Schalkie van Wyk Keur 13. Schalkie van Wyk
die eetkamer binnekom. Sy kyk na hulle eenderse lila tabberds en bypassende handsakke en sluk herhaalde male.
“Die Dresden-beeldjies is joune, Lelani, twee van my en twee van Charity,” sê tant Patience. “Abigail het klaar ons tasse na die ontvangsportaal toe gedra. Die meubelstukke in ons kamer kan jy ook kry. Faith het ons laat verstaan dat haar huis oorvol meubels is.”
“Maar … maar … móét julle reeds vandag weggaan?” vra Lelani skor.
“Ons moet,” sê tant Charity, “want meneer Stoltz sal ons tot op Kampsbaai vergesel. Ons voel vervelig saam met hom.”
“Veilig, Charity,” sê tant Patience werktuiglik. “Tot siens, my liewe Lelani.”
Lelani staan roerloos toe eers tant Patience en toe tant Charity haar op die wang soen.
“We’ll be seeing you soon, my dear,” sê tant Charity. Sy glimlag skuldig en vervolg: “Ek sal die taal goed leer praat.”
Lelani wend geen poging aan om hulle te groet nie. Haar lippe is styf saamgepers terwyl trane silwer paadjies oor haar wange trek en langs haar ken afdrup.
Tant Charity en tant Patience bring albei fyn kantsakdoekies te voorskyn en klad hulle oë.
“Uit!” bulder oom Giepie onnodig hard. “Kom, kom, dames, julle kan nie julle trein verpas nie,” sê hy ongeduldig en keer hulle soos ’n trop balhorige skape by die deur uit en die ontvangsportaal binne.
Hy keer ’n paar minute later terug na die eetkamer, sien Lelani met haar rug op hom gekeer voor die venster staan en sê hartlik: “Wat van ’n lekker koppie tee en ’n stukkie reënboogkoek, Lelani? Sal ek Abigail vra om ons te bedien?”
Sy draai stadig om na hom. “Dis net ek en jy, oom Giepie … net ek en jy. As jy ook weggaan …”
Die voordeurklokkie klingel musikaal deur die ou woning en Lelani en oom Giepie kyk vraend na mekaar.
“As dit jy is, Yvette, kom binne!” bulder oom Giepie. “Kan jy nie sien die vervlakste voordeur staan wawyd oop nie?”
“Oom Giepie!” berispe Lelani hom en staar dan verwonderd na die bejaarde vrou met die silwergrys hare en vriendelike, grysblou oë wat in die deur van die eetkamer verskyn. Sy het ’n mollige figuur, maar is netjies geklee in ’n duifgrys tabberd. Haar hare is dig en lank en in ’n sierlike vlegsel om haar kop gedraai.
Lelani glimlag aarselend en tree vorentoe. “Goeiemôre. Ek is Lelani Wessels, maar ons neem nie meer loseerders in nie, mevrou.”
“Juffrou,” korrigeer tant Engela van Jaarsveld haar en betrag Lelani met openlike nuuskierigheid. “Bly te kenne, Lelani. Ek is tant Engela van Jaarsveld.”
“Bly te …” begin Lelani en swaai verskrik om na oom Giepie wat hygend en stikkend aan die hoes gaan. “Oom moet ophou rook! Ek het oom al ’n duisend maal gewaarsku dat rook sleg is vir ’n mens se gesondheid,” bars sy uit, ineens onredelik kwaad. Is dit nie genoeg dat haar eie ouers en haar stiefpa deur die dood van haar weggeneem is nie? wonder sy bitter. As oom Giepie iets moet oorkom, het sy niemand wat sy haar eie kan noem nie.
“Moenie op my skree nie, dogter,” kom dit hygend van oom Giepie.
“Ek is jammer, oom Giepie,” sê sy berouvol. “Ek is nie rêrig kwaad nie en ek weet oom rook selde indien ooit, maar … maar … Moenie doodgaan nie, oom. Wat doen ek sonder my oupa Giepie?”
“Jou oupa, Lelani?” kom dit verwonderd van tant Engela.
Lelani draai glimlaggend na haar en merk verras dat tant Engela met ’n bewende hand na ’n stoelleuning gryp en vinnig op die stoel neersak. “Wat skort, tannie? Ek hoop nie tannie het al die pad van die stasie af hierheen geloop nie.”
“Nee … nee, hartjie, ek het met my motor gery,” antwoord sy, probeer glimlag, maar haar hande klou kneukelwit om haar handsak vas en verraai haar innerlike spanning.
