Zagłada Żydów. Studia i Materiały nr 10 R. 2014 t. I-II. Отсутствует
Badaną próbę stanowiło 1000 uczniów liceów i szkół zawodowych (http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomo-sci/1,114873,6503745,Mlodzi_maja_coraz_mniej_uprzedzen_wobec_Zydow.html – materiał z 16 IV 2009, dostęp w październiku 2013 r.).
697
Badanie przeprowadzone w 2011 r. przez Centrum Badań nad Uprzedzeniami UW wykazało, że około 10% ankietowanych wierzy i zdecydowanie wierzy, że Żydzi porywają chrześcijańskie dzieci, 56,4% natomiast ani się z tym zgadza, ani nie zgadza. „Było to ogólnopolskie badanie na próbie 620 internautów w wieku 15-35 lat. Badanie to miało na celu rozpoznanie, czy tego typu legendy występują wśród osób nowoczesnych, korzystających z dobrodziejstw współczesnych technologii” (Michał Bilewicz, Agnieszka Haska,
698
Por. Paweł Lisicki,
699
„Nazwa «Skwer Matki Sybiraczki» została nadana na podstawie uchwały nr XXXVII/1153/2008 Rady m.st. Warszawy z 10 VII 2008 roku w sprawie nadania nazwy skwerowi w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy (Dz. Urz. Woj. Mazowieckiego nr 141 z 18 VIII 2008, poz. 5001). Obiekt nie posiadał poprzednio odrębnej nazwy, był częścią ulicy Muranowskiej. Z wnioskiem o nadanie nazwy «Matki Sybiraczki» występowało do Rady m.st. Warszawy w 2005 i 2007 r. środowisko Związku Sybiraków […]. W wyniku dyskusji z wnioskodawcami radni Warszawy pozytywnie zaopiniowali propozycję, by nazwę «Matki Sybiraczki» otrzymało właśnie to miejsce między jezdniami ul. Muranowskiej z pomnikiem Pomordowanym na Wschodzie. Również radni dzielnicy Śródmieście pozytywnie zaopiniowali wniosek Sybiraków […]” (e-mail podinspektorki Wydziału Dziedzictwa i Współpracy Zagranicznej w Biurze Kultury Urzędu m. st. Warszawy Simony Kowalewskiej do mnie z 12 VI 2014 r.).
700
„[I]stnieją dwa zasadnicze typy sztuki niepamięci. Pierwszy mógłby oznaczać zapomnienie proste – takie, w którym zupełnie nieomal zanika zbiorowa pamięć o jakichś ideach, organizacjach i tworzących je ludziach. Zostają one wtedy wyparte do tzw. archiwów historii (albo też „wyrzucone na jej śmietnik” – żeby przypomnieć jeden z rozpowszechnionych niegdyś zwrotów polemicznych); przechowują się w kolekcjach erudytów, kołaczą w głowach dziwaków i anachoretów. Typ drugi oznacza niepamięć przewrotną – związany jest bowiem najpierw z przeniesieniem, a potem dopiero z wyparciem. Przeniesieniu podlegają nazwy, hasła, pojęcia; wyparciu natomiast ulega ich pierwotna, oryginalna treść. Nazwy i hasła zyskują wówczas jakby nowe, drugie, pełne wpływu i rozgłosu życie; idee zaś ulegają utajeniu” (Andrzej Mencwel,
701
Por. Dariusz Libionka, Laurence Weinbaum,
702
Druga data, 27-28 IV 1943 r., zaczerpnięta jest z legend na temat ŻZW.
703
Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa reprezentował jej sekretarz Andrzej Przewoźnik, Centrum Begina – Mosze Arens, były minister obrony oraz spraw zagranicznych Izraela (por. list Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa do Biura Inicjatyw Społecznych Kancelarii Prezydenta RP z 1 IV 2008 r. w zasobach archiwalnych Zarządu Dróg Miejskich, Wydziału Miejskiego Systemu Informacji; por. także e-mail rzecznika ambasady Izraela Michaela Sobelmana do mnie z 6 VI 2014 r.). Mosze Arens jest autorem monografii Żydowskiego Związku Wojskowego (
704
Pomijam tu trzy bezpośrednie obstawienia pomnika na dawnym Umschlagplatzu, wykorzystujące symbol kotwicy Polski Walczącej i wydarzenia z okresu powstania warszawskiego. Więcej na ten temat zob. Elżbieta Janicka,
705
Kapralski,
706
„Wypada powtórzyć etnograficzny banał: każda kultura uważa się za jedynie prawdziwą i godną miana ludzkiej” (Joanna Tokarska-Bakir,
707
708
Akt klasyfikacji – podobny we wszystkich kulturach archaicznych, uniwersalny i właściwy strukturze świadomości ludzkiej – przeszedł w agresywny wzór kultury wymierzony w Żydów w okresie wyodrębniania się chrześcijaństwa z judaizmu. Teologiczna niesamodzielność i personalna tożsamość tłumaczyłyby agresję chrześcijaństwa wobec judaizmu, charakterystyczną dla „opisanego przez Freuda narcyzmu małych różnic: tendencji do wyolbrzymiania różnic właśnie w związku z podobieństwem i zagrożeniem, jakie stwarza ono dla poczucia odrębności” (
709
Niezależnie od narcyzmu małych różnic niektórzy bibliści wskazują na historyczny kontekst, w którym – kilka dziesiątków lat po śmierci Jezusa, jeśli nie później – zrodził się antyżydowski przekaz świętych tekstów chrześcijaństwa: „Ewangelie powstały ponadto po wyniszczającym buncie Żydów przeciw rzymskim władzom okupacyjnym w Jerozolimie. Ten atak wywołał ostry kontratak owych władz wymierzony w społeczność żydowską. W tej sytuacji piszący Ewangelie niewątpliwie chcieli odłączyć rodzącą się dopiero wspólnotę chrześcijańską od głównego nurtu żydowskiego, aby uchronić ją przed karą ze strony Rzymian” (John T. Pawlikowski,