Medycyna estetyczna. Отсутствует
populacji, częściej u kobiet niż u mężczyzn. Patomechanizm choroby polega na skurczu naczyń tętniczych, głównie w zakresie odgałęzień tętnicy szyjnej wewnętrznej z następującym, nadmiernym rozszerzeniem i pulsowaniem.
Migrenę rozpoznajemy, gdy napady bólu powtarzają się, a każdy trwa nie krócej niż 4 i nie dłużej niż 72 godziny. Ból jest intensywny, jedno- lub dwustronny, pulsujący, nasilający się podczas wysiłku. Napadowi towarzyszą nudności, wymioty, światłowstręt, aura wzrokowa i nadwrażliwość na dźwięki.
Leczenie migreny za pomocą toksyny botulinowej jest nowym wskazaniem w neurologii i może być stosowane w przypadku pacjentów dorosłych z przewlekłą migreną (bóle głowy występujące co najmniej 15 dni w miesiącu), którzy nie reagują na inne leczenie. Istota zabiegu opiera się na założeniu, że jedną z przyczyn prowadzących do napadu migrenowego jest stale utrzymujące się, nadmierne napięcie w niektórych partiach mięśniowych głowy i szyi. Wstrzyknięta w wybrane okolice botulina znosi to nadmierne napięcie, przy czym dawka jest tak dobrana, żeby nie upośledzała ruchomości głównych grup mięśniowych. Niektórzy pacjenci odczuwają ulgę już po kilku godzinach od zabiegu, jednak pełny efekt pojawia się po 3–7 dniach i utrzymuje się przez 3–6 miesięcy.
U więcej niż połowy pacjentów dochodzi do całkowitego ustąpienia napadów, a u pozostałych – do znacznego zmniejszenia nasilenia ataków migreny. Zdarza się, że ustąpienie migreny jest efektem ubocznym leczenia botuliną ze wskazań estetycznych. Należy wspomnieć, że rzadko obserwowano również zjawisko odwrotne, tzn. wystąpienie bólów głowy w wyniku leczenia toksyną botulinową ze wskazań estetycznych.
Zezem potocznie nazywamy każde nieprawidłowe ustawienie gałki ocznej. Zez towarzyszący powstaje w wyniku niedowidzenia jednego oka. Natomiast zez porażenny ma swoją etiologię jako konsekwencja porażenia nerwów gałkoruchowych lub mięśni poruszających gałkę oczną. Jedna z gałek ocznych może być ustawiona zbieżnie, rozbieżnie lub skośnie z ograniczeniem lub zniesieniem ruchu w kierunku działania porażonego mięśnia, co powoduje podwójne widzenie.
Wskazaniem do stosowania toksyny botulinowej typu A może być każde nieprawidłowe ustawienie gałki ocznej, zarówno w zezie towarzyszącym, jak i porażennym w celach leczniczych i ze względów kosmetycznych. Zez porażenny był pierwszym zaburzeniem ruchowym leczonym toksyną botulinową przez amerykańskiego okulistę Allana Scotta, któremu zawdzięcza się wprowadzenie tego preparatu do praktyki lekarskiej.
Do wybranego antagonistycznego mięśnia gałkoruchowego przeciągającego gałkę oczną w swoją stronę wstrzykuje się małą ilość preparatu. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, wkraplając do worka spojówkowego odpowiedni środek znieczulający. Wyniki leczenia są zadowalające u znacznego odsetka chorych. Im wcześniej rozpoczęte leczenie, tym lepsze wyniki. Zwolnienie kurczu przyśpiesza powrót funkcji mięśnia przeciwstronnego. Zastosowanie iniekcji z toksyny botulinowej typu A w leczeniu zezów poprawia ustawienie gałek ocznych, zmniejsza kąt zeza, co pozwala kształtować odruchy lokalizacyjne z prawidłową korespondencją siatkówkową i przeciwdziałać powstawaniu niedowidzenia u dzieci, jak również zmniejsza dolegliwości związane z dwojeniem obrazu u osób dorosłych.
Uśmiech dziąsłowy to taki, podczas którego w przesadny sposób odkryte są dziąsła górnego łuku zębowego. Jakkolwiek jest dość powszechny i postrzegany jako zupełnie normalny aspekt czyjejś anatomii, to wielu osobom przeszkadza, wygląda bowiem nieatrakcyjnie np. na zdjęciu.
Toksyna botulinowa wstrzykiwana jest w mięsień odpowiedzialny za nadmierne skurcze (mięsień okrężny ust). Powoduje to zmniejszenie widoczności dziąseł podczas uśmiechu.
