Schalkie van Wyk Keur 13. Schalkie van Wyk
gehad en… wel, my pa kon my nie help nie. Hy het ’n beroerteaanval gekry en van sy beloftes vergeet.”
“Dobbelskuld?”
“Nee! Om liefdeswil, Lelani, waarom glo jy ek is alles wat sleg en boos is? Ek het ’n motor gekoop. My pa was heeltemal gewillig om vir my geld voor te skiet, maar toe kry hy ’n beroerteaanval. Ek wou nie die motor verloor nie, daarom het ek my ma gevra om my te help.” Sy hoor die ondertoon van bitterheid in sy stem toe hy voortgaan: “My ma was alte gewillig, maar sy het haar pond vleis geëis: sy sou my help op voorwaarde dat ek aan Estelle verloof raak.”
“Goed, ek glo jou, maar dit verander niks aan die situasie nie, Arno. Ek het jou nog nooit liefgehad nie en ek is –”
“Jy het my nog nooit geken nie,” val Arno haar in die rede. “Asseblief, Lelani, klim deur jou kamervenster en kom stap saam met my langs die see. Ek beloof jou ek sal nie aan jou raak nie.”
“Ek stel nie belang nie, Arno. Goeienag,” groet sy beslis. Hy huiwer, sy oë op haar gesig, swaai sy been onverwags oor die vensterbank en klim deur die venster.
“Arno, nee!” roep sy ontsteld uit en retireer vinnig na haar kamerdeur.
“Nie so haastig nie!” sis hy en gryp haar aan die arm. Hy ruk haar met ’n ruheid wat uit frustrasie gebore is nader en hou haar aan haar boarms vas. “Al wat ek vra, is dat jy na my luister, Lelani. As jy weet wat ek ter wille van jou moes deurmaak … Eers was dit Estelle se trane en daarna my ma se histeriese gekyf en geskel. Sy het gedreig om my te onterf en moontlik sal sy nog, maar dit alles …” Hy onderbreek sy sin en snak na sy asem toe die kamerdeur oopgaan en iemand die lig aanskakel.
Lelani kyk na die deur en voel die bloed koud loop in haar are toe sy in Roland se granietharde gelaat vaskyk. “Jammer,” sê hy en begin die deur agter hom toemaak.
5
Lelani sien die kamerdeur agter Roland toegaan en besef dat hy haar sal ignoreer selfs al sou sy om hulp roep. Sy huiwer net ’n oomblik, gooi dan haar kop agteroor en gil so hard as wat sy kan: “Oom Giepie! Oom Giepie, kom help! Help!”
Arno is nog besig om van skok na sy asem te snak, toe die kamerdeur oopbars en Roland hom met enkele tree bereik. Hy kry Arno met een hand voor die bors beet, ruk hom heen en weer en stamp hom teen ’n klerekas vas.
“Is jy mal, man? Los my!” protesteer Arno paniekerig en probeer uit Roland se greep wurm.
“Wat soek die man in jou kamer, Lelani?” knal Roland se woorde soos haelkorrels op ’n sinkdak.
“Hy het deur my kamervenster geklim,” verduidelik Lelani bedees en dwing haarself om nie ’n impulsiewe vreugdesdans in die middel van die vertrek uit te voer nie. Sy voel lighoofdig van blydskap omdat Roland haar te hulp gesnel het. Maar het sy werklik rede om bly te wees? Die man met die granietgesig speel nie die rol van ’n weldoener omdat hy vir haar omgee nie. Hy sou dieselfde vir enige ander meisie gedoen het, dink sy afgehaal.
“Jy het Lelani se kamer ongenooid binnegekom, Greyvenstein?” sê-vra Roland dreigend.
“Ek kan alles verduidelik!” wurg Arno die woorde uit. “Ek het Lelani lief en ek glo sy is lief vir my. Ek … eina!” krys hy toe Roland sy kop hard teen die klerekas stamp. “Verduiwels, man, is dit nodig om my aan te rand? Al wat ek vra, is die geleentheid om met Lelani te praat. Ek het my verlowing verbreek omdat ek besef ek sal nooit vir ’n ander meisie kan lief wees soos wat ek vir Lelani is nie. Is dit sonde om lief te hê?”
“Liefde!” Roland se lippe krul minagtend. “’n Man wat ’n meisie liefhet, dring homself nie op aan haar nie. Jy het veroorsaak dat Lelani deur jou ma afgedank is nadat jy haar in jou nagklere omhels het. Waar was jy toe sy ’n swaar bliktrommel moes huis toe sleep? Jy was vroeër vanmiddag hier en Lelani het jou laat verstaan ek en sy is verloof. Watter reg het jy om ná middernag by my verloofde se kamervenster in te klim en haar te dwing om dinge teen haar sin te doen?”
