Neonatologia. Отсутствует
1999–2005: raport 2006. Wydawnictwo IMiDz, Warszawa 2006.
Tumbarello R., Pisu F., Pisano E., Puddu R., Bini R.M.: Timely detection of premature closure of the ductus arteriosus in full-term fetus. Important role of fetal echocardiography. Minerva Ginecologica, 1999, 51 (5), 197–201.
Vanpee M., Blennow M., Linne T., Herin P, Aperia A.: Renal function in very Iow birth weight infants: normal maturity reached during early childhood. Journal of Pediatrics, 1992, 121, 784–788.
Volpe J.J.: Human brain development. W: Neurology of the newborns (red. Volpe J.J.). W.B. Saunders, Philadelphia 1995.
1. Zamknięcie przewodu tętniczego dokonuje się po urodzeniu wskutek:
1. wzrostu prężności tlenu w aorcie; 2. wzrostu stężenia prostoglandyny E1 we krwi noworodka; 3. wzrostu aktywności inhibotorów syntetazy prostoglandy; 4. wzrostu pCO2 we krwi noworodka; 5. wzrostu ciśnienia w prawym przedsionku serca
a) 1, 2, 3, 4
b) 1, 2
c) 1, 3
d) 2, 3, 5
e) 4, 5
2. W przetrwałym krążeniu płodowym stwierdza się:
1. zwiększony przepływ płucny; 2. zmniejszony przepływ płucny, 3. poprawę stanu klinicznego po podaniu tlenku azotu; 4. wzrost oporu w drogach oddechowych; 5. obniżeniem oporu w drogach oddechowych
a) 1, 3
b) 1, 5
c) 2, 5
d) 2, 3, 4
e) 1, 3, 4
3. Surfaktant pojawia się w płucach w:
a) 26. tygodniu ciąży,
b) 28. tygodniu ciąży,
c) 24. tygodniu ciąży,
d) 30. tygodniu ciąży,
e) 22. tygodniu ciąży.
4. Skala Amiel-Tison stosowana jest u noworodków w celu oceny:
1. stopnia zaburzeń oddychania; 2. niedojrzałości morfologicznej; 3. niedojrzałości czynnościowej; 4. adaptacji do życia pozamacicznego; 5. ośrodkowego układu nerwowego
a) 1
b) 2
c) 2, 3, 4
d) 3, 4, 5
e) 1, 2, 3, 4, 5
5. Który z wymiarów płodu lub noworodka jest najczulszym wskaźnikiem wewnątrzmacicznego ograniczenia wzrastania płodu:
a) obwód brzucha (AC),
b) obwód głowy (HC),
c) długość kości udowej (FL),
d) obwód klatki piersiowej,
e) wszystkie powyższe mają podobną czułość.
6. Do asymetrycznego wewnątrzmacicznego ograniczenia wzrastania płodu dochodzi najczęściej:
a) poniżej 12. tygodnia ciąży,
b) pomiędzy 22. a 30. tygodniem ciąży,
c) po 32. tygodniu ciąży,
d) pomiędzy 38. a 42. tygodniem ciąży,
e) pomiędzy 12. a 20. tygodniem ciąży.
1 – c
2 – d
3 – c
4 – d
5 – a
6 – c
Rozdział 7
Żywienie noworodka
Marek Szczepański
7.1. Odrębności fizjologiczne przewodu pokarmowego noworodka
Strukturą, z której rozwija się przewód pokarmowy oraz wątroba i trzustka, jest jelito pierwotne, dobrze zróżnicowane już u 4-tygodniowego zarodka. Początkowy (jama ustna) oraz końcowy (odbytnica i odbyt) odcinek przewodu pokarmowego mają pochodzenie ektodermalne, a całe jelito pierwotne – endodermalne. Połączenie wszystkich odcinków przewodu pokarmowego i całkowite jego udrożnienie następuje w 9. tygodniu ciąży, czyli w 1. tygodniu życia płodowego.
