Zagłada Żydów. Studia i Materiały nr 10 R. 2014 t. I-II. Отсутствует

Zagłada Żydów. Studia i Materiały nr 10 R. 2014 t. I-II - Отсутствует


Скачать книгу
z rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych z 4 I 1924 r. o organizacji urzędów śledczych, cyt. za: Misiuk, Pepłoński, Organizacja instytucji policyjnych…, s. 189.

66

Ringelblum celowo zmienił dane osobowe Mieczysława Wolskiego.

67

Emanuel Ringelblum, Stosunki polsko-żydowskie w czasie drugiej wojny światowej, Warszawa: Czytelnik, 1988, s. 160.

68

Orna Jagur, Bunkier „Krysia”, Łódź: Oficyna Bibliofilów, 1997. Jagurowie (Orna i jej mąż Józef) wyprowadzili się z bunkra na krótko przed jego zdemaskowaniem.

69

Samuel D. Kassow, Kto napisze naszą historię? Ostatni rozdział zagłady warszawskiego getta. Ukryte archiwum Emanuela Ringelbluma, tłum. Grażyna Waluga, Olga Zienkiewicz, Warszawa: Amber, 2009, s. 350-351.

70

Trudno dziś powiedzieć, do jakiego stopnia opis rajdu policji na zabudowania Wolskiego odpowiada prawdzie. Cytaty pochodzą z relacji złożonej przez Małgorzatę Szadurską oraz Halinę Michałecką (siostry zabitego ogrodnika) w jerozolimskim Yad Vashem w lipcu 1988 r. Tymczasem w świetle dokumentów, o których będzie dalej mowa, wydaje się, że w chwili najścia policji obie kobiety znajdowały się poza domem.

71

„Kronikę wydarzeń” szerzej omawia Dariusz Libionka w artykule „Zapisy dotyczące Żydów w warszawskich kronikach policyjnych z lat 1942-1944”

72

AAN, Delegatura Rządu na Kraj, 202/II-44, „Kronika wydarzeń na terenie m.st. Warszawy od 1 sierpnia 1942 do 30 kwietnia 1944 r.”

73

Warto odnotować, że ani w „Kronice wydarzeń”, ani w powojennych dochodzeniach nie odnotowano obecności Emanuela Ringelbluma w kryjówce przy ul. Grójeckiej. Jedynie cytowana wcześniej „Kronika wydarzeń” pod datą 15 III 1944 r. podała nieprawdziwą informację o aresztowaniu dr. Ringelbluma jako jednego z „opiekujących się bunkrem”.

74

Błąd w raporcie – aresztowano siostrzeńca Wolskiego, Janusza Wysockiego.

75

AIPN, GK 317/248, k. 67-67v.

76

AAN, Delegatura Rządu na Kraj, 202/II-44, „Kronika wydarzeń”, 2 III 1944 r. Oba nazwiska przypuszczalnie fałszywe.

77

Ibidem, „Kronika wydarzeń”, 3 III 1944 r. Raport policji donosi o aresztowaniu na Koźlej aż 30 Żydów, ale tę liczbę traktowałbym z ostrożnością; nie znajduje ona potwierdzenia w innych źródłach.

78

AIPN, GK 317/248, Przesłuchanie Zygmunta Głowackiego, 10 II 1950 r., k. 33-34.

79

Ibidem, Przesłuchanie Zygmunta Głowackiego, 10 I 1950 r., k. 20-21.

80

Ibidem, Zeznanie Władysława Nowińskiego, 13 II 1950 r., k. 45-45v.

81

XXIII Komisariat PP obejmował wówczas okolice Grójeckiej, Kopińskiej i Kaliskiej.

82

AIPN, GK 317/248, k. 67-67v.

83

Ibidem, Zeznanie świadka Małgorzaty Wolskiej, k. 62-62v. W swoim krótkim, dwustronicowym zeznaniu matka zamordowanego ogrodnika podała, że na rewizję przyjechało do niej dwóch Niemców i dwóch polskich policjantów.

84

AAN, Delegatura Rządu na Kraj, 202/II-44, „Kronika wydarzeń”, 15 III 1944 r.

85

AIPN, GK 317/247, Zeznanie Marii Dzięgielewskiej, k. 91-91v: „Przypuszczam, że [obaj policjanci] przenieśli się na własne żądanie, gdyż kierownik brygady nie mógł ich skierować”.