Arno kyk op in Roland se smeulende, donker oë en sluk droog. Hy vrees fisieke pyn. Hy sal vinnig moet praat, anders vermorsel die groot man hom. “Dis alles ’n misverstand. Ek het nie geweet … geglo dat Lelani werklik aan jou verloof is nie. Ek en sy het afgespreek om vanaand ’n entjie langs die strand … Blikskottel!” krys hy toe Lelani se een seilskoen teen die hangkas langs sy regteroor vasslaan en op die vloer val.
“Die volgende keer sal ek my teiken tref, jou ellendige leuenaar!” dreig Lelani met blitsende oë. “Smyt hom by die venster uit, Roland, anders doen ek dit.”
Roland blik oor sy skouer na die tenger geboude Lelani en voel ’n onbekende emosie in sy binneste oprank. Hy wil lag, besef hy. Hy wil lag oor die uitdagende astrantheid van ’n meisie wat, met ’n seilskoen as haar enigste wapen, kans sien om ’n fris geboude man soos Arno Greyvenstein by haar kamervenster uit te boender. Maar hy het agt jaar gelede opgehou lag, want meisies – alle meisies – is bedrieglik. Hy kan Arno Greyvenstein selfs ’n bietjie bejammer. Meisies het die gewoonte om ’n man uit te lok en dan, wanneer die situasie buite beheer is, om hulp te roep.
“Wat de duiwel is hier aan die gang?” bulder oom Giepie uit die oopstaande kamerdeur uit, nog besig om sy hemp toe te knoop. Agter hom loer tant Engela langs sy skouer verby, stamp hom uit die pad en kom die kamer binne.
“Jy het ’n inbreker gevang, Roland!” sê sy ingenome. “Toe, toe, Lelani, moenie net daar staan nie. Gaan bel die polisie.” Haar oë soek deur die vertrek na ’n wapen, kry niks nie en pluk Lelani se kopkussing van die bed af. “As hy roer, boetie, versmoor ek hom met die kussing,” dreig sy en gaan staan uitdagend langs Roland.
Arno kyk paniekerig na oom Giepie. “Asseblief, meneer Taljaard, ek kan alles verduidelik,” pleit hy.
Oom Giepie kom die kamer binne, stap na die venster en maak dit toe. Hy blik na Roland. “Los die vent. Staan in die deur en as hy dalk probeer wegkom, slaan jy hom katswink.” Hy wag totdat Roland hom gehoorsaam het en kyk na Arno wat sy klere regtrek en versigtig aan sy agterkop voel. “Praat vinnig, kêrel, en praat klaar.”
“En as jy jok, gooi ek jou met my seilskoen,” dreig Lelani weer.
Arno verwyt haar met sy oë, kyk sku na Roland en tant Engela en sê byna onhoorbaar: “Ek is lief vir Lelani, meneer Taljaard. Sy was in standerd nege toe ek in matriek was. Sy kan Meneer vertel: ek het haar male sonder tal gevra om saam met my uit te gaan, maar sy het altyd ’n verskoning gehad.”
“En dit was nie oorgenoeg bewys vir jou dat die dogter nie in jou belang stel nie?” vra oom Giepie streng.
“Nee. Daar was stories … Lelani het nooit saam met seuns uitgegaan nie. Die kinders het gesê haar stiefpa laat haar nie toe om seunsvriende te hê nie.”
“Jy het geglo sy sou saam met jou uitgegaan het as sy vry was om dit te doen?” vra oom Giepie saaklik.
“Ja, meneer Taljaard. Ons is nie na dieselfde universiteit toe nie, maar gedurende die vakansies het ek dikwels geprobeer om met Lelani te praat. Maar wanneer ek gebel het, was sy nooit beskikbaar nie. En as ek haar op die dorp raak geloop het …” Hy swyg betekenisvol.
“Was ek by haar, omdat ek haar altyd met my motor dorp toe geneem het om inkopies te doen. En vir jou, mannetjie, het ek nog nooit ooghare gehad nie. Ons weet almal van jou skatryk ma en ons is nog meer bewus van jou swak reputasie,” sê oom Giepie grimmig.
’n Donkerrooi blos van verleentheid vlam op Arno se gesig. “Die helfte van my reputasie het ek nie verdien nie. Mense skinder graag oor die rykes,” sê hy geraak.
“Juis. Daarom weet almal dat jy aan Estelle Havenga verloof is. Ryk of arm: ek verwag eerbaarheid van enige man. Glo jy jy het vannag eerbaar opgetree, kêrel?” vra oom Giepie streng.
Arno pers sy lippe hard saam. “Miskien nie, maar ek was desperaat. Ek het reeds op die dorp verneem dat Huis Winterrus nie Lelani se erfenis is nie. Toe my ma haar vanoggend afdank … Ek was so bang sy gaan weg voordat ek haar vertel het hoe ek oor haar voel. Ek het Estelle nie lief nie,