Ena Murray Omnibus 22. Ena Murray
word daar vir die eerste keer sedert die Truters die base van hierdie plaas is nie juis gewerk nie. Alles kom tot stilstand. Alles is gekonsentreer op die bondeltjie lewe wat Salome by die agterdeur ingedra het.
Bessie Truter se oë bly op die klein gesiggie wat haar so baie aan dié van haar lieflingseun herinner. Rosalie kan nie uitgepraat raak oor die perfekte skoppende beentjies en die baba se pragtige oortjies nie. En Jan … telkens word Jan se bonkige wysvinger deur ’n klein handjie vasgevat, sien Salome die bewoëndheid op die stil gesig.
Bessie Truter kry Jan om die bababedjie op die solder te gaan haal, en skropborsel in die hand word klein Karel se slaapplek vir vanaand skoongeskrop.
Salome keer toe Rosalie haar wil wegskeur van die kleintjie om na die hanslammers te gaan omsien. “Ek sal dit gaan doen. Regtig, ek wil graag, Rosalie. Ek was altyd lief vir die hanse. Bad jy solank vir Karel en dan gaan gee ek die hanslammers kos. Jy weet mos hoe.”
Rosalie lyk onseker, maar sê tog gretig: “Ek … weet nie, Salome. Ek het baie babas in die kinderhuis gebad, maar …”
“Nou ja, dan weet jy mos hoe. Babas verander nie. Al sy goedjies is in sy tas. Skree maar deur die venster as jy vasbrand.”
Salome stap vinnig die kamer uit en man en vrou kyk mekaar half bang aan.
“Nou toe, vrou. Begin hom solank uittrek. Ek sal die badkommetjie gaan haal en die water bring,” sê Jan kamma dapper en in beheer.
Rosalie glimlag. “Nou toe. Maar pasop vir te veel warm water, Jan. Ons moet hom nie verbrand nie! En was die badkommetjie baie goed uit voordat jy die water ingooi, hoor?”
Jan verdwyn by die deur uit en eindelik is Rosalie alleen met die baba. Sy tel hom op, druk hom innig teen haar vas en vir die eerste keer in haar lewe gee sy uiting aan haar honger moederhart. Waar Salome buite voor die venster staan, net om seker te maak dat hulle regkom, voel sy hoe die trane vir die eerste keer in baie maande in haar oë opwel. Sy loer versigtig na binne en sien hoe haar skoonsuster die klein gesiggie en handjies met soene bedek, hoor die gefluisterde liefdeswoordjies wat vir haar kind geuiter word, en sy weet dat sy reg gedoen het, dat sy die Plan reg gelees het.
Sy stap geluidloos weg in die rigting van die klipkraal waar die hanslammers reeds luidkeels aankondig dat hulle honger is. Terwyl sy hulle voer, gaan haar lewe soos ’n rolprent voor haar oë verby. Toe sy die laaste hanslam wegstoot, weet sy dat sy vandag nog ’n fase van haar lewe finaal afsluit – dié van vrou en moeder.
Daar is nou niks meer oor van Flip en haar kind nie. Niks meer oor van die vrou in haar nie. Voortaan is sy sangeres. God het darem iets vir haar laat oorbly.
En daar in die ou klipkraaltjie met die hanslammers om haar, sak Salome op haar knieë op die Karoo-aarde neer, vou haar hande en sluit haar oë. “Dankie, God, dankie dat U iets vir my laat oorbly het. Dankie … vir my stem.”
Ongemerk draai Bessie Truter weg van die kraalmuur, en as Salome haar opgemerk het, sou sy haar ma vir die eerste keer in haar lewe sien huil het.
Jan se oë is baie stil toe hy sy suster gewaar waar sy uit die rigting van die rivier aangestap kom. Toe sy by die kamer instap, vra hy nie waar sy so lank rondgedwaal het nie.
Daar is ’n glimlag om Salome se lippe toe sy nader stap, ’n glimlag wat al haar selfbeheersing verg. “Reggekom?”
“O ja! Ag, en hy is so soet! Het nie eens een keer gehuil nie! En hy het al sy melk uitgedrink ook!” spog Rosalie.
“Gaaf! Hy is ’n soet baba. Ek het nog nooit met hom gesukkel nie.”
Bessie Truter roep uit die kombuis. “Jan, jy kan maar die bedjie na Salome se kamer toe neem.”
Salome gaan staan in die kombuisdeur: “Ma, ek het gewonder …” Sy kyk haar broer en skoonsuster beurtelings aan. “Ek dink ons moet die bedjie hier indra. Julle sal mos nie omgee om ’n nag of twee na hom te kyk nie? Dan kan ek darem weer ’n slag verlore slaap inhaal.”