“En toe hoor tannie op die dorp Huis Winterrus is ’n losieshuis?” Lelani glimlag spytig. “Ek is so jammer ek kan tannie nie help nie, maar Huis Winterrus het van eienaar verwissel. Drie van my loseerders is reeds weg en ek en oom Giepie gaan binne die volgende paar dae vir ons ’n woonstelletjie of ’n paar kamers huur.”
“Ek verstaan nie mooi nie,” sê tant Engela. Sy kyk flitsend na oom Giepie wat, met sy blik neergeslaan, besig is om sy pyp skoon te maak en dan na Lelani. “Jy het gesê Giepie … dié meneer is jou oupa, maar jy noem hom óóm Giepie.”
Lelani lag klokhelder. “Dis sommer ’n speletjie, tannie. Ek het nooit ’n oupa gehad nie, daarom het ek sewe jaar gelede besluit oom Giepie is my aangenome oupa. Hy het niemand nie en ek het niemand nie, daarom gaan ons vir mekaar sorg.”
“In ’n beknopte woonstelletjie?” vra tant Engela en kyk betekenisvol in die ruim vertrek rond.
“’n Man wat op ’n karige pensioentjie moet leef, kan nie kies en keur nie,” grom oom Giepie van die tafel af, maar hy kyk nie op nie.
“Oom Giepie is knap met sy hande. Hy maak alles heel wat in die huis breek,” vertel Lelani en draai gretig na hom. “Dalk kan oom ’n paar rand ekstra verdien as ’n nutsman.”
“Dalk,” mompel hy, al sy aandag nog by sy pyp.
“En jy, Lelani? Wat doen jy vir ’n lewe?” vra tant Engela belangstellend. Sy het ook nie Lelani se uniform opgemerk nie.
“Ek is ’n hospitaalsuster, maar tot vanoggend het ek privaat verpleging gedoen. Op die oomblik sit ek sonder werk … Ek en oom Giepie het nog nie finaal besluit of ons op Sekelbaai gaan aanbly nie. Dit hang net daarvan af of ek werk in die hospitaal kan kry.”
Tant Engela ontspan merkbaar en glimlag breed. “Maar, kindjie, dan kom ek mos asof ek gestuur is!”
“Gmf!” snork oom Giepie minagtend deur sy neus.
Tant Engela gluur hom aan, lyk asof sy iets wil sê, maar besluit dan daarteen. Sy glimlag weer met Lelani. “Ek en jou oorlede moeder het mekaar baie goed geken in ons jeug, Lelani. Ons was albei plaasdogters en omdat ons op buurplase gewoon het, het ons by mekaar geboer. Sy was vyf-en-twintig toe sy met Herman Wessels getroud is en saam met hom in Kaapstad gaan woon het. Maar ons het deur die jare gekorrespondeer.” ’n Warm innigheid skop nes in tant Engela se stem en oë toe sy vervolg: “Ek onthou haar onuitspreeklike vreugde toe sy op veertig vir die eerste maal moeder geword het.”
“Tannie het haar wérklik geken,” kom dit verras van Lelani. Sy frons effens. “Vreemd, ek kan nie onthou dat sy van tannie gepraat het nie. Maar eintlik het sy selde of nooit oor haar jeugjare gepraat nie, want my oupa en ouma Scheepers was toe reeds dood.”
“Ek het altyd gehoop sy sou kom kuier en met jou by my kom spog, maar toe jy gebore is, het ek reeds in Huis Daeraad by my stiefbroer gewoon en sy seuntjie versorg. Moontlik was sy bang om ’n oorlas van haarself te maak, want sy het besef ek woon nie in my eie huis nie.”
“Ga!” snork oom Giepie ongelowig deur sy neus, sy hande nog doenig met sy pyp.
Lelani merk hoe tant Engela letterlik opblaas van ergernis oor oom Giepie se ongevraagde tussenvoegsel en wag gespanne op ’n uitbarsting. Maar tant Engela haal diep asem en gaan ongestoord voort: “Ek het toevallig verneem dat jou stiefpa oorlede is, hartjie. Ek weet jy het geen familie nie en toe het ek besluit: ter wille van my jeugvriendskap met jou wyle ma, sal ek jou bitter graag ’n heenkome wil bied. En daarmee bedoel ek nie net ’n blyplekkie nie. As jy instem om saam met my te kom, sal jy soos ’n kind in Huis Daeraad wees – ’n eie kind.”
Lelani staar haar oomblikke lank oorbluf aan. “Maar … maar dis nie nodig nie, tant Engela. Ek is reeds twee-en-twintig. Ek het ’n graad in Verpleegkunde en ek is ’n hospitaalsuster. Ek kan vir myself sorg.”
“Ek weet, Lelani, maar ek het jou nodig,” sê tant Engela eenvoudig.
“O …” Lelani byt op haar onderlip en betrag