Rachunkowość finansowa z uwzględnieniem MSSF. Отсутствует
zakupu składnika majątkua,• koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika do stanu zdatnego do użytkowania, łącznie z kosztami transportu, załadunku, wyładunku, montażu,• koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu sfinansowania zakupu środka, wraz ze związanymi z nimi różnicami kursowymi (ujemnymi), ustalone do momentu przyjęcia środka do eksploatacji,• przychody z tytułu obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu sfinansowania zakupu środka trwałego (odsetki od środków ulokowanych na rachunkach, dodatnie różnice kursowe); jest to element zmniejszający wartość środka,• różnice kursowe związane z finansowaniem zakupu środka trwałego, o które w uzasadnionych przypadkach można skorygować wartość środka przyjętego do użytkowania [uor, art. 30 ust. 4]; w zależności od charakteru różnic jest to element zwiększający lub zmniejszający wartość środka,• w przypadku nabycia prawa wieczystego użytkowania gruntu od jednostki samorządu terytorialnego za cenę jego nabycia uważa się pierwszą opłatę, która jest wnoszona z tytułu zawarcia tej transakcji (jest ona wyższa niż pozostałe, płacone w kolejnych okresach opłaty roczne).Cena nabycia może ulec korekcie w okresie następującym po dniu ujęcia środka trwałego np. na skutek uzyskanych rabatów, opustów i innych zmniejszeń ceny, jeśli stanowią one kwoty istotne. Jeżeli nie są istotne, zalicza się je do pozostałych przychodów operacyjnych [KSR 11, pkt 6.16]
a Cena zakupu środka trwałego może być w zależności od przysługującego jednostce prawa do odliczenia podatku od towarów i usług ceną netto, ceną brutto lub ceną netto powiększoną o część niepodlegającego odliczeniu podatku VAT. Cena zakupu ustalana jest na poziomie ceny netto, jeżeli u osoby będącej podatnikiem VAT środek trwały służy wyłącznie działalności opodatkowanej tym podatkiem. Cena zakupu jest ceną brutto, jeżeli środek trwały służy wyłącznie działalności zwolnionej z VAT lub jest wykorzystywany przez jednostkę niebędącą podatnikiem VAT. Do ceny netto dolicza się część podatku VAT, jeżeli środek służy zarówno działalności opodatkowanej, jak i zwolnionej z VAT. Zasady rozliczania VAT-u naliczonego, związanego z zakupem środka trwałego służącego działalności zwolnionej i opodatkowanej określa art. 90 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług [Dz.U. z 2016 r., poz. 710 z późniejszymi zmianami].
Źródło: opracowanie własne.
Ze względu na fakt, że cechą środków trwałych jest długi okres użytkowania, wartość początkowa jest faktyczną ich wartością jedynie w momencie przyjęcia do użytkowania, później staje się już wielkością historyczną. Wartość ta (początkowa) określana jest często jako wartość brutto.
Podobne zasady wyceny wartości początkowej środków trwałych przedstawia MSR 16, z tym że niektóre elementy ceny nabycia i kosztu wytworzenia nie mają swojego pokrycia w zapisach ustawy o rachunkowości (i odwrotnie). Poza nabyciem, wytworzeniem standard wskazuje też inne metody pozyskania środków trwałych w stosunku do tych, które wynikają z ustawy o rachunkowości. Zasady ustalania wartości początkowej środków trwałych w świetle MSR 16 przedstawia tabela 4.3.
Jak widać z analizy tabel 4.2 i 4.3, podstawowe różnice w podejściu do ustalania wartości początkowej środków trwałych według ustawy o rachunkowości i MSR 16 dotyczą podejścia do aktywowania kosztów finansowania zewnętrznego oraz kosztów demontażu środka. Przykłady 4.1 i 4.2 ilustrują problem ustalania wartości początkowej środków trwałych.
Tabela 4.3. Parametry wyceny środków trwałych według MSR 16
| Sposób pozyskania środka trwałego | Parametr |
| Zakup, wytworzenie we własnym zakresie | cena nabycia, koszt wytworzenia [MSR 16, par. 15, 16, 17], na które składają sięa:• cena zakupu obejmująca w przypadku importu cła i bezzwrotne podatki, pomniejszona o upusty i rabaty,• wszystkie koszty poniesione w związku z dostosowaniem (przygotowaniem) składnika do miejsca i warunków potrzebnych do rozpoczęcia jego funkcjonowania zgodnie z zamierzeniami kierownictwa, dające się bezpośrednio przyporządkować (np. koszty świadczeń pracowniczych, poniesione wyłącznie w związku z wytworzeniem lub nabyciem pozycji rzeczowych aktywów trwałych, koszt przygotowania miejsca, koszty początkowej dostawy oraz koszty załadunku i rozładunku, koszty instalacji i montażu, koszty sprawdzenia, czy składnik aktywów działa poprawnie, pomniejszone o przychody netto ze sprzedaży wyrobów wytworzonych w trakcie dostosowywania składnika aktywów do miejsca i warunków, honoraria za profesjonalne usługi),• początkowy szacunek kosztów demontażu i usunięcia składnika aktywów oraz koszty przeprowadzenia rekultywacji miejsca, w którym się znajdował, jeżeli do przeprowadzenia tych czynności jednostka jest zobowiązana w związku z nabyciem pozycji rzeczowych aktywów trwałych lub używaniem takiego składnika w danym okresie w celu innym niż wytwarzanie wyrobów,• koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych na finansowanie składnika aktywów trwałych, jeżeli spełnione są warunki wskazane w MSR 23 „Koszty finansowania zewnętrznego”b. Jeżeli w związku z wykorzystaniem finansowania zewnętrznego jednostka uzyskuje przychody (np. odsetki od ulokowanych wolnych, wcześniej pożyczonych środków), to zmniejszają one wartość środka trwałego w okresie, w którym wpływają na nią zapłacone odsetki |
| Zamiana na inne aktywa (z innym podmiotem) | wartość godziwa, jeżeli transakcja ma znaczenie handlowe (treść ekonomicznąc)Za wartość godziwą uważa się cenę, którą otrzymano by ze sprzedaży składnika aktywów lub zostałaby zapłacona za przeniesienie zobowiązania w zwykłej transakcji między uczestnikami rynku na dzień wyceny (zgodne z MSSF 13 „Wycena w wartości godziwej”) |
| Otrzymanie w formie dotacji rządowej | cena nabycia, koszt wytworzenia z równoległym ujęciem otrzymanej dotacji jako przychodu rozliczanego w czasie, cena nabycia, koszt wytworzenia pomniejszony o otrzymaną dotację; w tym wypadku kwota dotacji nie jest przedmiotem odrębnej prezentacji bilansowej [MSR 16, par. 28], [Sobczak, Regulska 2012, s. 147]. |
a Aktywowanie kosztów nabycia bądź wytworzenia kończy się w momencie dostosowania składnika aktywów do miejsca i warunków potrzebnych do rozpoczęcia jego funkcjonowania zgodnie z zamierzeniami kierownictwa jednostki.
b Aktywowanie kosztów finansowania zewnętrznego ma miejsce wtedy, gdy koszty te można bezpośrednio przyporządkować nabyciu lub wytworzeniu składnika aktywów oraz jeśli środek trwały spełnia warunki uznania go za składnik dostosowywany, czyli taki, którego przygotowanie do zamierzonego użytkowania