Leadership ToolBox. Robert St. Bokacki

Leadership ToolBox - Robert St. Bokacki


Скачать книгу
do pracownika (czyli takie, w którym dominuje jeden rodzaj zachowań) przynosi bardzo dobre efekty. Zwykle jednak, jeśli kierownik chce działać w sposób jak najbardziej wydajny, sytuacja wymagać będzie od niego elastyczności. W codziennej praktyce trzeba będzie stosować zarówno zachowania usamodzielniające, jak i dyrektywne oraz umiejętnie je równoważyć względem siebie. Nie jest też wykluczone, że w przypadku tego samego zadania i tego samego pracownika będziemy stosowali różne nasilenie obu rodzajów zachowań na kolejnych etapach cyklu kierowania ludźmi, np. na etapie zlecania zastosujemy zachowania bardziej dyrektywne, a na etapie wsparcia więcej zachowań usamodzielniających. Wszystko będzie zależeć od zidentyfikowanych potrzeb pracownika, charakteru zadania i wymogów sytuacji.

Celem jest skuteczność

      Oczywistym celem stosowania stylów przewodzenia jest osiągnięcie w określonym czasie konkretnego wpływu na zachowania danego pracownika w odniesieniu do konkretnego zadania. Style przewodzenia determinują jedynie sposób osiągania tego efektu, drogę dojścia.

      Style przewodzenia:

      1. styl instruujący,

      2. styl delegujący,

      3. styl uprawniający.

Style przewodzenia a zachowania

      Rysunek 3. Style przewodzenia a zachowania dyrektywne i usamodzielniające

      Instruujący styl przewodzenia. Menedżer próbuje tak zorganizować warunki pracy, aby problemy ludzkie i kontakty między pracownikami nie miały na nią ujemnego wpływu. Sam podejmuje decyzje. Planowanie i sprawdzanie spoczywają całkowicie w jego rękach. Podejmuje dużo inicjatyw i jasno wyznacza zadania, by wszyscy wiedzieli, czego się od nich oczekuje. Ocenia ludzi poprzez ich osiągnięcia. Błędy naprawiane są poprzez system kar i upomnień. Jeśli to konieczne, menedżer wywiera nacisk na podwładnych. Wydawanie instrukcji i przydzielanie zadań to główne narzędzia kierowania. Komunikacja jest jednostronna, ponieważ to menedżer decyduje: kto, co, gdzie, kiedy i w jaki sposób. Zadaje pytania w rodzaju: „Czy to jest jasne?” lub „Czy są jakieś pytania?”. Sprawuje ścisły nadzór nad wykonaniem poleceń.

      Podstawowe narzędzia w cyklu kierowania przynależne do instruującego stylu przewodzenia to:

      ● instruowanie (etap zlecania),

      ● trening (etap wspierania),

      ● nadzór (etap kontroli),

      ● korygowanie ultymatywne (etap interweniowania),

      ● udzielanie pochwał (etap wzmacniania).

      Delegujący styl przewodzenia. Menedżer próbuje angażować pracowników i stara się zrozumieć ich problemy. Pracownicy mają wyraźny wpływ na tok pracy. Przypomina stale o celach stawianych przed zespołem i całą firmą oraz o własnych interesach pracowników. Nie tylko podejmuje decyzje, ale pilnuje także, by były one wdrażane. Nadaje pracy kierunek (prowadzenie zamiast zarządzania). Kontrola koncentruje się na kilku wybranych wskaźnikach. Kiedy pojawiają się błędy, szuka przyczyn; później na ich temat wspólnie się dyskutuje. Pracownicy są zachęcani do kreatywności. Menedżer jest otwarty na nowe pomysły, choć decyzje podejmuje sam. Rezultatem komunikacji jest maksymalne zaangażowanie się pracowników w wykonanie pracy. Poza informacjami typu: kto, co, gdzie, kiedy i jak (charakterystycznych dla stylu instruującego) przekazywane są również informacje wyjaśniające (dlaczego). Zachodzi tu komunikacja dwukierunkowa: pracownik może zadawać pytania, menedżer nie musi znać wszystkich odpowiedzi, poza tym jest otwarty na opinie innych.

      Podstawowe narzędzia cyklu kierowania odpowiadające delegującemu stylowi przewodzenia to:

      ● delegowanie (etap zlecania),

      ● konsultowanie (etap wspierania),

      ● monitorowanie wskaźników (etap kontroli),

      ● korygowanie konsultatywne (etap interweniowania),

      ● nagradzanie (etap wzmacniania).

