów masy ciała nie zadowala, można przyjąć, że średnie stężenie białka w mleku kobiecym wg danych literaturowych wynosi 1,5 g/100 ml (2,3 g/100 kcal).
Bebilon Suplement białka może być podawany do mleka kobiecego, do którego dodano również Bebilon HMF, a także do mleka modyfikowanego przeznaczonego dla dzieci urodzonych przedwcześnie z małą lub bardzo małą masą ciała (Bebilon Nenatal Premium, PreNAN, Enfamil Premature), które nie otrzymują mleka kobiecego i są karmione sztucznie.
Niestety pomimo intensywnego leczenia żywieniowego w okresie pobytu dziecka na oddziale neonatologicznym wiele noworodków urodzonych przedwcześnie w chwili wypisu do domu (masa ciała ok. 2000 g) ma niedobór masy ciała w odniesieniu do skorygowanego wieku płodowego (hipotrofia zewnątrzmaciczna). Należy więc dążyć do utrzymania w okresie całego 1. półrocza życia wysokiego tempa wzrastania, gwarantującego stopniowe wyrównywanie parametrów rozwoju fizycznego (doganianie wzrastania). Uzyskanie optymalnego wzrastania u noworodków z masą ciała < 2000 g to 15 g/kg mc./dobę, z masą ciała > 2000 g to 20–30 g/kg mc./dobę (przyrost obwodu głowy – 0,8–1 cm/tydzień, a długości ciała – 0,8–1,1 cm/tydzień).
Z praktyki klinicznej wynika, że prawidłowe tempo wzrastania wcześniakom urodzonym < 34. tygodnia ciąży gwarantuje podawanie 150–160 ml/kg mc. mieszanki dla wcześniaków lub 160–170 ml/kg mc. pokarmu kobiecego wzbogaconego w HMF. W przypadku noworodków urodzonych ≥ 34. tygodnia ciąży prawidłowe tempo wzrastania zapewnia podaż 180–200 ml/kg mc. pokarmu kobiecego lub mieszanki dla noworodków urodzonych o czasie.
Wcześniak wypisany do domu ciągle ma niewystarczające rezerwy składników odżywczych (przy intensywnym wzrastaniu składniki odżywcze zużywa na bieżąco) i wymaga istotnej suplementacji w składniki mineralne. Nie może być pod względem żywieniowym traktowany jak noworodek donoszony, ponieważ jego podstawowy wydatek energetyczny jest wyższy nawet o 50% w porównaniu z niemowlęciem w tym samym wieku kalendarzowym. Wydaje się, że to wysokie zapotrzebowanie energetyczne wynika głównie z nadal bardzo wysokiego współczynnika przyrostu masy ciała.
Optymalnie jest oczywiście, by wypisany do domu wcześniak był karmiony pokarmem kobiecym wzbogacanym za pomocą HMF. Jeśli karmienie pokarmem własnej mamy nie jest możliwe, należy zastosować mleko wzbogacone dedykowane dla wcześniaków po wypisie typu PDF (Bebilon Nenatal Home). Mleko takie zawiera więcej niż mleko początkowe (dla noworodków urodzonych o czasie), ale mniej niż mleko przeznaczone dla wcześniaków białka (2 g/100 ml), tłuszczów (4 g/100 ml), węglowodanów (7,5 g/100 ml), wapnia (87 mg/100 ml), fosforu (47 mg/100 ml), cynku (0,9 mg/100 ml), witamin i pierwiastków śladowych.
Jeśli wcześniak karmiony jest w sposób mieszany, otrzymuje mleko własnej mamy oraz mleko modyfikowane, rozważyć należy podawanie mieszanek typu HA (hipoalergiczne). Mieszanki takie zmniejszają ryzyko alergii na białka mleka krowiego poprzez generowanie tolerancji immunologicznej tych białek. Zasadę dokarmiania mieszanką sztuczną należy rozważyć indywidualnie. Wydaje się, że korzystniejsze jest podanie pełnego karmienia mlekiem modyfikowanym HA niż dokarmianie taką mieszanką po każdej próbie karmienia piersią. Dokarmianie po każdej próbie karmienia piersią zwiększa ryzyko szybkiego przyzwyczajenia do karmienia smoczkiem. Dokarmianie pełnym posiłkiem mieszanką modyfikowaną zaspakaja głód dziecka i zwiększa objętość pokarmu z piersi, którą dziecko zjada w trakcie kolejnego karmienia. W takich sytuacjach należy „namawiać” dziecko do zjadania z obu piersi.