Rosalie se oë blink. “Natuurlik gee ons nie om nie. Ons sal met graagte na hom kyk, nè, Jan?”
“Natuurlik, ja, as Salome regtig …”
Sy beduie met haar hand. “Dankie. Dis gaaf van julle. Dit sal wonderlik wees om weer ’n nag ongesteurd te kan slaap!”
So word die bababedjie waarin drie Trutertjies grootgeword het, in die stoepkamer ingedra en styf langs die dubbelbed van Rosalie en Jan vasgeskuif.
Met vaardige hande maak Bessie die bedjie op. “Daar’s hy, ouma se kind. Nou kan hy lekker slaap. Net môre sal ouma vir hom ’n splinternuwe matras vir sy bed gaan koop, hoor? Ouma se liefste dingetjie.”
Toe die kleintjie rustig in sy nuwe slaapplek lê en slaap en Jan en sy ma noodgedwonge hul aandpligte moet gaan uitvoer, bly die twee skoonsusters alleen in die kamer agter.
Hulle kyk mekaar eers stil aan en dan wink Rosalie met haar hand. “Kom ons sit sommer hier op die bed. Ons het nog nie eens gesels nie.”
Hulle neem plaas en Salome wag op die vrae wat moet kom. “Wat van … Flip, Salome? Weet hy?”
Sy skud haar kop. “Nee.”
“Gaan jy hom laat weet?”
“Nee.”
Dis ’n rukkie stil en dan kyk Rosalie bekommerd op. “Het hy nie ’n reg om te weet nie, Salome? Dis tog sy kind ook.”
Haar stil gesig is beslis. “Die dag toe hy uitgestap het, het hy van al sy regte afstand gedoen. Nee, Flip het geen regte meer nie.”
“Maar hy het nie geweet nie, Salome! Jy het eers uitgevind dat jy swanger is nadat hy weg is, nie waar nie?”
“Ja, maar ek is bly dit het so gebeur. Ek is dankbaar dat ek eers van Karel se koms uitgevind het toe Flip reeds uit my lewe verdwyn het. Anders het ek daardie dag die grootste fout van my lewe gemaak.”
“Hoe kan jy so sê, Salome? Watse fout sou jy begaan het?”
“Ek sou hom seker probeer behou het, en dit sou ’n tragiese fout gewees het.” Sy skud haar kop stadig heen en weer en kyk haar skoonsuster vas aan. “Ek wil nie ’n man hê wat by my bly net omdat daar ’n kind op pad is nie, Rosalie. ’n Huwelik wat op plig berus, sal op die duur nie slaag nie.”
Rosalie skud haar kop. “Ek … weet nie wat om te sê nie. Jy het hom tog liefgehad, nie waar nie? Dis nie net die kind …”
“Ja. Ek het Flip baie liefgehad. Ek het hom vandag nog lief. Ek is ook oortuig dat hy mý liefgehad het. Maar liefde is nie genoeg nie, Rosalie. Twee mense moet ook by mekaar pas.” Sy gee ’n klein glimlaggie. “Flip het dit reeds vir my vóór ons huwelik gesê. Toe het ek dit nie begryp nie. Vandag weet ek wat hy bedoel het. Twee mense moet ook by mekaar pas.” Sy sien die verwarring in Rosalie se oë en vervolg: “Dis moeilik om te verduidelik. Ons talente het ons geskei. My werk, die uiting van my kuns, lê in konsertsale en tussen mense en in stede met hul fasiliteite. Flip se kunsuiting lê in die stilte om hom, weg van mense, weg van stede, weg van sy vrou af.”
“Maar die kind, Salome! Hy is en bly die vader!”
“Ek het sedert Flip uit my lewe gestap het – nou byna ’n jaar gelede – nog nooit weer iets van hom gehoor nie, behalwe dat hy deur ’n prokureur laat weet het ek kan hom dagvaar vir kwaadwillige verlating en dat hy die egskeiding nie sal teenstaan nie. Dis al.”
“En is julle nou geskei?”
“Nee.” Sy sug, wens dat hierdie ondervraging al verby is, maar sy besef dat Rosalie ’n reg het om te weet. “Ek het toe verwag en gedink ek sal maar daarmee wag tot … tot die baba gebore is. Ek sal sake seker maar na ’n punt toe moet voer wanneer ek nou teruggaan.”
“Weet jy waar hy bly?”
“Nee. Glad nie.” Sy lag wrang. “Die wye Karoo het hom ingesluk. Ek veronderstel sy prokureur is al een wat sal weet.”
Rosalie