Zagłada Żydów. Studia i Materiały nr 10 R. 2014 t. I-II. Отсутствует

       Caritas, czyli „miłość niebiańska”, braterska, bezinteresowne poświęcenie się, altruistyczne oddanie – jest reprezentowana na wiele rozmaitych sposobów. Poprzez codzienną troskę o bliskich wyraża ją na przykład Ita Dimant. Prowadziła ona w getcie przedszkole dla dzieci, opiekowała się wujkiem i ciotką, którzy ją wychowali, bliższą oraz dalszą rodziną w potrzebie oraz prowadziła dom. „Nie mogłam narzekać na brak pracy – wspomina. – Przeciwnie. Ale byłam tak pełna zapału, myśl, że pracą swoją pomagam utrzymać ukochanego nad życie wujka i ciotkę, […] dawała mi tyle radości i duchowego zadowolenia, że siły moje fizyczne stawały się wprost nadludzkie. Rano sprzątanie na «glans» pokoju dla dzieci i przedpokoju. […] Sprzątanie, kurzenie, czyszczenie okien i froterowanie podłogi pokoju i przedpokoju zabierało rano wiele czasu. O ósmej schodziłam po niektóre dzieci […]. Resztę sprzątałam gruntownie w piątki po obiedzie […]. Co cztery tygodnie przez kilka nocy z rzędu prałam naszą bieliznę. […] Chodziłam jeszcze często po zakupy lub trzeba było jeszcze pójść gdzieś zrobić zastrzyk, lub do ojca mego pobiec […]. Czasami wujek albo ciotka mówili: «Bój się boga, przecież ta pościel jest zupełnie jeszcze czysta. Spójrz, ten obrus może jeszcze poleżeć trochę. Czyż musisz się wciąż zamęczać praniem?». Prosiłam ich «zostawcie mi tę przyjemność, że gdy na stole niewiele się przy posiłkach znajduje – niech jako dodatkowe danie będzie lśniący obrus i błyszczące nakrycie. To mi pomaga się prędzej nasycić»”515.

      Podobnie troską i oddaniem wyrażał swoją miłość do rodziny Tanchem Grinberg, który po przesiedleniu z Błonia do warszawskiego getta i po śmierci ojca stał się jedynym żywicielem rodziny, złożonej z matki, trzech sióstr i brata. „Chciałem dowieść, że jestem w stanie to zrobić bez niczyjej pomocy. Moje siostry ani razu nie musiały przechodzić na aryjską stronę. Żyliśmy bardzo skromnie, a ja ciężko pracowałem. Z dumą muszę powiedzieć, że potrafiłem zarobić nawet na to, byśmy w getcie od czasu do czasu jedli mięso”516.

      Troska o bliskich nie kończy się w obliczu strachu ani w czasie akcji wysiedleńczej. Roza Majerfeld (wówczas Fajnzylber) opisuje, jak jednego z pierwszych dni akcji Niemcy zastrzelili na ulicy getta Malę, żonę jej brata Icie, gdy ta zasłaniała własnym ciałem dwie małe córeczki. Jej śmierć wstrząsnęła wszystkimi. „Icie siedział i nie odzywał się ani słowem. W pewnej chwili on wstaje i każe sobie dać dwa prześcieradła i mówi, że idzie szukać Mali, aby ją pochować. My, zdumieni, patrzymy na niego i nie rozumiemy go. Jak to zrobisz? – pyta mama. A on nie odpowiadając, kieruje się do szafy, wyciąga dwa prześcieradła i wychodzi. Następnego dnia wraca i oznajmia nam, że był na cmentarzu i pochował żonę osobno”. Miłość do żony znalazła tu wyraz w dbałości o pogrzebanie jej ciała, lecz Icie dbał także o spokój jej duszy, odbywając żałobę zgodnie z wymogami religijnymi. Przestał chodzić do pracy, choć to w pewien sposób gwarantowało wówczas bezpieczeństwo, został w domu, by odsiedzieć sziwę. Choć rodzina go prosiła, by poszedł do szopu, „nie dał się w żadnym przypadku przekonać, twierdząc, że nie zazna spokoju, jeżeli będzie żył, że tego nie zrobił. […] Od tego czasu nie widzieliśmy już ani brata ani jego dzieci. […] Wpadł w akcję”517. Po kilku dniach złapano także rodziców Rozy. Przyszła od nich kartka z Umschlagplatzu, w której ojciec pisał: „Drogie dzieci, ratujcie nas od śmierci głodowej, przyślijcie nam jeść!”. Siostra Rozy Zosia [Zlata] poszła z koszykiem jedzenia i udało jej się przekupić Niemca stojącego przy wejściu, który dał dziewczynie 15 minut – jeśli w tym czasie nie wróci, nie będzie już mogła wyjść na teren getta. Roza pisze:

      „Jej oczom przedstawił się straszny widok. Tysiące ludzi, paczki, pierze, garnki i różne rupiecie. Zaczyna wołać – Fajnzylber! – przez całe gardło, i nikt nie słyszy w tym piekle. A tu zostało jeszcze 5 minut czasu, co robić? – Zosia wrzeszczy ile sił i w ostatniej chwili, jakby różdżką czarodziejską machnął, nasz ojciec wychyla się z kądyś, a ona biegnie w Jego kierunku i pcha mu tę paczkę i pyta – gdzie mama? – także mama się jej pokazuje.