Wszystko przemawia za tym, że noworodki urodzone przedwcześnie powinny być w sposób szczególny traktowane pod względem żywieniowym do końca 6. miesiąca życia. Szczególną grupą wydaje się grupa noworodków urodzonych z masą ciała < 1000 g. Dzieci te wymagają wnikliwego monitorowania żywienia, a także skrupulatnej analizy parametrów rozwoju fizycznego do końca 1. roku życia. Również do końca 1. roku życia wymagają zwiększonej podaży białka.
Od chwili porodu noworodek ma stały kontakt z bakteriami, które w krótkim czasie kolonizują jego skórę, jamę ustną, górne drogi oddechowe, przewód pokarmowy i dolny odcinek układu moczowego. Szczególne znaczenie mają bakterie jelitowe. W największym odsetku w jelicie występują bakterie beztlenowe należące do Bacteroides spp., Bifidobacterium spp., Eubacterium spp., Propionibacterium spp. i Clostridium spp. W mniejszej ilości występują bakterie tlenowe, do których zalicza się m.in. Bacillus spp., Lactobacillus spp., Streptococcus spp. i Enterococcus spp.
Probiotyki
Są bakteriami jelitowymi (z greckiego pro bios – dla życia), które po podaniu doustnym w odpowiedniej liczbie mogą namnażać się i bytować w przewodzie pokarmowym, wywierając korzystny wpływ na organizm gospodarza.
W chwili obecnej znanych jest i stosowanych wiele szczepów bakteryjnych zaliczanych do probiotyków. Najczęściej stosuje się bakterie kwasu mlekowego z rodzaju Lactobacillus (m.in. L. rhamnosus GG, L. salivarius, L. casei, L. plantarum, L. acidophilus, L. ferementum, L. bulgaricus) i rodzaju Bifidobacterium (m.in. B. bifidum, B. breve, B. infantis, B. lactis, B. longum) oraz Streptococcus thermophilus, Saccharomyces boulardii, Enterococcus faecium i Bacillus subtilis.
Korzystne oddziaływanie bakterii probiotycznych polega m.in. na tym, że tworzą gęstą powłokę na powierzchni błony śluzowej, co zmniejsza prawdopodobieństwo osiedlania się tu bakterii patogennych. Produkowany przez bakterie kwas mlekowy, obniżając pH treści jelitowej, hamuje rozwój bakterii patogennych oraz zmniejsza aktywność enzymatyczną i powstawanie substancji o potencjalnie szkodliwym działaniu. Działanie bakteriostatyczne lub bakteriobójcze w stosunku do innych bakterii mają również liczne substancje o charakterze antybiotykowym i nadtlenek wodoru, syntetyzowane i uwalniane do środowiska przez bakterie probiotyczne. Bakterie biorą udział w trawieniu laktozy. Oddziałują immunomodulująco oraz cytoprotekcyjnie. Uczestniczą w syntezie witamin z grupy B, witaminy H (biotyny), prekursorów witaminy K i kwasu foliowego. Zwiększają biodostępność i wchłanianie wapnia, wchłanianie magnezu, fosforu, cynku i żelaza. Pośrednio wpływają na gospodarkę lipidową (obniżenie stężenia cholesterolu i triglicerydów we krwi).
Zastosowanie probiotyków
Produkt mleczny może być uznany za probiotyczny, jeśli w jednym gramie zawiera co najmniej 107 Bifidobacterium lub 108 Lactobacillus.
Wykazano korzystny wpływ ich stosowania w różnych stanach klinicznych, m.in. w:
● ostrej biegunce infekcyjnej – skrócenie czasu trwania biegunki;
● biegunce związanej z leczeniem antybiotykami – zmniejszenie ryzyka wystąpienia biegunki, jeśli wraz z antybiotykiem podawane są probiotyki.
Stwierdzono też korzystny wpływ profilaktycznego podawania probiotyków:
● zmniejszenie ryzyka wystąpienia biegunki;
● zmniejszenie częstości kuracji antybiotykowych;
● zmniejszenie częstości wizyt u lekarza;
● zmniejszenie częstości epizodów odwodnienia;
● zmniejszenie częstości występowania zespołów nietolerancji pokarmowej;
●