Obecnie zwiększa się liczba zastosowań medycznych toksyny botulinowej. Stosuje się ją np. przy trudno gojących się ranach ciętych, celem zniesienia napięcia skóry i przyśpieszenia gojenia się rany. Wiadomo również, że niektórzy chirurdzy plastyczni ostrzykują toksyną botulinową świeże szwy, m.in. podczas face liftingu, aby przyśpieszyć gojenie i zmniejszyć widoczność blizny.
Pacjenci, którzy mają nadmiernie szeroką żuchwę, mogą otrzymać iniekcje toksyny w mięsień żwacz. Prowadzi to do paraliżu części włókien żwacza, a przez to do zmniejszenia objętości tego mięśnia. Efektem takiej terapii jest zmniejszenie szerokości dolnej części twarzy, poprawa jej owalu oraz u osób cierpiących na bruksizm – ustąpienie napięcia mięśniowego.
Toksynę botulinową wykorzystuje się również w leczeniu osób z przerosłymi bliznami, łysieniem w obrębie owłosionej skóry głowy, ślinotokiem, nadmiernym łojotokiem, rumieniem twarzy. Zakres jednostek chorobowych, w których znajduje ona zastosowanie, nieustannie się powiększa.
ZASTOSOWANIE TOKSYNY BOTULINOWEJ W MEDYCYNIE ESTETYCZNEJ
W medycynie estetycznej toksynę botulinową stosuje się do usuwania zmarszczek mimicznych, powstających w wyniku wzmożonego napięcia lub nawykowego kurczenia niektórych mięśni. Zabiegi polegają na wstrzyknięciu do wybranych mięśni twarzy niewielkiej dawki oczyszczonej toksyny botulinowej typu A w roztworze soli fizjologicznej. Podczas jednego zabiegu pacjent otrzymuje około 20–50 jednostek botuliny.
Toksyna botulinowa działa jedynie w obrębie mięśni, do których została wstrzyknięta, podczas gdy pozostałe mięśnie funkcjonują bez zmian. Botulina zaczyna działać po 24–48 godzinach od wstrzyknięcia, osiągając maksymalny efekt około 2.–3. tygodnia, a utrzymuje się on przez okres 3–6 miesięcy, w zależności od tego, jaki obszar został poddany zabiegowi, jaki preparat został użyty, a także od indywidualnych cech pacjenta.
Preparaty toksyny botulinowej typu A najczęściej aplikuje się w obrębie jednej trzeciej górnej części twarzy, celem likwidacji zmarszczek i korekcji wyglądu. Są stosowane w przypadku zmarszczek gładzizny czoła – tzw. lwiej zmarszczki, zmarszczek promienistych zewnętrznego kąta oka – tzw. kurzych łapek oraz zmarszczek poziomych czoła. Wykorzystuje się je również w korekcji zmarszczek okolicy nosa, podnoszeniu koniuszka nosa, tzw. króliczych zmarszczek, zmarszczek wokół wargi dolnej i górnej, unoszeniu kącika ust, w przypadku tzw. bródki brukowanej (o nierównej powierzchni) i platyzmy.
Śródskórne iniekcje toksyny botulinowej korygują nie tylko zmarszczki leczonej okolicy, lecz także poprawiają funkcje ochronne skóry. Dochodzić może do tego przez zmniejszenie przeznaskórkowej utraty wody (TEWL) i zwiększenie nawilżenia skóry, co wiąże się z poprawą jej stanu w wyniku zmniejszenia pocenia się. W chwili obecnej nie jest znany dodatkowy mechanizm działania toksyny botulinowej na TEWL. Po 12 tygodniach od wykonanego zabiegu obserwowano zwiększenie elastyczności i wygładzenie skóry. Istnieją również doniesienia, że śródskórna podaż toksyny botulinowej może zmniejszać produkcję sebum i degradację fibroblastów skóry oraz zwiększać produkcję wytwarzanego przez nie kolagenu.
Toksyna botulinowa często stosowana jest w terapii skojarzonej z wypełniaczami tkanek miękkich i laserami, ponieważ łączenie zabiegów pozwala uzyskać lepsze efekty terapeutyczne. Podczas łączenia ww. zabiegów zalecane jest podawanie toksyny botulinowej łącznie lub w osobnej sesji z wypełniaczami. Przy wykorzystaniu laseroterapii zalecane są oddzielne sesje, jeśli poddaje się terapii ten sam obszar. Takie postępowanie wydaje się bezpieczniejsze, pozwala uniknąć przemieszczania się toksyny botulinowej do obszarów, które nie zostały poddane zabiegowi, a zatem uniknąć nieprzewidzianego efektu leczenia.
UWAGA: Ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe po podaniu śródskórnym toksyny botulinowej może znacząco zmniejszyć efekt jej działania, dlatego wskazane jest unikanie nadmiernej ekspozycji na słońce. Uważa