Piketty i co dalej?. Отсутствует
prawdopodobieństwo, że dziecko sięgnie górnych 20 procent rozkładu dochodów przy założeniu, że rodzice należą do dolnych 20 procent tego rozkładu, dla dzieci urodzonych w 1971 roku wynosi 8,4 procent, a dla dzieci urodzonych w 1986 roku 9,0 procent. Dzieci urodzone w 1984 roku w rodzinach o najwyższym dochodzie miały o 74,5 procent większe szanse niż dzieci z rodzin o najniższych dochodach, że pójdą na studia. Te same dane dla dzieci urodzonych w 1993 roku wynoszą 69,2 procent. Wniosek z tego taki, że jeśli możemy mówić o jakichś zmianach, to wręcz o lekkim wzroście mobilności społecznej. Co więcej, mobilność społeczna utrzymuje się na względnie stałym poziomie we wszystkich dziewięciu grupach spisu ludności Stanów Zjednoczonych, nawet pomimo to, że są to zupełnie różne poziomy”. Autorzy podkreślają jednak również, że z uwagi na rosnące nierówności „konsekwencje loterii urodzeniowej” – czyli tego, w jakiej rodzinie się ktoś urodzi – są dzisiaj większe niż kiedyś.
40
J. Karabel, The Chosen: The Hidden History of Admission and Exclusion at Harvard, Yale, and Princeton, New York: Houghton Mifflin Harcourt 2005.
41
N. Lemann, The Big Test: The Secret History of American Meritocracy, New York: Farrar, Straus and Giroux 2000.
42
T. Skocpol, V. Williamson, The Tea Party and the Remaking of American Conservatism, New York: Oxford University Press 2012.
43
B. Milanovic, The Return of ‘Patrimonial Capitalism’: A Review of Thomas Piketty’s Capital in the Twenty-First Century, „Journal of Economic Literature” 2014, 52, no. 2, s. 1–16.
44
„The Economist” 2014, maj.
45
T. Edsall, Capitalism vs. Democracy, „New York Times” 2014, 28 stycznia, [online:] http://www.nytimes.com/2014/01/29/opinion/capitalism-vs-democracy.html [dostęp: 12.05.2018].
46
P. Krugman, Why We’re in a New Gilded Age, „New York Review of Books” 2014, 8 maja. (Artykuł Krugmana znalazł się w tej książce jako rozdział trzeci).
47
R.M. Solow, Thomas Piketty Is Right, „New Republic” 2014, 22 kwietnia (rozdział drugi w tej książce).
48
Por. Lambert, dz. cyt.
49
T. Piketty, Kapitał w XXI wieku, tłum. A. Bilik, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2015, s. 48, 28.
50
T. Edsall, Thomas Piketty and His Critics, „New York Times” 2014, 14 maja, [online:] http://www.nytimes.com/2014/05/14/opinion/edsall-thomas-piketty-and-his-critics.html [dostęp: 12.05.2018].
51
J.K. Galbraith, Kapital for the Twenty-First Century?, „Dissent” 2014, wiosna, [online:] https://www.dissentmagazine.org/article/kapital-for-the-twenty-first-century p[dostęp: 12.05.2018].
52
T. Shenk, Apostles of Growth, „The Nation” 2014, 5 listopada, [online:] http://www.thenation.com/article/apostles-growth/ [dostęp: 12.05.2018].
53
Warto podkreślić, że wspomniany wykład miał miejsce na Harvard Law School, a jeden z jego komentatorów był profesorem prawa. Naukowcy zajmujący się prawem wykazywali dość duże zainteresowanie tezami Piketty’ego, co widać chociażby w tekstach Jedeliaha Purdy’ego z Duke Law School oraz Davida Grewala z Yale. Recenzja Purdy’ego ukazała się 24 kwietnia w „Los Angeles Review of Books”, a recenzję Grewala można znaleźć w: „Harvard Law Review” 2014, 128, no. 626 (10 grudnia).
54
Dziękuję Noamowi Maggorowi, który zwrócił mi na to uwagę.
55
P. Krugman, New Guilded Age, dz. cyt.
56
Lire Le capital de Tomas Piketty, wydanie specjalne, „Annales: Histoire, Sciences sociales” 2015, 70, no. 1 (styczeń–marzec), s. 5.
57
N. Delalande, Vers une histoire politique de capital?, „Annales: HSS” 2015, 70, no. 1 (styczeń–marzec), s. 50.
58
A. Spire, Capital, reproduction sociale et fabrique des inégalités, „Annales: HSS” 2015, 70, no. 1 (styczeń–marzec, s. 61.
59
T. Piketty, Kapitał w XXI wieku, s. 726.
60
A. Spire, dz. cyt., s. 63.
61
N. Partner, Les mots et les choses and Beyond, artykuł przedstawiony podczas konferencji poświęconej dorobkowi Michela Foucaulta w Harvard’s Center for European Studies, 17–18 kwietnia 2015.
62
Po rynkowym sukcesie K21 Harvard University Press wydał wcześniejsze teksty Piketty’ego oraz książkę Anthony’ego Atkinsona, pioniera w dziedzinie ekonomii nierówności, współuczestniczył też w wydaniu pracy Branko Milanovica, recenzenta Piketty’ego. Dzięki temu wydawnictwo zajęło „wiodącą pozycję jako wydawca tekstów dotyczących nierówności” (cytat z prywatnej komunikacji z Williamem Sislerem, rzecznikiem prasowym wydawnictwa). Do mnie, jako tłumacza Piketty’ego, zgłaszały się inne wydawnictwa. Chciały wiedzieć, czy znam innych francuskich ekonomistów lub przedstawicieli innych nauk społecznych zajmujących się problematyką nierówności. Jak wspominałem już wcześniej, zlecone zostało tłumaczenie Hauts revenus en France Piketty’ego. Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że zagadnienie to stało się „modne” dzięki sukcesowi Piketty’ego.
63
Gdy Zhou wygłosił tę słynną uwagę, najwyraźniej zrozumiał, że zadane mu pytanie dotyczy politycznych konsekwencji studenckich protestów w Paryżu w maju 1968 roku, a nie rewolucji francuskiej.
64
J. Galbraith, dz. cyt.
65
Por. np.: P. Spiegel, EU Agrees Laws to End Banking Secrecy, „Financial Times” 2014, 14 października, [online:] http://www.f.com/intl/cms/s/0/0ca39924-53b3-11e4-929b-00144feab7de.html#axzz3mfDs2OBq [dostęp: 12.05.2018].
66
T.