Cechą charakterystyczną przewodu pokarmowego jest odcinkowe zróżnicowanie, obserwowane od najwcześniejszego okresu życia płodowego. Zróżnicowanie to dotyczy zarówno struktury i funkcji, jak również tempa rozwoju poszczególnych odcinków. Dynamika tego rozwoju jest niezwykła. Długość przewodu pokarmowego w okresie od 5. tygodnia ciąży do porodu zwiększa się bowiem 1000-krotnie.
W rozwoju ściany jelita uczestniczy również mezoderma, z której powstają: tkanka łączna, mięśnie oraz otrzewna. Pierwsze mioblasty w ścianie rozwijającego się przewodu pokarmowego stwierdza się w 8.–9. tygodniu ciąży. Rozwojowi mięśniówki okrężnej i podłużnej towarzyszy szybki rozwój unerwienia ściany jelita. Dzięki tak szybkiemu rozwojowi wszystkich struktur przewodu pokarmowego w 18.–22. tygodniu obserwuje się nieskoordynowane połykanie, a w 20.–24. tygodniu życia płodowego pojawia się aktywność motoryczna przewodu pokarmowego. Wyraźne propulsywne ruchy perystaltyczne stwierdza się w 24.–28. tygodniu. Dojrzałą aktywność motoryczną przewód pokarmowy osiąga w 30.–36. tygodniu życia płodowego [tab. 7.1].
Tabela 7.1. Rozwój aktywności motorycznej przewodu pokarmowego
Pierwotny przewód pokarmowy jest rurowatym tworem, którego pozbawioną fałdowania powierzchnię pokrywają niezróżnicowane komórki nabłonkowe. Rozwój fałdowania błony śluzowej zwiększa powierzchnię jelit 3-krotnie. Rozwinięte kosmki jelitowe obserwuje się u 10.–12.-tygodniowych płodów, nieco później pojawiają się pierwotne krypty jelitowe. Obecność w pełni ukształtowanych kosmków jelitowych zwiększa powierzchnię jelita 8–10-krotnie. W 17.–20. tygodniu ciąży pokrywające powierzchnię błony śluzowej enterocyty wykazują pełną dojrzałość strukturalną. Obecność mikrokosmków na powierzchni enterocytów zwiększa powierzchnię jelita cienkiego 15–40-krotnie [ryc. 7.1]. Aktywność obecnych w rąbku szczoteczkowym enterocytów licznych enzymów, między innymi enterokinazy, oligopeptydaz, disacharydaz, zwiększa się wraz z czasem trwania ciąży.
Zalążek wątroby pojawia się bardzo wcześnie w okresie zarodkowym, już w 3. tygodniu. W 10. tygodniu stwierdza się obecność przewodów żółciowych, pęcherzyka żółciowego oraz sieci naczyń krążenia wątrobowego. Wraz z czasem trwania ciąży zmianom strukturalnym towarzyszy dojrzewanie czynnościowe. Wątroba 10–12-tygodniowego płodu aktywnie uczestniczy w syntezie białek, lipidów i barwników żółciowych. Ma wpływ na gospodarkę węglowodanową, procesy biotransformacji i detoksykacji.
Trzustka rozwija się nieco później niż wątroba, jej zawiązki są obecne w 5. tygodniu. U płodów 12–14-tygodniowych w trzustce stwierdza się obecność systemu przewodów wyprowadzających, zróżnicowanie utkania na komórki wydzielania zewnętrznego i wewnętrznego oraz pierwotne utkanie zrazikowe. W 22. tygodniu rozpoczyna się aktywność między innymi peptydaz, amylazy, lipazy i trypsyny. Aktywność enzymatyczna wydzieliny trzustkowej zwiększa się wraz z czasem trwania ciąży, wykazuje jednak duże zróżnicowanie. U noworodków aktywność enzymów proteolitycznych wydzieliny trzustkowej jest wysoka, ale aktywność amylazy i lipazy stosunkowo niska. Zdolność trzustki do wydzielania węglowodorów i elektrolitów zwiększa się wyraźnie w okresie poporodowym.