      Uprawniający styl przewodzenia. Menedżer skupia się na indywidualnej działalności członków zespołu. Jego celem bywa danie ludziom możliwości swobodnego zastosowania wiedzy, umiejętności i zaangażowania się bez żadnego bezpośredniego nadzoru. Rozdaje zadania, resztę pozostawiając pracownikom. Jedynym kryterium oceny jest stopień osiągnięcia celu. Przewodzenie ograniczone jest do kilku najważniejszych działań. W przypadku pojawienia się błędów menedżer interweniuje tylko wówczas, kiedy są one poważne lub bezpośrednio zagrażają realizacji celów zespołu. Zazwyczaj nie wykazuje wiele inicjatywy w kontaktach z ludźmi i nie miesza się do ich spraw. Komunikowanie się ograniczone jest do niezbędnego minimum i nastawione na przekazywanie wiadomości. Komunikacja dwukierunkowa jest ograniczona, pracownik pracuje samodzielnie. Zwraca się uwagę na czynniki mające wpływ na samodzielność pracowników (warunki pracy i zakres swobody). W stosowaniu tego stylu ważną rolę odgrywają umiejętności i motywacja pracownika.

      Podstawowe narzędzia cyklu kierowania przypisane do uprawniającego stylu przewodzenia to:

      ● uprawnianie (etap zlecania),

      ● coaching (etap wspierania),

      ● przeniesienie kontroli (etap kontroli),

      ● udzielanie informacji zwrotnej (etap interweniowania),

      ● powierzanie odpowiedzialności (etap wzmacniania).

      Jak zapewne uważny czytelnik zwrócił uwagę, zaproponowane przez nas nazwy stylów przewodzenia nawiązują bezpośrednio do nazw narzędzi pierwszego etapu cyklu kierowania (zlecania) i wprost odpowiadają charakterowi zależności między kierującym a pracownikiem. To zabieg celowy, podkreślający konstytutywną rolę zlecania w całym procesie kierowania ludźmi i w czytelny sposób określający wzajemną relację menedżera z pracownikiem, która wyraża się głównie zakresem podziału odpowiedzialności za realizowane zadanie.

Każdy ma swój indywidualny styl przewodzenia

      W pracy z ludźmi najważniejszą kompetencją menedżera jest umiejętne dostosowanie własnego stylu przewodzenia do stopnia samodzielności pracownika i charakteru zlecanego zadania. Dlatego ważne jest, by menedżer miał świadomość, jaki jest jego preferowany styl przewodzenia („najczęściej zachowuję się tak w relacjach z podwładnymi”), a które style powinien rozwijać.

      Przydatnym narzędziem do zdiagnozowania indywidualnego stylu przewodzenia może być test stylów przewodzenia.

TESTIndywidualny styl przewodzenia

      Poniżej znajdziesz opisy sześciu sytuacji. Przeczytaj je uważnie. Wyobraź sobie, że są to sytuacje z twojej pracy. Jak zareagowałbyś w każdej z nich? Do wyboru masz zawsze trzy możliwości. W każdym zadaniu zaznacz tylko jedną, najbliższą twoim zachowaniom. Staraj się odpowiadać odruchowo. Nie zastanawiaj się długo nad odpowiedzią. Wówczas wyniki testu będą wiarygodne i najbardziej pomocne. Wpisz je do tabelki na stronie 56.

      Sytuacja nr 1

      Otrzymałeś od swego przełożonego polecenie, by zwiększyć produktywność swego działu o 10%. Wiesz, że jest to możliwe, ale w osiągnięcie tego celu będziesz musiał zaangażować całą swoją energię. Dlatego chcesz przekazać jedno ze swoich zadań (planowanie nowego systemu kosztów) pracownikowi, który ma już pewne doświadczenie dotyczące kontrolingu finansowego.

      Twoja reakcja:

      a. przekażesz zadanie pracownikowi i zachęcisz do samodzielnego działania, zapewniając o pełnym zaufaniu do jego kompetencji,

      b. przekażesz zadanie pracownikowi i będziesz ściśle nadzorował jego pracę, często sprawdzając postępy,

      c. przekażesz zadanie pracownikowi i umówisz się na okresowe spotkania podsumowujące


Скачать книгу