86

AIPN, GK 317/248, Zeznanie Marii Dzięgielewskiej, 3 I 1950 r., k. 52v.

87

Policjant Gruca pracował w Kancelarii Głównej warszawskiej DPK (AIPN, 0423/3402, k. 252).

88

Policjant Siepradzki przed wojną pracował w oddziale politycznym Urzędu Śledczego, w brygadzie mniejszości narodowych, a za okupacji był funkcjonariuszem brygady „kradzieżowej”. We własnym życiorysie, sporządzonym już po wojnie, podał, że podczas pracy w Kripo udzielał się w konspiracji, w organizacji „Wiciarz” i w SL, gdzie miał pseudonimy „Prałat” i „Wolski” (AIPN, 0423/4902, k. 13).

89

AIPN, 0423/4889, Meldunek bez daty, k. 8.

90

AIPN, 0423/4889, Raport „Plebana”, b.d., k. 9.

91

AIPN, GK 317/248, Przesłuchanie Zygmunta Głowackiego, 11 II 1950 r., k. 35-37.

92

Ibidem, Zeznanie Władysława Nowińskiego, 13 II 1950 r., k. 60-60v; ibidem, Zeznanie Henryka Wileńskiego, k. 92v-93.

93

Oczywiście nie wspominam tu lepiej zbadanego Judenreferatu w Gestapo, czyli kierowanej przez Untersturmführera SS Karla Brandta sekcji IV B w al. Szucha.

94

AIPN, GK 317/248, Przesłuchanie Zygmunta Głowackiego, 25 I 1950 r., k 25-28; AIPN, GK 317/247, Protokół rozprawy głównej, k. 88v.

95

Hempel, Pogrobowcy klęski…, s. 204-205.

96

Ludwik Landau, Kronika lat wojny i okupacji, t. 3: Lipiec 1943-luty 1944, Warszawa: PWN, 1963, s. 494.

97

Władysław Bartoszewski, 1859 dni Warszawy, Kraków: Znak, 1974, s. 489.

98

AIPN, 0423/4999, Meldunki z kartoteki AK, k. 16.

99

Ibidem, Raporty „Hanny” z 23 X i 11 XI 1943 r., k. 15/1, 15/2. Marian Szwed zginął przypadkiem w akcji likwidacyjnej Kedywu, 15 IV 1944 r. Właściwym celem akcji był porucznik Jerzy Tabęcki ps. „Lasso”.

100

Z przyczyn oczywistych wywiad AK o wiele więcej uwagi poświęcał tzw. akcjom WBB [Widerstandsbewegungbekämpfung – zwalczanie podziemia] niż jakimkolwiek działaniom mającym na celu tropienie Żydów.

101

Stefan Ryś ps. „Józef” – zastępca kierownika Wydziału Bezpieczeństwa i Kontrwywiadu Oddziału II Komendy Głównej AK. Rozszyfrował pseudonimy wywiadowców obserwujących w 1943 r. Putyńskiego: Feliks Wiązowski miał kryptonim „I-60”, Tadeusz Różycki – kryptonim „I.73a” oraz Alfred Klauzal ps. „Mecenas”, „Knajpa”– szef kontrwywiadu Obszaru Warszawskiego AK (AIPN, 0423/4492, k. 4-5).

102

Ibidem, k. 2.

103

Garść informacji o poszukiwaniu Żydów przez polskich funkcjonariuszy lwowskiej Kripo można znaleźć w AIPN, GK 317/616.

104

Jan Grabowski, Judenjagd. Polowanie na Żydów 1942-1945. Studium dziejów pewnego powiatu, Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2011 s. 101-103, oraz wydanie anglojęzyczne: idem, Hunt for the Jews. Betrayal and Murder in German-Occupied Poland, Indiana University Press, 2013, s. 101-121.

105

Christoph Mick, Incompatible Experiences: Poles, Ukrainians and Jews in Lviv under Soviet and German Occupation, 1939-44, „Journal of Contemporary History” 2011, t. 46, nr 2, s. 351.

106

Finder, Prusin, Collaboration in Eastern Galicia…, s. 95-118.

107

W 1944 r. sprawy żydowskie we Lwowie prowadziło również miejscowe SD, zob. DALO, Sondergericht Lemberg, t. 1279, Raport z dochodzeń, 25 V 1944 r., k. 14.

108

Na podstawie zachowanych akt lwowskiego Sądu Specjalnego można odtworzyć przynajmniej


Скачать книгу