Zagłada Żydów. Studia i Materiały nr 10 R. 2014 t. I-II. Отсутствует
polskich policjantów.
84
AAN, Delegatura Rządu na Kraj, 202/II-44, „Kronika wydarzeń”, 15 III 1944 r.
85
AIPN, GK 317/247, Zeznanie Marii Dzięgielewskiej, k. 91-91v: „Przypuszczam, że [obaj policjanci] przenieśli się na własne żądanie, gdyż kierownik brygady nie mógł ich skierować”.
86
AIPN, GK 317/248, Zeznanie Marii Dzięgielewskiej, 3 I 1950 r., k. 52v.
87
Policjant Gruca pracował w Kancelarii Głównej warszawskiej DPK (AIPN, 0423/3402, k. 252).
88
Policjant Siepradzki przed wojną pracował w oddziale politycznym Urzędu Śledczego, w brygadzie mniejszości narodowych, a za okupacji był funkcjonariuszem brygady „kradzieżowej”. We własnym życiorysie, sporządzonym już po wojnie, podał, że podczas pracy w Kripo udzielał się w konspiracji, w organizacji „Wiciarz” i w SL, gdzie miał pseudonimy „Prałat” i „Wolski” (AIPN, 0423/4902, k. 13).
89
AIPN, 0423/4889, Meldunek bez daty, k. 8.
90
AIPN, 0423/4889, Raport „Plebana”, b.d., k. 9.
91
AIPN, GK 317/248, Przesłuchanie Zygmunta Głowackiego, 11 II 1950 r., k. 35-37.
92
Ibidem, Zeznanie Władysława Nowińskiego, 13 II 1950 r., k. 60-60v; ibidem, Zeznanie Henryka Wileńskiego, k. 92v-93.
93
Oczywiście nie wspominam tu lepiej zbadanego Judenreferatu w Gestapo, czyli kierowanej przez Untersturmführera SS Karla Brandta sekcji IV B w al. Szucha.
94
AIPN, GK 317/248, Przesłuchanie Zygmunta Głowackiego, 25 I 1950 r., k 25-28; AIPN, GK 317/247, Protokół rozprawy głównej, k. 88v.
95
Hempel, Pogrobowcy klęski…, s. 204-205.
96
Ludwik Landau, Kronika lat wojny i okupacji, t. 3: Lipiec 1943-luty 1944, Warszawa: PWN, 1963, s. 494.
97
Władysław Bartoszewski, 1859 dni Warszawy, Kraków: Znak, 1974, s. 489.
98
AIPN, 0423/4999, Meldunki z kartoteki AK, k. 16.
99
Ibidem, Raporty „Hanny” z 23 X i 11 XI 1943 r., k. 15/1, 15/2. Marian Szwed zginął przypadkiem w akcji likwidacyjnej Kedywu, 15 IV 1944 r. Właściwym celem akcji był porucznik Jerzy Tabęcki ps. „Lasso”.
100
Z przyczyn oczywistych wywiad AK o wiele więcej uwagi poświęcał tzw. akcjom WBB [Widerstandsbewegungbekämpfung – zwalczanie podziemia] niż jakimkolwiek działaniom mającym na celu tropienie Żydów.
101
Stefan Ryś ps. „Józef” – zastępca kierownika Wydziału Bezpieczeństwa i Kontrwywiadu Oddziału II Komendy Głównej AK. Rozszyfrował pseudonimy wywiadowców obserwujących w 1943 r. Putyńskiego: Feliks Wiązowski miał kryptonim „I-60”, Tadeusz Różycki – kryptonim „I.73a” oraz Alfred Klauzal ps. „Mecenas”, „Knajpa”– szef kontrwywiadu Obszaru Warszawskiego AK (AIPN, 0423/4492, k. 4-5).
102
Ibidem, k. 2.
103
Garść informacji o poszukiwaniu Żydów przez polskich funkcjonariuszy lwowskiej Kripo można znaleźć w AIPN, GK 317/616.
104
Jan Grabowski, Judenjagd. Polowanie na Żydów 1942-1945. Studium dziejów pewnego powiatu, Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2011 s. 101-103, oraz wydanie anglojęzyczne: idem, Hunt for the Jews. Betrayal and Murder in German-Occupied Poland, Indiana University Press, 2013, s. 101-121.
105
Christoph Mick, Incompatible Experiences: Poles, Ukrainians and Jews in Lviv under Soviet and German Occupation, 1939-44, „Journal of Contemporary History” 2011, t. 46, nr 2, s. 351.
106
Finder, Prusin, Collaboration in Eastern Galicia…, s. 95-118.
107
W 1944 r. sprawy żydowskie we Lwowie prowadziło również miejscowe SD, zob. DALO, Sondergericht Lemberg, t. 1279, Raport z dochodzeń, 25 V 1944 r., k. 14.
108
Na podstawie zachowanych akt lwowskiego Sądu Specjalnego można odtworzyć przynajmniej fragmentaryczną listę funkcjonariuszy Kripo zajmujących się tropieniem Żydów w tym mieście. W świetle zachowanych protokołów przesłuchań oraz korespondencji wewnętrznej można stwierdzić, że w III Komisariacie w latach 1943-1944 pracowali: starszy sierżant Mikołaj Czernik, Karol Krajewski (Kriminal Zugführer), Zygmunt Głowacki (Kriminal Zugführer), Robakowski (Kriminal Feldwachmeister), Józef Wawrzyniak (Kriminal Feldwachmeister), Grabow (Kriminal Sekretär), Schiller [Schilling] (Kriminal Sekretär), Straszyński (?) (tłumacz).
109
DALO, Sondergericht Lemberg, t. 847, Raport, 16 VI 1944 r., k. 2.
110
DALO, Sondergericht Lemberg, t. 1279, III Komisariat Lemberg, 16 VI 1944 r., k. 20.
111
„Die für eine Judenergreifung ausgesetzen 1000 zł sind an den V-Mann «Messer» des Kdos. auszubezahlen [Za schwytanie Żyda należy wypłacić agentowi o pseudonimie „Nóż” 1000 zł]” (ibidem, Przesłuchanie dr. Davida Ehrlichhofa, k. 12); „Für die Ergreifung des Juden kommt der Pole Mokołaj Kostiuk, Werbeinstitut Galizien, Marienpl. 2 in Frage, dem auch die Belohnung zufällt [do schwytania Żyda przyczynił się Polak Mikołaj Kostiuk, pracujący w Werbeinstitut, Marienplatz 2, któremu też należy się zapłata]” (DALO, Sondergericht Lemberg, t. 1227, Raport, 23 V 1944 r., k. 3).
112
AIPN, GK 317/248, Przesłuchanie Zygmunta Głowackiego, 1 II 1950 r., k. 30-31.
113
AIPN, GK 318/131, Zeznanie Edwarda Podgórniaka z 20 II 1950 r., k. 422.
114
Ibidem, k. 423.
115
AIPN, GK 164/3754, Protokół przesłuchania Tewesa przez angielskie władze okupacyjne w Niemczech, 23 VIII 1946 r.
116
AIPN, GK 164/2928, Protokół przesłuchania oskarżonego, w obozie internowania cywilów nr 2 Sandbostel, 13 VIII 1946 r.,